Home > > Nieuwe coalitie Amsterdam, had Telleman gelijk?

Nieuwe coalitie Amsterdam, had Telleman gelijk?

Coalitie presenteert zich in de OBA

Amsterdam - Het moet zuur geweest zijn voor GroenLinks toen PvdA en D66 afspraken de as te vormen van een nieuw college. Na vier jaar prima samenwerking word je ineens in een bijrol gedrongen. Na dramatische nocturnes door Ageeth Telleman verdween D66 tussen de coulissen en presenteerden PvdA, GroenLinks en VVD het nieuwe collegeprogramma. Een goed moment om te bezien of Ageeth Telleman gelijk had dat de PvdA Amsterdam als privébezit beschouwt en andere partijen behandelt als bijwagen.

Hoe meet je dat? Niet door te kijken hoe het benoemen van een nieuwe burgemeester verloopt. Wie dat wordt, weten we nog niet. Wel is zeker dat een burgemeester benoemd zal worden met een groot draagvlak in de raad. Kortom: het bewijst niks.
Nu de portefeuilles zijn verdeeld over de drie partijen kunnen we wel zien hoe de winst/verliesverhouding uitpakt. Wie trekt aan welke touwtjes en hoe gaat het met het geld in de stad? De gemeente Amsterdam is een enorme onderneming. Jaarlijks gaat er 5,6 miljard euro in en uit de kassa van het ‘concern’ Amsterdam; menig bedrijf zou jaloers naar zo’n omzet kijken. Maar in zware tijden moet ook Amsterdam de tering naar de nering zetten.

Hoeveel minder er te besteden is, is nog onzeker. Werden de verkiezingen voor de gemeenteraden overschaduwd door landelijke thema’s, curieus genoeg zullen de echte landelijke verkiezingen méér effect hebben op de gemeenten dan hun eigen verkiezingen. Elk kabinet zal fors bezuinigen. Er zijn afspraken dat rijksbezuinigingen via verdeelsleutels worden omgeslagen naar het gemeentefonds. Daarnaast voelen veel partijen wel wat voor een extra korting op provincies en gemeenten, die de afgelopen jaren meer verdiend hebben aan eigen belastingen en activiteiten (denk aan de verkoop van de energiemaatschappijen). Den Haag kijkt jaloers toe en wil een korting opleggen vanwege de omvang van deze ‘eigen middelen’. Zeg maar een strafkorting wegens goed, spaarzaam en ondernemend gedrag.

Op naar 2014: begroting min 210 miljoen
Het nieuwe college wil de begroting stapsgewijs verkleinen, tot deze vanaf 2014 jaarlijks 210 miljoen lager uitvalt. Een duizelingwekkend bedrag. Naast de structurele korting door het Rijk lijden gemeenten ook nog onder de slechte economie - denk aan minder belastinginkomsten en hogere kosten voor werkloosheid en sociale ondersteuning. Nu is Amsterdam een ondernemende stad en de gemeenschap verdient lekker mee aan de vestiging van bedrijven, woningbouw en grote bouwprojecten, dankzij de prachtige liberale uitvinding van het erfpachtstelsel. Dat levert een spaarpotje op voor veel maatschappelijke investeringen. Zo lang dat potje vol zit. Maar helaas is het niet vol. Het nieuwe college schat dat het 360 miljoen euro tekort komt om alle toekomstplannen te realiseren (los van de Noord/Zuidlijn!).

Het college noemt het de grootste opgave ooit voor Amsterdam, even vergetend dat rond 1980 de gemeente vrijwel failliet was en 10 jaar bezuinigingen nodig waren om van de armste gemeente de rijkste gemeente van het land te maken. Soit. Maar 210 miljoen per jaar bezuinigen, het spaarpotje voor investeringen eenmalig bijvullen met 360 miljoen, het gat van Dales dichten in de Noord/Zuidlijn én nog eens nieuw beleid betalen is best een forse klus.

Wie moeten dat voor elkaar boksen?
Uit de financiële vertaling van het programakkoord blijkt dat de PvdA een groot vertrouwen heeft in haar partners:

Maarten van Poelgeest mag als wethouder Ruimtelijke Ordening zelf in zijn plannen schiften en schuiven. Schiften door 150 miljoen aan projectkosten te schrappen (lees projectleiders in ambtelijke dienst of externen) en schuiven door 225 miljoen kosten naar de bouwers te verleggen (corporaties betalen bv meer voor grond). Anders gezegd: de ondernemende wethouder van Poelgeest moet hard saneren in kosten of in plannen. Maarten de Bouwer is voor zijn eigen succes afhankelijk van Maarten de Boekhouder.

Eric van der Burg krijgt o.a. de portefeuille Personeel en Organisatie (oh ja en integriteit). Een portefeuille waar niemand buiten de deur zich voor interesseert, die van oudsher in PvdA-handen is, omdat het wel de draaischuif is waarmee de huismacht van de stad wordt georganiseerd. De VVD had in oud-fractievoorzitter Ferry Houterman altijd een geoefend bestrijder van dit PvdA-bolwerk:
  Klus in eigen beheer duurder dan in de markt? Oplossing simpel: hup privatiseren!
  Klus wel winstgevend in gemeentebeheer? Onwenselijke concurrentie van de markt: hup privatiseren!
Nu krijgt de kersverse VVD-wethouder de taak mee om maar liefst 91 miljoen structureel te bezuinigen op personeel en organisatie. Een natte droom voor elke VVD‘er, die kan uitlopen in een nachtmerrie. Lukt het niet, dan staat de VVD te kijk als slecht saneerder, met groot reputatieverlies. Lukt het wel, dan kan de echte wethouder van Financiën, Lodewijk Asscher, de opbrengsten in ontvangst nemen. Frank de Grave maakte zich nooit zo druk om al die PvdA-ambtenaren ten stadhuize: zolang ze maar hard voor mij werken. Maar dit lijkt verdacht veel op een omgekeerde situatie: VVD’er Van den Burg mag de centen verdienen voor PvdA’er Asscher.

Eric Wiebes, het nieuwe VVD-gezicht in het college, krijgt maar liefst 2, correctie 3, zure appels te verwerken. Grootste appel is de Noord/Zuidlijn, daarna de verkeersportefeuille en het gemeentelijke ICT-beleid. Eerst mag hij op zoek naar de bodem van het gat van Dales, vervolgens mag hij wat P&R-terreinen aanleggen - waarvoor hij 32 miljoen krijgt - en dan krijgt hij een zak geld met maar liefst 100 miljoen om de gehele ICT-infrastructuur van de gemeente Amsterdam te vernieuwen. Afgezien van de Noord/Zuidlijn toch twee aardige klussen? Nou, die P&R-terreinen worden dus wel betaald uit het NIET verlagen van de parkeertarieven (dé VVD-belofte in deze verkiezingen). En ja, het levert autorijdend kiezersvolk een parkeerplek op, maar ze moeten wel met het openbaar vervoer (lees: OPENBAAR VERVOER) verder de stad in. Dit zure appeltje riekt heel erg naar GroenLinks-beleid. Tot slot: die ICT-klus is toch leuk? Beetje de boel moderniseren... Beste lezer ik weet niet hoe u er tegenaan kijkt, maar heeft u ooit gelezen van een ICT-project bij de overheid dat volgens plan, én op tijd én naar kwaliteit, is geslaagd? En als je dan leest dat die investering van 100 miljoen moet leiden tot een jaarlijkse besparing van 21 miljoen, mag je je afvragen of de wethouder weet waaraan hij begint.

De VVD heeft wel moed
91+21 = 122 miljoen van de totale jaarlijkse bezuiniging van 210 miljoen moet uit een betere bedrijfsvoering van de gemeente komen. Klussen waarvoor de gewone burger zich amper interesseert. Alleen als het misgaat, staat wethouder Asscher van Financiën op de stoep: waar blijft mijn geld? Dan haalt het de krant en stellen partijen in de raad de reputatie van de VVD hard ter discussie: "de VVD kan geeneens een bedrijf leiden", "ze kunnen niet saneren"... Als het ze wel lukt zegt Lodewijk Asscher: "Dank u wel VVD, u bent een betrouwbare partner". De kans dat die lof het Parool haalt is klein. Goed nieuws is geen nieuws.

Hetzelfde geldt voor het geld dat Maarten van Poelgeest bijeen mag sprokkelen om de huidige stedelijke bouwplannen te kunnen realiseren. Als de boekhouder faalt, kan de bouwer niet door.

Of het college van Amsterdam erin slaagt de begroting weer op orde te krijgen en de tekorten op de Noord/Zuidlijn en de bouwplannen te dekken, ligt dus in handen van 2 VVD-wethouders en 1 GroenLinks-wethouder. De drie ZZP’ers van het college. Lodewijk Asscher zal de resultaten jaarlijks beoordelen en aan de gemeenteraad meedelen. En zo nodig zijn collega’s opjutten om beter te presteren.

Slimme Telleman?
Alles zo overziend kun je niet zeggen dat de PvdA andere partijen niks gunt. Op cruciale dossiers krijgen VVD’ers en GroenLinks verantwoordelijkheid. Het verwijt van Ageeth Telleman lijkt niet terecht; de PvdA kan wél delen. Maar als je beter naar de inhoud kijkt, valt toch op dat de PvdA de andere partijen vooral de moeilijke interne klussen gunt. Doen ze het goed dan ziet geen burger het, doen ze het slecht, dan valt de goegemeente over hen heen.
Misschien had die Ageeth Telleman het toch niet zo slecht gezien...

Een gastbijdrage van Rob Zachte


zeven reacties op "Nieuwe coalitie Amsterdam, had Telleman gelijk?"

Arnoud de Jong
Interessante invalshoek!
John Zwart
-2-  John Zwart:
Tja, vind het ook een lezenswaard artikel.
Het vervelende is dat we pas later zullen zien hoe het uitpakt, de praktijk is meestal weerbarstig. Soms moet je alsnog veel meer schrappen om toch nog een beetje binnen de lijntjes te blijven en met nog boven de markt hangende onverwachte tegenvallers (wanneer zijn die er niet?) zak je dan toch nog door het ijs. Als de conclusie moet zijn dat de VVD en GL wethouders niet te benijden zijn kan ik het eens zijn, dus. Of Telleman dat allemaal voorzag is de vraag, maar als ze slim is pakt ze die lijn op.
WK
-3-  WK:
... of is D'66 de komende vier jaar onzichtbaar en overbodig?
Als je oppositie voert dan is dat vanuit een ideologie: 'Met wat en hoe wij het willen is de stadf beter af'.
Maar ja, wie zit er te wachten op pragmatische oppositie??
Willem
-4-  Willem:
Compliment voor de auteur, maar het analytisch vermogen van Telleman is echt niet zo goed ontwikkeld als het zijne.
Herbert
-5-  Herbert:
En Telleman pakt per direct haar biezen volgens AT5.
HenkvP
-6-  HenkvP:
Telleman kan haar pagina op Linkedin gaan aanpassen met de volgende prase: ik ben overmoedig, wispelturig en luisteren naar anderen kan ik niet. Daarnaast hou ik ervan om snel carriere te maken en kiezers die mij een voorkeurstem geven interesseren me geen bal. Ik doe waar ik zin in heb en na mij de zondvloed voor mijn collega's die ik graag ontredderd achterlaat.
Dick
-7-  Dick:
bij de PvdA gaat het ook niet lekker onderling ... misschien igv Amsterdam maar nieuwe Gemeenteraadverkiezingen? GRAAG!!!

Reageren?  

Lees vooraf even de regels voor discussies op Amsterdam Centraal door.

Eigen afbeelding bij reacties? Ga naar gravatar.com en meld je aan met het mailadres dat je ook hier voor reacties gebruikt.

(verschijnt niet online, is nodig voor gravatar afbeelding)
(optioneel veld)
Om geautomatiseerde spamreacties te voorkomen, wordt u gevraagd deze simpele vraag te beantwoorden.

Reactiemoderatie staat aan op deze site. Dit betekent dat je reactie niet zichtbaar zal zijn, tot deze is goedgekeurd door een beheerder.

Persoonlijke info onthouden?
Kleine lettertjes: Alle HTML-tags behalve <b> en <i> zullen uit je reactie worden verwijderd. Je maakt links door gewoon een URL of e-mailadres in te typen.