Om in al onze diversiteit te kunnen samenleven is het noodzakelijk dat we een aantal waarden en normen vaststellen, die door elke Amsterdammer worden erkend. En dat we die normen daadwerkelijk gebruiken in de dagelijkse omgang met elkaar. Uiteraard is de vrijheid van godsdienst daarbij een belangrijk uitgangspunt, wat inhoudt dat ieder individu vrij is om te geloven wat hij wil.
Eigenlijk hoort in bovenstaande tekst overal Rotterdam te staan. De tekst stamt namelijk uit de Rotterdamse Burgerschapscode, die het Rotterdamse college deze week presenteerde.
Update 21 januari
- Rotterdammers nemen verantwoordelijkheid voor de stad en voor elkaar en discrimineren niet;
- gebruiken Nederlands als gemeenschappelijke taal;
- accepteren geen radicalisering en extremisme;
- voeden hun kinderen op tot volwaardige burgers;
- behandelen vrouwen gelijk aan mannen en met respect;
- behandelen homoseksuelen gelijk aan heteroseksuelen en met respect;
- behandelen (anders-) gelovigen en niet-gelovigen gelijk en met respect.
In het bijbehorende pamflet (pdf) worden de regels toegelicht en hier en daar aangevuld met subregels. Zo staat er onder punt 1 ondermeer: 'Wij nemen buiten onze eigen etnische of religieuze kring deel aan de samenleving'. En bij punt 4: 'Wij respecteren het recht op eigen partnerkeuze en dringen onze kinderen
geen huwelijkspartner op'. Duidelijk punten die als doel hebben de allochtone bevolking op nieuwe ideeën te brengen.
Het heeft iets enorm betuttelends, zo'n code, waarvan men wil dat iedereen hem onderschrijft. Weer een lijst met regels, naast alle contracten die er tegenwoordig in de stad worden afgesloten met bevolkingsgroepen om de stad leefbaar te houden. Anderzijds bevat menig verkiezingsprogramma een sectie over homo-emancipatie en kan het misschien geen kwaad ook de andere basisnormen eens vast te leggen.
Kortom, hoe zinnig is zo'n code en heeft Amsterdam er ook een nodig? En zo ja, kunnen we die dan met zoek-en-vervang overnemen van Rotterdam of heeft Amsterdam behoefte aan andere regels? En als we zo'n code opstellen, wat gaan we daar dan mee doen? Huis-aan-huis verspreiden, opnemen in het lesprogramma van basisscholen, of alleen online publiceren en het over dertig jaar opduiken ter illustratie van de strubbelingen rond de eeuwwisseling?
Update 21 januari:
In de reacties wijst Floris op een artikel in het NRC (zie ook deel 2) over de Rotterdam-code. De code blijkt oorspronkelijk ingegeven te zijn door de Islam- & Integratiedebatten (veel interessant leesvoer!), die voorafgingen aan 'Meedoen of Achterblijven'. En de uitkomst daarvan was een stuk evenwichtiger gericht op zowel allochtonen als autochtonen, zoals ook blijkt uit het eindverslag dat de basis zou vormen voor een samenlevings-charter. Het college besloot opeens 'verder te gaan' dan 'een symbolische afsprakenlijst' en voegde wat eigen regels toe om tot de Rotterdam-code te komen. Daar kan dus nog wel het een en ander aan verbeterd worden.
Kwalijk asociaal gedrag bestraft uiteindelijk zichzelf: iemand die zich asociaal blijft gedragen eindigt eerder werkloos en in de steek gelaten door al zijn/haar vrienden dan iemand die zich socialer gedraagt - en zo verdwijnt het asociale gedrag vanzelf.