<%image(20050923-frits.jpg|140|140|)%>
De VVD kondigde gisteren trots aan dat Frits Bolkestein bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2006 lijstduwer wordt. Hij komt dus wel op de lijst te staan, maar het is niet de bedoeling dat hij ook in de gemeenteraad terecht komt. Zo gaat dat met lijstduwers. Ze worden meestal op een onverkiesbare plaats gezet om door hun bekendheid stemmen binnen te halen, maar liefst net niet zoveel dat ze met voorkeursstemmen een andere kandidaat voorbij streven.Soms gebeurt dat toch en soms neemt een lijstduwer dan alsnog plaats in het orgaan waarvoor hij is gekozen. Zo kwam André Hazes in 2002 in de gemeenteraad van De Ronde Venen en Hilbrand Nawijn in 2003 vanaf een 32e plaats weer in de tweede kamer, hoewel hij steeds geroepen had dit niet te willen. In het geval van Bolkestein zou dit niet zo’n probleem zijn, de VVD mag zijn handen dichtknijpen met zo’n kandidaat, maar het zal waarschijnlijk niet gebeuren. De Amsterdamse raad is inmiddels een maatje te klein voor Frits, dus meer dan duwen zal hij niet doen.
Vreemd genoeg is dat zijn goed recht.
In de kieswet staan allerlei regeltjes waaraan bij de kandidaatstelling moet worden voldaan, maar staat niets over de intentie van de kandidaten. Het zou me niet verbazen als dat slechts is weggelaten omdat het destijds ondenkbaar leek dat kandidaten niet gekozen wilden worden. Inmiddels wordt er zo vaak door uiteenlopende partijen gebruikgemaakt van lijstduwers dat waarschijnlijk niemand meer wettelijk wil vastleggen dat kandidaten zich bereid moeten verklaren na verkiezing hun zetel ook daadwerkelijk in te nemen.
Nu kan iedereen dus vrolijk roepen dat geen sprake is van kiezersbedrog, omdat vooraf duidelijk is dat een duwer geen echte kandidaat is. Alsof op het stemformulier of de stemcomputer voetnoten staan, verwijzend naar de tekst "doet mee voor spek-en-bonen". Iedereen op een kandidatenlijst is verkiesbaar en er zijn voldoende voorbeelden van onverkiesbaren die met voorkeurstemmen werden gekozen. Het is dan ook niet uit te sluiten dat kiezers te goeder trouw op een 'onverkiesbare' kandidaat als Bolkestein zullen stemmen omdat ze hopen hém daarmee aan een zetel te helpen.
Politici roepen regelmatig dat zij kiezers de door hen gevraagde duidelijkheid willen geven én dat het niet gaat om de poppetjes maar om de ideeën. Hierin passen heldere kandidatenlijsten met uitsluitend lijsttrekkers: gedreven kandidaten, die bereid zijn zich vier jaar lang volop in te zetten voor de ideeën op basis waarvan ze worden gekozen. Verkiezingen gaan niet alleen niet om poppetjes, ze gaan ook niet om verkiezingen, maar om de periode daarna. Het zou Bolkestein, de VVD en alle andere partijen sieren, wanneer ze zouden ophouden met duwen.
Nu kan iedereen dus vrolijk roepen dat geen sprake is van kiezersbedrog, omdat vooraf duidelijk is dat een duwer geen echte kandidaat is. Alsof op het stemformulier of de stemcomputer voetnoten staan, verwijzend naar de tekst "doet mee voor spek-en-bonen". Iedereen op een kandidatenlijst is verkiesbaar en er zijn voldoende voorbeelden van onverkiesbaren die met voorkeurstemmen werden gekozen. Het is dan ook niet uit te sluiten dat kiezers te goeder trouw op een 'onverkiesbare' kandidaat als Bolkestein zullen stemmen omdat ze hopen hém daarmee aan een zetel te helpen.
Politici roepen regelmatig dat zij kiezers de door hen gevraagde duidelijkheid willen geven én dat het niet gaat om de poppetjes maar om de ideeën. Hierin passen heldere kandidatenlijsten met uitsluitend lijsttrekkers: gedreven kandidaten, die bereid zijn zich vier jaar lang volop in te zetten voor de ideeën op basis waarvan ze worden gekozen. Verkiezingen gaan niet alleen niet om poppetjes, ze gaan ook niet om verkiezingen, maar om de periode daarna. Het zou Bolkestein, de VVD en alle andere partijen sieren, wanneer ze zouden ophouden met duwen.
AT5 Nieuws
RTV Noord-Holland
Politie Amsterdam
Amsterdam.nl
RTV Amstelveen
Parool Nieuws Amsterdam
veertien reacties op "Niet duwen, Frits!"
Overigens is Bolkestein een van de grootste Nederlanders die wij in ons leven gekend zullen hebben.
de kiezer kiest toch altijd zelf?
@Daniel: daarbij wordt dan wel verondersteld dat die kiezer daarvan op de hoogte is. Lijkt me een goede vraag voor een exit-poll na de verkiezingen volgend jaar: “Heeft u op Bolkestein gestemd en zo ja, wist u dat hij ongeacht het aantal stemmen niet in de gemeenteraad zal gaan zitten?”
Het gaat me trouwens niet zozeer om Bolkestein, het lijstduwerschap is meen ik in de jaren tachtig voor het eerst door de PvdA gebruikt. Ik snap de gedachte erachter, maar het blijft een marketingtruuk. Straks verschijnen Wim Kok, Dries van Agt en Hans Wiegel nog op de lijsten van de diverse Amsterdamse deelraden. Vermoedelijk mag dat ook, als ze maar vooraf verklaren 'bij benoeming' te gaan wonen in de deelraad waarin ze gekozen zijn. Dat is namelijk de regel die voor landelijke, provinciale en gemeentelijke verkiezingen geldt.
Wil je niet gekozen worden, dan hoor je niet op een lijst. Ik hoop dat de andere partijen in Amsterdam dat als uitgangspunt zullen nemen.
Ik heb gelezen dat je voor 500 euro per couvert, kunt dineren met Frits.....!?
het meerendeel zal dan 'nee' antwoorden. Diegenen die 'ja' antwoorden EN het niet vantevoren wisten, hebben wat mij betreft geen recht tot klagen: de kiezer mag zelf ook weleens wat moeite doen om tot een besluit te komen. Daarenboven is deze marketingtruuc inderdaad zo duidelijk gecommuniceerd als marketingtruuc - de VVD zelf zegt namelijk heel expliciet dat Bolkestein hier lijstDUWER is - dat je wel werkelijk van een andere planeet moet komen EN ook nog eens Oost-Indisch doof moet zijn wil je dat niet gesnapt hebben. Ik vind niet dat de kiezer bedrogen is als hij/zij dan niet even twee seconden stilstaat en zich afvraagt: wat betekent dat, lijstduwer zijn?
Kortom, de VVD communiceert dit duidelijk genoeg - de kiezer die zich achteraf bedrogen voelt is bedrogen door zijn eigen stommiteit. Daar kan ik echt niet wakker van liggen.
@Marleen Z: je opmerking over deelraadsleden klopt niet; potentiele deelraadsleden en mogelijke gemeenteraadsleden moeten in de plek wonen waar zij op de kieslijst staan. Dat geldt niet voor wethouders/stadsdeelbestuurders, die hoeven uberhaupt niet op de lijst te staan, en mogen ook later pas in het stadsdeel / de stad komen wonen waar zij dan stadsdeelbestuurder/wethouder zijn geworden.
“Indien voor de verkiezing van de leden van provinciale staten of de gemeenteraad op een lijst de naam voorkomt van een kandidaat die geen ingezetene is van de provincie, onderscheidenlijk de gemeente, dient bij de lijst te worden overgelegd een door die kandidaat ondertekende verklaring, waaruit blijkt, dat hij voornemens is zich bij benoeming te vestigen in de provincie, onderscheidenlijk gemeente.”
ik had iets anders begrepen. edoch, het biedt perspectieven... of eerder het vooruitzicht op heel veel gezeik
en ook daar houd ik van