Bij het kinderspeelplaatsje net voorbij het Mercatorplein bevindt zich de grootste (legale) graffitimuur van Amsterdam. Elk jaar in september komen er gerenommeerde writers uit heel Europa naar De Baarsjes om, onder de bezielende leiding van local artist Sandor 'Juice' Sweet het hele ding opnieuw te beschilderen. Ook dit jaar weer.
Graffiti. Alleen al het woord doet menig burger gruwen. En omdat de meeste mensen het woord verkeerd uitspreken, waardoor ze het opeens over 'zwaartekracht' hebben, heeft men het in het Nederlands maar vervangen voor 'vandalisme'. Dat praat makkelijker.
Wat mij altijd verbaast in discussies over graffiti is de passie waarmee tegenstanders de strijd aangaan. Waar komt het toch vandaan, die ergernis over een plaatje op een betonnen muur? We worden doodgegooid met spuuglelijke reclame in de vorm van billboards en McDoland palen, het Damrak is niet meer dan een bombardement van slechte smaak, trossen verbodsborden ontsieren m´n bewegingsvrijheid, en als we een gevel verbouwen hangen we er een gigantische lap stof voor, met daarop, U raadt het al, meer reclame. Het zou ons worst zijn.
Maar owee als een jongen van 19 zich bezig houdt met wat ik de edele kunst van het opleuken noem. Dan fulmineert men er lustig op los, alsof er een groot onrecht heeft plaatsgevonden. Een clown op het Fortisgebouw, dat kan toch niet...
Graffiti is niet meer dan een logisch gevolg van verregaande urbanisatie. In een stad ben je als individu betrekkelijk anoniem, in steden als New York kan een mens verdrinken. De drang om zich te onderscheiden wordt sterker. Hele wijken uiten hun gevoelens op blinde, dove en kale muren. Je voegt iets van waarde toe aan je eigen omgeving, mag het? Zie ook Noord-Ierland, waar graffiti staat voor een onuitwisbare geschiedenis. En je kan je kunst bovendien exporteren door een trein te bommen, dan ziet de rest van de stad er ook iets van.
Straatschrijvers maken de grotschilderingen van onze tijd. Zouden die holbewoners toen ook een vervelende meneer hebben gehad die uit naam van 'welstand' en uniformiteit met water en everzwijnhuid door de grotten joeg om alles weer netjes steen-grijs te poetsen?
In De Pijp mogen ze de boel niet mediterraan opfleuren, want in de tijd van Calvijn waren die huizen ook niet oudroze. Alle Hollandse huizen drukken zich uit in wit, gebroken wit en vaak ook iets met grijs. We zijn als de dood voor kleur en expressie. Vandalisme noemen we dat.
Dat vandalisme heeft wél een flink aantal gevestigde artiesten van formaat opgeleverd, waaronder de vroeger als 'Shoe' opererende Niels Meulman. Op ontwerp gebied iemand om rekening mee te houden, weet ook Nike. Alles wat die jongens kunnen en doen hebben ze op straat,in het wild geleerd. Want broeden doe je in het wild dus. Op die door ons zo gekoesterde kale muren hebben ze getracht zichzelf en hun omgeving te verbeteren. Academies leveren een ander soort mensen af, meer aangepast, minder scherp. Kunst dient een voorhoede gevecht te zijn. Graffiti is de guerrilla variant. Dit is een ode aan Juice, Shoe, Chaos, Oase en al die anderen die de moeite hebben genomen om onze wereld kleur en vorm te geven. Bedankt!
Laten die zelfingenomen kwasten 'het' gewoon op een stuk doek doen, zoals wijlen Herman Brood, dan verkoopt het ook nog beter! Maar ja, wel geld voor spuitbussen, maar geen zin om een stukkie doek te kopen, of om de gemeente te vragen om een bepaalde muur te mogen voorzien van een 'piece'. Nee, lekker stiekem de boel volspuiten, met inbegrip van prachtige historische huizen en gebouwen. Gelukkig is er zojuist een databank bij de landelijke politie geopend, waardoor dit soort lullige criminelen eindelijk snel gepakt kunnen worden, en hopelijk worden ze ook direct civielrechtelijk aangesproken op hun gepleegde 'kunstuitingen', dan kost het de staat i.i.g. wat minder. Het vandalisme en de arrogantie van dit soort 'spuitertjes' kent helaas geen grenzen... Guerrilla doe je maar in de jungle (van je eigen huis)!