Home > > De creatieve klasse

De creatieve klasse

Amsterdam moet creatief worden dankzij Richard Florida en zijn boek The Rise of the Creative Class. Het werkje was maanden niet van de nachtkastjes van de Amsterdamse politici te slaan en rond het koffieapparaat op de Stopera werd er enthousiast gerept over Amsterdam, de creatieve kennisstad! Wat de creatieve stad nou inhield, daar was men het niet over eens. De VVD zag er een kans in om de ondernemers het naar de zin te maken, terwijl de linkse kliek zei dat het vooral om de bijdrage van kunstenaars en kunstinstellingen ging. Probleem is, wie die creatieve kenniswerker ook is, hij moet ergens wonen. En daar ligt de reden waarom Amsterdam voorlopig nog zeer non-creatief zal blijven.

Amsterdam heeft internationaal gezien een ongekend hoog aandeel sociale huurwoningen en een ongekend laag aandeel koopwoningen. Dit zorgt ervoor dat de huidige inwoners de woningen bezet houden van de creatieve klasse en een rise of the creative class onmogelijk maken. Amsterdam heeft als creatieve kennisstad nog de woningvoorraad van een industriestad. De keuze die de gemeente de komende jaren moet maken is of het de 'kansarmen' de stad uit gaat jagen of dat het zich moet neerleggen bij een bestaan als industriestad. Ik gok erop dat de stad is verleid door Richard Florida, maar niet de kloten heeft om daar de consequenties – het fors uitdunnen van sociale woningbouw - van te dragen. Een typisch Amsterdams verschijnsel: hinken op twee gedachten. Wellicht toont het aankomend stadsbestuur echter daadkracht en woont u binnenkort in Purmerend. Vrees niet, u bevindt zich dan in goed gezelschap: de helft van de Amsterdamse ambtenaren woont buiten de stad.

28 reacties op "De creatieve klasse"

daniel s
-1-  daniel s:
ik vind je ironische toonzetting over 'the rise of the creative class' wat onterecht - ten eerste: heb je het zelf wel gelezen, ten tweede: ik geloof oprecht dat dit boek (naast andere) laat zien waar steden en landen in het Westen hun concurrentievoordeel in de toekomst kunnen halen, vooral wanneer in China en India mensen de andere banen veel beter en goedkoper kunnen.

Je suggereert door je toon dat er iets mis is met die these, maar feitelijk zeg je niets anders dan dat er te weinig woningen zijn in Amsterdam. Nou, duh! als je iets tegen hebt op het concept van 'the creative class', zij het de linkse of rechtse interpretatie (ik prefereer de rechtse), heb dan ballen, Toine, lees het boek en kom met een commentaar!
Simon
-2-  Simon:
Volgens mij behoor jij als blogger samen met alle lezers van Amsterdam Centraal (en mij, gezellig ;-) al lang en breed bij de Creative Class. Het probleem is dat wanneer al die creatieve mensen een inkomensslag maken ze nog steeds geen gezinswoning in de stad kunnen vinden. Dan verhuizen zij naar Purmerend en worden saaie suburbanen. Dus het is juist omgekeerd: hopelijk toont het stadsbestuur echter daadkracht en hoeft u niet binnenkort naar Purmerend te verhuizen.
-3-  :
Ik denk dat je me dan niet goed leest, Daniel. Zelf zie ik zeker de kansen voor Amsterdam van Florida's ideeën. In zekere zin behoor ik namelijk zelf tot de creatieve klasse.

Het probleem is echter dat er een scheve verdeling van woningen is in Amsterdam (ongekend veel sociale woningbouw). Dat is iets fundamenteels anders dan te weinig woningen zoals jij zegt, want daarmee kampt elke grote stad. Feit is dat 'creatieven' een andere woningbehoefte hebben dan 'arbeiders' - dat bevestigt het onderzoek van de UvA waar mijn artikel naar linkt. Amsterdam zal flink moeten ingrijpen in het woningaanbod om de visie van Florida te kunnen bewerkstelligen. Ik denk echter dat niemand in de Amsterdamse politiek daar de daadkracht voor heeft en dat de het streven naar een 'creatieve kennisstad' dus zal verzuipen in een halfslachtige uitvoering.
-4-  :
Ik heb altijd creatieve beroepen gehad, jaja, ik was kok en banketbakker. Tegenwoordig geen simpele ambachten meer maar heuse trendy en smaakbepalende beroepen in de stad. Verder schrijf ik. En toch woon ik in de binnenstad, in een sociale huurwoning. Toine, wat een onzin om te denken dat met het uitdunnen van de sociale woningen er leuke rijke creatieve kennismensen voor in de plaats komen! Creativiteit begint met het kleine, met uit het niets iets te maken. Des te minder geld des te creatiever vaak de mens.

Beter bemiddelde mensen op koopwoningen zijn echt geen garantie voor een creatieve stad. Zij kopen designwinkels leeg en hangen kunst uit de kunstuitleen aan de wand. Nou nou, wat een crea-bijdrage aan de stad. Mijn broer, grafisch vormgever en drukker van boeken met een modaal inkomen, woont samen met vrouw en kinderen ook in een sociale huurwoning in Oud West. Een gewoon creatief gezin in Amsterdam dus. Moet hij verbannen naar de strafkampen rond de stad? En ik, moet ik ook tussen de ambtenaren gaan wonen?

Overigens heeft die Richard Florida een jaar of twee geleden ook al een lezing in Amsterdam gehouden, daarin noemde hij juist de homosexuelen als stimulerende groep voor een creatieve stad. Nou, dan blijf ik nog even homo, dat zul je begrijpen! Kortom, genoeg redenen dus voor mij om gewoon te blijven wonen waar ik woon.

Toine, wat wordt jouw creatieve bijdrage de komende jaren? Mevrouw Dekker blijven napraten en héél creatief regelmatig de Bijenkorf in voor wat leuke crea-hebbedingetjes geproduceerd in China?

groet,
Tom
Michiel
-5-  Michiel:
Het verdient aanbeveling om eens contact op te nemen met een vakgroep sociologie. Daar zal men vertellen dat de ideeen van Florida alweer achterhaald zijn (hij rekent ook doktors, belastingadviseurs etc. tot de creatieve klasse). Deze visie deed opgang tijdens de opkomst van de 'nieuwe economie' en is er nauw mee verbonden.

Mijn advies voor ambtenaren en politiek: meer aandacht voor het verbeteren van de leefomstandigheden van Amsterdammers, dus meer aandacht steken in het verbeteren van onderwijs, bestrijden van de criminaliteit, schoonhouden van de straten, zorgen dat er voldoende woningen worden bijgebouwd. En svp minder energie steken in het op de stad projecteren van vage visies over creatievelingen, alsof de stad een stuk klei is dat je naar eigen inzicht kan kneden.
-6-  :
Tom, het toont in ieder geval van creativiteit dat je uit het stuk weet op te maken dat ik rechts liberale ideeën heb over de woningmarkt. Daar gaat het stuk niet over.

En Tom, zou je het voortaan achterwege willen laten om dingen in een discussie op te brengen die je weet uit privégesprekken. Daar ben ik niet van gediend.
-7-  :
Sorry Toine, dat kwam er wat pinnig uit. Maar ik was echt boos. Ik vind je toon namelijk vrij minachtend naar een grote groep Amsterdammers toe. Alsof we maar domme arbeiders zijn.
En als jij schrijft: “De VVD zag er een kans in om de ondernemers het naar de zin te maken, terwijl de linkse kliek zei dat het vooral om de bijdrage van kunstenaars en kunstinstellingen ging”, wel dan klinkt mij dat vrij rechts liberaal in de oren. Het is jouw woordkeuze, toch?
-8-  :
Goed, ik snap je boosheid. Maar het stukje is natuurlijk ook zo geschreven om een beetje te prikkelen :-)
In die woordkeuze zie ik vooral een sneer naar de VVD, die altijd op zoek zijn naar een excuus om ondernemers het naar de zin te maken.

Mijn persoonlijke mening is eigenlijk als volgt samen te vatten (Dit is een vrije interpretatie van een uitspraak van iemand anders overigens):
“Een stad moet egalitair zijn, maar elitaire mogelijkheden bieden aan toptalent.”

Hoe je dat doet? Tja...
-9-  :
Ha, mijn opmerking was natuurlijk ook om te prikkelen, niet alleen jouw, maar iedereen die zich graag met leuke dingetjes omringt ;-))

Die sneer naar de VVD was mij dus echt niet duidelijk. Het lijkt echt alsof je het er mee eens bent.

Affijn, het lijkt mij geen optie dat arbeiders verbannen worden, want zij moeten uiteindelijk toch de creatieve ideetjes daadwerkelijk uitvoeren. Om vastlopende files vanuit de woonerfkolonieën te voorkomen pleit ik daarom voor grote woonkazernes midden in de stad, waar de arbeiders en minder creatieven, helaas met minder frisse lucht en speelruimte voor de vele kindertjes, juist snel paraat kunnen zijn om het werk uit te voeren. Terug dus naar de tijden van stinkende sloppen en stegen. Laat de city maar boomen! ;-))
Arnoud de Jong
De ware kunstenaar opereert toch vanuit een tochtig zolderkamertje of een tuinschuurtje?
F van Meere
-11-  F van Meere:
Fantastisch idee
De sociale onderklasse met huurverhogingen de stad uitjagen, zodat de 'armoedewinkels'tevens opgedoekt kunnen worden.
We behoeven dan niet meer aan symptoom bestrijding te doen (gratis voedselpakketten uitdelen aan minima)en kunnen ons vanuit de Stopera fundamenteel richten op de nieuwe elite.
De immer guitig lachende salonsocialist Asscher komt in een gespreid bedje, van waaruit hij het roer stevig in handen heeft.

En nu maar bidden dat er een schip aan vastzit!!!
groetjes,
Floris Jan van Meere
David Rietveld
-12-  David Rietveld:
Voor zover ik er iets van af weet is een flinke koopwoningvoorraad geen voorwaarde voor 'the rise of the creative class'. Tolerantie, talent en technologie bijvoorbeeld wel. Vooral op dat eerste is er de laatste tijd veel terrein verloren.
-13-  :
@David: Nou ja, een flinke voorwaarde is dat die creatieve klasse hier daadwerkelijk kan wonen. Daar is een bepaald woningaanbod voor nodig (niet alleen koop, maar ook hoge huur) dat Amsterdam op dit moment niet kan bieden.

@Arnoud: Dat is achterhaald. Kijk naar Spinvis, die moest ook uitwijken naar een vinex-wijk :-)
-14-  :
Nou wat een toeval! In het Parool staat vandaag een artikel over de emeritus hoogleraar stadssociologie aan de UvA, die het volgende zegt:

“De industrie is weg uit de binnensteden, dus arbeiders met gezinnen zijn niet meer nodig. Daar hoeft niet voor gebouwd te worden.”

“Alleen werknemers in de kennisintensieve sector, de culturele sector en de mediawereld zijn nog gebonden aan de stad. (...) Daarom moet de stad huizen voor single workaholics en tweeverdieners hebben. Niet groot, wel comfortabel.”

De tweede rol van steden heet 'de roltrapfunctie'. Studenten strijken neer in de stad en komen carrière maken. Daar moeten kleine, eenvoudige huizen voor komen. Je moet talent aantrekken en vasthouden. “Je wilt de young professionals op de roltrap zo lang mogelijk vasthouden.”

(bron: http://www.parool.nl/nieuws...)

In dit laatste kan ik mij erg vinden: kansen bieden voor talent.
Sebastiaan Capel
-15-  Sebastiaan Capel:
Mijn indruk is dat de meeste lezers en schrijvers van Amsterdam Centraal moeiteloos tot de “creatieve klasse” kunnen worden gerekend. Waar het om gaat is deze mensen (jullie dus!) de gelegenheid te bieden in Amsterdam te blijven.

De creatieve klasse, kenniswerkers, young urban professionals, of hoe je ze ook wilt noemen zijn namelijk van groot belang voor de stad. Zij zijn de afnemers van veel voorzieningen (uitgaan, musea, kroegen, etc), spenderen geld, zorgen voor werk in de dienstverlening. Ook hun vaak tolerante levenshouding zorgt voor een prettige leefomgeving.
Zij hoeven niet een tuin te hebben, als ze maar een park in de buurt hebben. Ze hoeven geen 150 m2 te hebben, maar wel 100 om met hun gezin te wonen. En daarom zijn er winkels na 19.00 open en op zondag. En zij moeten wel de mogelijkheid hebben een auto te hebben, omdat ze die bv voor hun werk nodig hebben.

Amsterdam heeft haar kenniswerkers nodig!
Merijn
-16-  Merijn:
Dit is wel heel theoretisch geneuzel... Het lijkt wel of dit stukje voor een andere stad is geschreven! Een overschot aan sociale huur?? Hoe komt het dan dat ik (als creatieve) acht jaar op een sociale huurwoning moet wachten? Het is voor mij veel makkelijker een koopwoning te vinden, ware het niet dat ik zelfstandig ondernemer ben, waardoor het weer erg moeilijk wordt die woning te financieren. Het aanbod koopwoningen is werkelijk overweldigend mijns inziens! Ook proef ik uit het stukje dat creatieven per definitie hoge inkomens hebben. Volgens mij verdienen de meeste creatieven zo'n beetje rond modaal en vaak ook eronder. Tot slot wil ik nog opmerken dat de gedachte dat een industriestad niet geschikt is voor creatieven van weinig creativiteit getuigt. Creativiteit en industrie liggen vlak bij elkaar! Kijk naar het NDSM terrein!
Sigi
-17-  Sigi:
Ach dat overschot aan sociale huurwoningen is pure ontwikkeldriftpropaganda. Volgens mij wordt er al jaren meer gesloopt dan teruggebouwd (100% sociale sloop, 30% terug). Je telt alleen maar echt mee in een koopwoning (tegen de 3 ton voor een rottige etagewoning, maar creatief wonen joh, niet te geloven).
-18-  :
Merijn, waar jij het over hebt is het structurele woningtekort in Amsterdam. Dat is iets anders dan het scheve woningaanbod. Al zou de markt bestaan uit 100% sociale huurbouw, dan moest je nog jaren wachten op een woning.

Ik vind het best dat mensen hier het niet eens zijn met mijn invulling, maar het is onzin om de cijfers waar ik mij op basseer te ontkennen. Samentvattend:

De Amsterdamse woningmarkt bestaat voor 54% uit sociale huurbouw (tegenover 35% landelijk) en voor 21% uit koopwoningen (tegenover 54% landelijk). In Amsterdam streeft men er naar dat de kernvoorraad (het aandeel huurwoningen dat bereikbaar en betaalbaar is voor de huishoudens met lagere inkomens) 20 procent groter is dan de doelgroep. Deze doelgroep is 35 procent van de huishoudens, maar de kernvoorraad bedraagt 61 procent van de totale woningvoorraad - bijna het dubbele dus.

De cijfers komen van http://www.os.amsterdam.nl
bq
-19-  bq:
laat me niet lachen: een creative kennisstad :S ..
Concepten jatten, kopieren, commercieel uitmelken en op het geld zitten, dat is wat a'dam kan!
Amsterdam mist een laag creatieve compost; de underground die de afgelopen jaren de kop is ingedrukt, 'te lastig', 'oncontroleerbaar', 'niet-rendabel'.. hier gebeurt al een tijd echt _niets_ vernieuwends meer.

zelfs NDSM is een slap aftreksel van zichzelf
Dr.D
-20-  Dr.D:
En zo is dat.
Tot Ruigoord aan toe...
Rene
-21-  Rene:
NDSM een kunstmatig zogenaamd bedacht creatief stukje in de stad. Een project met een echte directeur die heel dicht op het vuur zit en goed weet hoe bij de gemeente subsidies los te weken. Weet je wie de creativo's waren, de mensen in Vrieshuis Amerika, in de oude Silodam en op al die andere plaatsen die nu door gemeente zijn geconfiskeerd om daar onder strikte regelgeving creatieve broedplaatsen te realiseren. Eigenlijk net bejaardenhuizen alleen zijn bewoners/deelnemers dan stukken jonger. Hup, reguleren die plekken dan heb je er tenminste grip op. Directeurtje erbij en hoppa klaar is creatief Amsterdam.
billybob
-22-  billybob:
bijna afverduisterdt
Victor
-23-  Victor:
NDSM inderdaad een heel bedacht concept met directeurtje die voorheen bij de gemeente Amsterdam heeft gewerkt en dus precies weet hoe en weet. Maar ja, dat geldt ook voor de Kaugomballenfabriek. Ook daar een vormalige directeur Vastgoed die bij de gemeente Amsterdam heeft gewerkt, dus goed in het netwerk zit en weet waar de potten geld liggen. Zeer lucratief dus om voormalige fabrieken op te kopen en met flink wat gemeenschapsgeld op te knappen. En dan vooral heel erg veel en hard roepen dat je dit allemaal doet omdat de creatieve klasse zo hard nodig is voor Amsterdam. Creativo's en studenten dat zijn de nieuwe credo's in Amsterdam.
siedui
-24-  siedui:
ja die mensen in sociale huurwoningen zijn ook maar proletariërs he... 8-)
rudipensionado
-25-  rudipensionado:
Deze discussie zal blijven bestaan zolang wij de vrij markt zijn werk niet willen laten doen.
Inderdaad, er zullen er veel naar andere plekken moeten uitwijken. Het Alternatief is leren en werken om wat te bereiken.
Bram Boterman
-26-  Bram Boterman:
Beste mensen,
volgens mij hebben hier teveel mensen een mening met te weinig kennis van zowel de visie van Florida, als van de ploblematiek op de woningmarkt.
inderdaad Amserdam heeft veel te veel sociale woningbouw (open deur intrappen), vandaar het 'splitsingsbeleid' dat pandeigenaren stimuleerd om verpauperde kleine huurwoningen te upgaden naar nette koopwoningen. Het probleem van Amsterdam is dat er wel degelijk creatieve mensen aanwezig zijn, maar zo gauw deze mensen een gezin gaan stichten voldoen de (kleine) appartementen niet meer en verkassen ze naar elders, buiten de stad. de gemeente wil deze mensen graag behouden (volgens de visie van Florida) en kwam met het splitsingsbeleid. (hier is de daadkracht). een duidelijke win-win-win-stituatie. de pandeigenaren krijgen de gelegenheid meer winst te halen door goedkope huurwoningen om te toveren in nette koopwoningen, in ruil voor gemeentelijke eisen om bijv. funderingsherstel te plegen, samenvoegen van verdiepingen (gezinswoningen), enz. zo die het beleid van de gemeente als instrument voor het opwaarderen van de stad. ook de creative klasse is blij, omdat ze nu met of zonder hun gezin, mooie, ruime, aan de moderne eisen aangepaste woningen kunnen betrekken.
dan ook nog het populaire scheefwonen. dit probleem ontstaat juist door het grote aanbod van goedkope huur en het grote financiele gat tussen huur en koop. volgens de Nota Ruimte is er juist een zeer sterke behoefte aan duurdere, kwalitatief betere koopwoningen!, maar is dit voor velen financieel niet haalbaar door o.a. het lage aanbod (veel vraag - weinig aanbod = hoge prijs). door het voldoen aan deze vraag (splitsingsbeleid!) wordt het aanbod vergroot. vraag en aanbod komen dichter naar elkaar en er ontstaan marktconforme prijzen. de creatieve klasse zullen de koopwoningen betrekken en zo wordt de druk op de Amsterdamse woningmarkt velaagd.
overigens valt en staat de komst van de creatieve klasse volgens Florida niet met alleen woongelegenheid, maar met de synergie en harmonie in het leefklimaat. o.a. ruimtlijke structuren, aanwezigheid van cultuur en vermaak. het zijn deze eigenschappen die bijv. ook de homo-scene aantrekken. vandaar dat de aanwezigheid vandeze groeping als leidraad dienen in de visie van Florida.
zo kan ik nog uren uitweiden, maar het zou verstandiger zijn als men zich eerst zelf in het boek en de Nota Ruimte zouden verdiepen...
Sigi
-27-  Sigi:
Hebben al die mensen die het hebben over “een teveel aan goedkope huurwoningen” wel eens geprobeerd om zo'n goedkope huurwoning te bemachtigen??
Zo ja, is het gelukt? Hoe? Waar?
RudiPensionado
-28-  RudiPensionado:
Probeer het eens wat verder weg van de a-1 locaties.
Waarom zijn er zo veel forenzen?
Juist ja.

Reageren?  

Lees vooraf even de regels voor discussies op Amsterdam Centraal door.

Eigen afbeelding bij reacties? Ga naar gravatar.com en meld je aan met het mailadres dat je ook hier voor reacties gebruikt.

(verschijnt niet online, is nodig voor gravatar afbeelding)
(optioneel veld)
Om geautomatiseerde spamreacties te voorkomen, wordt u gevraagd deze simpele vraag te beantwoorden.

Reactiemoderatie staat aan op deze site. Dit betekent dat je reactie niet zichtbaar zal zijn, tot deze is goedgekeurd door een beheerder.

Persoonlijke info onthouden?
Kleine lettertjes: Alle HTML-tags behalve <b> en <i> zullen uit je reactie worden verwijderd. Je maakt links door gewoon een URL of e-mailadres in te typen.