De raad stelde daarin onder meer dat de voorgestelde vorm van elektronisch stemmen niet voldeed 'aan de minimale eis van transparantie en verifieerbaarheid'. Hoewel een jaar later de stemprocedure ongewijzigd was, werd opnieuw het potlood in de ban gedaan, dit keer echt. De oude stembussen werden verkocht en als ik het me goed herinner waren er plannen om de potloden in een soort monument te verwerken.
Het begint te dagen
Nu, weer een jaar later, maakt iedereen zich zorgen, dankzij een succesvolle campagne van de actiegroep Wij vertrouwen stemcomputers niet (WVSCN). De reden voor de ongerustheid is kort samengevat identiek aan die uit 2004: het gebrek aan transparantie en verifieerbaarheid van verkiezingen met behulp van stemcomputers.
De actiegroep testte de meest gebruikte stemcomputer in Nederland, de Nedap, en toonde overtuigend aan dat fraude hiermee vrij eenvoudig is. Minister van Bestuurlijke Vernieuwing Nicolaï nam de bevindingen serieus en kondigde maatregelen aan om de beveiliging te verbeteren. Maar met de verkiezingen voor de deur gaat het vooralsnog om provisorische maatregelen, zeg maar sloten en grendels. De computers blijven voorlopig onveilig en oncontroleerbaar.
En onze computers dan?
De stemcomputers van een andere fabrikant, de Sdu, zijn nog niet getest. Niet door WVSCN in ieder geval. Terwijl die denkt dat de NewVote van de Sdu, de stemcomputer die onder meer in Amsterdam gebruikt wordt, nog wel eens veel onbetrouwbaarder kan zijn. In een open brief vroeg WVSCN daarom burgemeester Cohen een NewVote-machine voor onderzoek ter beschikking te stellen. Cohen zou dat geweigerd hebben, omdat de Sdu dat contractueel niet toestaat.
Dat niet testen door de onafhankelijke en inmiddels deskundig gebleken actiegroep, leidt tot merkwaardige berichten. Zo pronkt de gemeente Uithoorn nu met de - lang voor deze discussie gemaakte - keuze voor NewVote: "Om fraude uit te sluiten gebruiken wij voor de verkiezingen uitsluitend NewVote-stemcomputers". Dat slechts Sdu-personeel toegang heeft tot de computers, ziet Uithoorn zelfs als extra veiligheidsgarantie: "Fraude zou hun product in diskrediet brengen".
Wie is de baas?
Dat de Sdu de onafhankelijke test niet aandurft, is nog tot daaraantoe. Dat de gemeente Amsterdam zich door de Sdu laat weerhouden te controleren of eerlijke verkiezingen met de Sdu-machines wel gegarandeerd zijn, is veel ernstiger. De OVSE (Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa) heeft in haar Handboek voor de observatie van verkiezingen duidelijke richtlijnen voor elektronische verkiezingen opgesteld. De OVSE acht het daarbij essentieel, dat "competente individuen, academische instituten of burgergroeperingen de mogelijkheid krijgen uitvoerig en onafhankelijk geautomatiseerde stemsystemen te testen, met voorbehoud van redelijke beperkingen, uitsluitend gerelateerd aan patent- of copyrightrecht."
De gemeente Amsterdam zou zich dan ook niet dienen te voegen naar de grillen van de Sdu, maar juist de Sdu moeten dwingen om onafhankelijke tests mogelijk te maken, op straffe van terugkeer naar het rode potlood. Dat kost hooguit wat nieuwe stembussen en potloden. Die computers huren we namelijk, dus van een langetermijninvestering is geen sprake, een financiële strop zit er niet in.
Het zal zo'n vaart wel niet lopen
Wie het allemaal maar overdreven lijkt, moet deze video maar eens bekijken, waarin een Amerikaanse computerprogrammeur uitlegt dat het kraken van een stemcomputer niet alleen theoretisch mogelijk is, maar dat hem ook al eens werd verzocht een programma te schrijven dat in de praktijk gebruikt kon worden. Amerikaanse toestanden? Tot dusver wel en dat moesten we maar zo houden.
P.S. toch maar liever met een potlood stemmen? Wie op tijd een kiezerspas aanvraagt, kan met Wij vertrouwen stemcomputers niet meerijden naar Zoeterwoude.
Nu, weer een jaar later, maakt iedereen zich zorgen, dankzij een succesvolle campagne van de actiegroep Wij vertrouwen stemcomputers niet (WVSCN). De reden voor de ongerustheid is kort samengevat identiek aan die uit 2004: het gebrek aan transparantie en verifieerbaarheid van verkiezingen met behulp van stemcomputers.
De actiegroep testte de meest gebruikte stemcomputer in Nederland, de Nedap, en toonde overtuigend aan dat fraude hiermee vrij eenvoudig is. Minister van Bestuurlijke Vernieuwing Nicolaï nam de bevindingen serieus en kondigde maatregelen aan om de beveiliging te verbeteren. Maar met de verkiezingen voor de deur gaat het vooralsnog om provisorische maatregelen, zeg maar sloten en grendels. De computers blijven voorlopig onveilig en oncontroleerbaar.
En onze computers dan?
De stemcomputers van een andere fabrikant, de Sdu, zijn nog niet getest. Niet door WVSCN in ieder geval. Terwijl die denkt dat de NewVote van de Sdu, de stemcomputer die onder meer in Amsterdam gebruikt wordt, nog wel eens veel onbetrouwbaarder kan zijn. In een open brief vroeg WVSCN daarom burgemeester Cohen een NewVote-machine voor onderzoek ter beschikking te stellen. Cohen zou dat geweigerd hebben, omdat de Sdu dat contractueel niet toestaat.
Dat niet testen door de onafhankelijke en inmiddels deskundig gebleken actiegroep, leidt tot merkwaardige berichten. Zo pronkt de gemeente Uithoorn nu met de - lang voor deze discussie gemaakte - keuze voor NewVote: "Om fraude uit te sluiten gebruiken wij voor de verkiezingen uitsluitend NewVote-stemcomputers". Dat slechts Sdu-personeel toegang heeft tot de computers, ziet Uithoorn zelfs als extra veiligheidsgarantie: "Fraude zou hun product in diskrediet brengen".
Wie is de baas?
Dat de Sdu de onafhankelijke test niet aandurft, is nog tot daaraantoe. Dat de gemeente Amsterdam zich door de Sdu laat weerhouden te controleren of eerlijke verkiezingen met de Sdu-machines wel gegarandeerd zijn, is veel ernstiger. De OVSE (Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa) heeft in haar Handboek voor de observatie van verkiezingen duidelijke richtlijnen voor elektronische verkiezingen opgesteld. De OVSE acht het daarbij essentieel, dat "competente individuen, academische instituten of burgergroeperingen de mogelijkheid krijgen uitvoerig en onafhankelijk geautomatiseerde stemsystemen te testen, met voorbehoud van redelijke beperkingen, uitsluitend gerelateerd aan patent- of copyrightrecht."
De gemeente Amsterdam zou zich dan ook niet dienen te voegen naar de grillen van de Sdu, maar juist de Sdu moeten dwingen om onafhankelijke tests mogelijk te maken, op straffe van terugkeer naar het rode potlood. Dat kost hooguit wat nieuwe stembussen en potloden. Die computers huren we namelijk, dus van een langetermijninvestering is geen sprake, een financiële strop zit er niet in.
Het zal zo'n vaart wel niet lopen
Wie het allemaal maar overdreven lijkt, moet deze video maar eens bekijken, waarin een Amerikaanse computerprogrammeur uitlegt dat het kraken van een stemcomputer niet alleen theoretisch mogelijk is, maar dat hem ook al eens werd verzocht een programma te schrijven dat in de praktijk gebruikt kon worden. Amerikaanse toestanden? Tot dusver wel en dat moesten we maar zo houden.
P.S. toch maar liever met een potlood stemmen? Wie op tijd een kiezerspas aanvraagt, kan met Wij vertrouwen stemcomputers niet meerijden naar Zoeterwoude.
AT5 Nieuws
RTV Noord-Holland
Politie Amsterdam
Amsterdam.nl
RTV Amstelveen
Parool Nieuws Amsterdam
Los van alle beveiligingsrisico's met dit soort verbindingen is totaal onbekend hoe dat Haagse systeem functioneert, wie daar bij kan en of dat wel afdoende beveiligd is. En wie dat vervolgens controleert.
Er zijn overigens wel backups op flashmemory in de Newvote - maar er is mij van de afgelopen verkiezingen één geval bekend waarbij dat niet functioneerde en we dus volledig afhankelijk waren van de draadloze verbinding.,,