AmsterdamCentraal.nl

Het moet wel wrang zijn voor de andere partijen dat D66 zo geprofiteerd heeft van de landelijke trend, juist nu de steun voor de PvdA tot iets gezondere proporties gekrompen is. Iets gezonder, want de uitslag in 2006 was met name in Zuidoost en Nieuw-West dermate hoog dat de PvdA daar met respectievelijk twaalf en vijftien procent verlies nog steeds ruim twee keer zo groot blijft als de tweede partij. Ook in West, Noord en Oost blijft de PvdA de grootste partij.

De resultaten voor de SP waren heel verschillend. Terwijl de partij in de gemeenteraad gehalveerd werd, bleef het aantal zetels in West gelijk, kwamen er in Nieuw-West en Zuid twee zetels bij. In de rest van de stad daalde de partij, waarmee de SP over de hele stad vier van de tweeëntwintig zetels kwijtraakte. Verhoudingsgewijs is dat minder dan het CDA, dat twee van de zes zetels verloor.

[klik voor vergroting]

Mogelijke coalities
Behalve in Zuid, is in elk stadsdeel een tweepartijencoalitie mogelijk. Of die er ook zal komen, zal mede afhangen van de vraag hoeveel wethouders gewenst zijn. In Noord hebben bijvoorbeeld PvdA en VVD een meerderheid, maar met tien zetels voor de PvdA en vijf voor de VVD, kom je uit op drie wethouders, een minder dan nu. De kans is dan ook groot dat dan voor een derde partij en een vierde wethouder gekozen zal worden.

Stadsdeel Centrum
Heeft nu drie wethouders (PvdA, GL, VVD). D66 groeide het hardst, van twee naar zeven zetels, maar GroenLinks is het grootst met acht zetels. Ze kunnen het samen doen, met vier wethouders, of met VVD (zes) of PvdA (vijf). Programmatisch lijkt de VVD moeilijk voor GL, gezien het verkiezingsverlies ligt ook de PvdA niet voor de hand. Nadeel van alleen GroenLinks en D66 is een sterke oppositie.

Stadsdeel West
Nieuw, dus geen zittend college. Enige meerderheid wordt gevormd door PvdA en GroenLinks. Omdat de PvdA vijf zetels verloor zou je verwachten dat men het eens zonder probeert, maar met acht zetels is de PvdA nog wel het grootst. Drie partijen ligt hier voor de hand, waarbij eigenlijk elke combinatie mogelijk is.

Stadsdeel Nieuw-West
Ook nieuw. Sterk verlies voor de PvdA, maar met de resterende elf zetels niet weg te denken uit het college, dat uit minimaal drie partijen zal bestaan. Een coalitie met D66, aangevuld met GroenLinks, Burgerbelangen Nieuw-West’81, maar ook de VVD en zelfs de SP behoren tot de opties.

Stadsdeel Zuid
Het derde nieuwe stadsdeel en het enige waar de VVD met acht zetels een ruime meerderheid heeft. Alleen besturen met D66 lukt net niet, maar een van de drie partijen met één zetel zou al voldoende zijn voor een meerderheid. Maar ja, hoe verdeel je dan de posten? Dat kon hier nog wel eens het moeilijkste onderwerp van de onderhandelingen worden.

Stadsdeel Oost
Het laatste nieuwe stadsdeel met een relatief kleiner verlies voor de PvdA dan in andere stadsdelen met veel allochtone kiezers. Dat is waarschijnlijk te danken aan het Fatima-Elatik-effect. Oost kan zo aan de slag met PvdA en GroenLinks, maar het is goed mogelijk dat D66, dat van een naar vijf zetels ging, gevraagd wordt mee te besturen. Een coalitie met de VVD kan ook nog, in beide driepartijenopties ligt een bestuur met vijf wethouders voor de hand.

Stadsdeel Noord
Heeft nu vier wethouders, twee PvdA, een GL en een CDA. Het CDA, dat gehalveerd werd, kan verruild worden voor D66 of de SP, dat weliswaar een zetel verloor, maar toch nog groter is dan D66. Een andere optie is een college van PvdA en VVD, al dan niet aangevuld met D66 om een vierde wethouder te kunnen instellen.

Stadsdeel Zuidoost
Heeft momenteel vijf wethouders, vier PvdA’ers en een VVD’er. De PvdA leverde vijf zetels in, maar blijft met twaalf zetels op eenzame hoogte staan. Alleen besturen met D66-OZO zou kunnen met drie of vier wethouders. Een driepartijencoalitie is zowel mogelijk met de VVD als met GroenLinks, die beiden winst behaalden, waarbij vier wethouders voor de hand ligt. Of men vraagt het CDA mee te doen, dat verdubbelde van een naar twee zetels, om een zesde wethouder te rechtvaardigen.

Het lijkt er dus op dat de PvdA met een kwart verlies aan zetels toch in de meeste stadsdelen in het bestuur zal plaatsnemen. Voor vier stadsdelen is dat vrijwel zeker, maar zes of zeven is niet uitgesloten.

N.B. Zie ons dossier Gemeenteraad en deelraden 2010 voor alle uitslagen, met grafieken en een overzicht van de nieuwe leden, voor zowel de gemeenteraad als alle stadsdelen: