David Rietveld rekende voor Den Haag uit hoe de uitslag van de Europese verkiezingen er omgerekend in raadszetels uitziet. Hier eenzelfde omzetting voor de Amsterdamse situatie. Eigenlijk valt er uit dit soort vergelijkingen niets op te maken, want niemand weet welke motieven bij de kiezers bepalend is geweest. De landelijke politiek, gemeentelijke kwesties, of misschien gewoon - zoals het eigenlijk zou horen - ideeën over hoe het verder moet met Europa?
Kijken we alleen naar Europese motieven, dan lijkt de uitslag vrij duidelijk. Amsterdam heeft gekozen voor partijen die zich uitgesproken pro- of anti-Europa hebben opgesteld: voor GroenLinks, D66 en de PVV. De PvdA zou in dat geval zijn afgestraft voor een wijziging van een pro-Europees geluid ten tijde van het referendum, in een al te genuanceerd en daarmee minder duidelijk standpunt. Dat zou ook het verlies van de SP verklaren, die ook van koers veranderde door opeens pro-Europa te zijn, maar dan wel met héél veel kanttekeningen.
Hebben de kiezers zich meer op landelijke punten hebben georiënteerd, dan is de winst van de PVV, GroenLinks en D66 wel verklaarbaar, maar is onduidelijk waarom de SP en de VVD als oppositiepartijen niet ook hebben meegeprofiteerd. Lokaal gezien is dat nog vreemder, want GroenLinks weet als coalitiepartij stemmers te trekken, terwijl de PvdA voor hetzelfde beleid zou worden afgestraft.
Volgens landelijk onderzoek naar kiezersmotieven heeft de PVV vooral kiezers weggekaapt van de VVD, de SP en het CDA. Dat zou verklaren waarom de PVV hier nog relatief klein gebleven is, het CDA heeft nu eenmaal traditioneel weinig aanhang in Amsterdam en VVD en SP verloren samen precies 6 zetels, het aantal waarop de PVV nu uitkomt.
Maar zo simpel is het natuurlijk niet. Zoals donderdagavond al bleek in het slotdebat, kun je dit soort cijfers interpreteren tot je er bij neervalt. Als je er dan ook nog resultaten van andere verkiezingen bij betrekt, wordt het helemaal ingewikkeld. Zo is het verlies van de SP slechts twee zetels ten opzichte van de raadsverkiezingen in 2006, maar in 2007 zou de partij op basis van verkiezingen voor Provinciale Staten op elf zetels zijn uitgekomen. En de PvdA blijkt dan opeens al negen van de twintig zetels verloren te hebben lang voor de financiële crisis. Althans, indien dat soort motieven destijds een rol gespeeld hebben.
Kortom, hopelijk komt het Bureau voor Statistiek van de gemeente Amsterdam binnenkort met een eigen analyse van hoe de stemmen in Amsterdam zijn verschoven. Dan weten we nog steeds niet wat er was gebeurd bij een hogere opkomst, of - want daar is iedereen nieuwsgierig naar - wanneer er daadwerkelijk parlements- of gemeenteraadsverkiezingen waren gehouden. Maar misschien wordt dan duidelijk of die PVV-stemmen nu daadwerkelijk anti-Europa waren, eerder anti-kabinet, anti-Amsterdams-college of 'gewoon' anti-politiek.
AT5 Nieuws
RTV Noord-Holland
Politie Amsterdam
Amsterdam.nl
RTV Amstelveen
Parool Nieuws Amsterdam
Binnen A10: D66+GL stemmers. Hier wonen witte import-Amsterdammers die in Amsterdam zijn komen wonen om het liberale klimaat qua kunst, cultuur en homovriendelijkheid.
Buiten A10: allochtonen. Stemmen allemaal PVDA. Die paar overgebleven witte oorspronkelijke Amsterdammers stemmen PVV. Net als de rest van de oorspronkelijke Amsterdammers in Almere.
Noord: ook oorspronkelijke Amsterdammers die PVV stemmen, die hun hele buurt naar de klote hebben zien gaan. Voor de linksmensch: geen zorgen, de yup heeft ook Noord ontdekt. Binnenkort zal ook Noord onbetaalbaar zijn voor de gewone arbeider en kan door de linkse import-Amsterdammer genoten worden van een Amsterdam zonder Amsterdammers. Veel plezier.