Kort en goed: het centrum wordt de komende weken per metro zo goed als onbereikbaar. Maar op de valreep hebben we nog even de tijd genomen voor een kleine test. Begin april verscheen op deze site een artikel over de beroerde staat van onderhoud van roltrappen en liften op de Amsterdamse metrostations. Uit de vele reacties die we ontvingen bleek dat de situatie nog erger was dan we destijds schreven. Bovendien valt ook op het vervoer zelf het nodige aan te merken. Maar hoe erg is het nu precies? Fasten seatbelts, daar gaan we.
Methode
Wat moet je doen om een puinhoop meetbaar te maken? Over die vraag hebben we uitvoerig nagedacht. Uiteindelijk kwamen we tot de conclusie dat er maar één ding op zat: we moesten binnen een dag het hele Amsterdamse metronet bereizen. Dat is een herculisch karwei, dat we - zeker achteraf bezien - niemand willen aanraden. Om het onszelf niet al te moeilijk te maken hebben we de stations van de Amstelveense sneltram buiten beschouwing gelaten.
De stations
In totaal hebben we 28 van de 32 Amsterdamse metrostations bezocht. Op de stations Amstel en Duivendrecht zijn we niet uitgestapt. Het beheer van de perrons is hier in handen van de spoorwegen, het GVB kan er weinig verpesten. Voor ons onderzoek zijn deze stations dan ook niet van belang. De stations Venserpolder en Verrijn Stuartweg hadden we graag willen bezoeken. Volgens de informatie van het GVB moet dat ook mogelijk zijn. Hoewel de stations in verbouwing zijn, stopt metro 53 er in elk geval in de richting Centraal. In werkelijkheid bleek, althans tijdens onze test, de metro er in geen van beide richtingen halt te houden.
Roltrappen en liften
We schreven het al eerder: met het onderhoud van de roltrappen en liften op de Amsterdamse metrostations is het treurig gesteld. Op alle door ons bezochte stations hebben we de roltrappen en liften gecontroleerd. Met de liften bleek het mee te vallen: van de 47 gecontroleerde liften waren er slechts 5 (10,6%) buiten gebruik. Helaas betekende dit op twee stations (Reigersbos en Heemstedestraat) dat het perron met de lift niet bereikbaar was. Een mooi detail is overigens dat bij geen van de defecte liften het lampje 'Buiten Dienst' functioneerde.
Verder moet worden opgemerkt dat in het centrum in alle liften een doordringende pislucht hangt. Toegegeven: dat is al jaren zo. Maar gezien het feit dat tegenwoordig op alle ondergrondse metrostations permanent toezichthouders aanwezig zijn, hadden we hier een lichte verbetering verwacht.
Met de roltrappen is het erger gesteld dan we verwachtten. Voor deze test hebben we alleen de roltrappen meegerekend die omhoog gaan - of althans omhoog zouden moeten gaan. Op de door ons bereisde stations zijn dat er 62. Daarvan waren er liefst 26 (42%!) defect of anderszins buiten werking. Op de stations die in de jaren '90 voor de Westlijn zijn aangelegd is dit zelfs 100%: tussen Amstelveenseweg en Isolatorweg waren alle roltrappen (12 stuks) defect, meestal al maanden. Op station Zuid is de roltrap van het perron richting Gein en CS sinds een half jaar kapot. Al maanden is de trap afgezet met rood-witte hekjes waarop 'SERVICE' staat.
Van de 28 gecontroleerde stations was het perron in 15,5 gevallen (55,4%) niet per roltrap bereikbaar. Opmerkelijk genoeg is dit voornamelijk het geval in Zuidoost en Nieuw-West. In het centrum zijn alle perrons bereikbaar. Wellicht geniet het comfort van reizigers buiten de Ring minder prioriteit.
Zie voor een overzicht van (niet-) werkende installaties de tabel onderaan dit artikel.
Rolstoeltoegankelijkheid
De claim van het GVB dat alle stations rolstoeltoegankelijk zijn moeten we helaas weerspreken. Op Reigersbos waren op het moment van ons onderzoek beide liften én allebei de roltrappen buiten gebruik. Op station Heemstedestraat deden lift en roltrap het evenmin. Naar verluidt is dit ook op andere stations met enige regelmaat het geval, maar dat hebben we bij onze test niet kunnen vaststellen.
Comfort
Voor ons onderzoek hebben we, inclusief heen- en terugreizen, precies 30 metroritten gemaakt. Daarbij hebben we gereisd in alle verschillende soorten materieel en op alle trajecten. Voor een precieze indicatie van het reiscomfort in de GVB-treinen is dat misschien niet voldoende - al was het maar omdat we niet de tijd hadden om de hele trein te checken en dus alleen kunnen afgaan op de situatie in onze eigen wagon, maar voor een representatieve steekproef volstaat het ruimschoots. Een paar indrukken:
- In totaal zijn we vier keer een defecte deur tegengekomen, waarvan drie keer in de treinen die voor de Westlijn zijn aangeschaft. Eén keer troffen we in een sneltram een defecte deur aan; de deuren in de treinen van de Oostlijn lijken het na 30 jaar nog allemaal te doen.
- Op de dag van onze test was het buiten een graad of 24. In de oude metrostellen - blikken trommels met hele kleine raampjes - betekende dit dat de temperatuur niet te harden was. In de nieuwere metrostellen was het beter uit te houden, al stond op de Westlijn de verwarming drie maal volop aan.
- De vervuiling van de metrostellen is niet zo erg als over het algemeen wordt aangenomen. Toch hebben we nog zes keer moeten glibberen door een enkeldiep tapijt van groene fluimen, frisdrank en kippebotjes - dit overigens alleen op de Oostlijn. Op de Westlijn wordt de glibberige massa op de vloer meestal door de gratis krantjes geabsorbeerd.
- In zeven gevallen moesten we meegenieten van de muziek die door onze medereizigers op mobiele telefoontjes werd afgespeeld. Ook hier geldt dat dit alleen op de Oostlijn voorkomt. Verder moet worden geconstateerd dat deze geluidsterreur door controleurs (vermoedelijk op gronden van lijfsbehoud) stelselmatig wordt genegeerd. De enige werkende remedie is het meebrengen van een eigen mp3-speler.
Informatievoorziening
Hoewel de informatievoorziening van het GVB de afgelopen jaren aanzienlijk is verbeterd, blijft het een voorname zwakke plek in de dienstverlening. De lijnnummers en eindbestemmingen die op de metro worden aangegeven bleken in acht gevallen niet te kloppen. Dat kan heel verwarrend werken, vooral omdat de informatie op de perrons eveneens te wensen overlaat. Vaak wordt op de treinaanwijzers de verkeerde bestemming aangegeven, of verschijnt de juiste bestemming pas op het allerlaatste moment. Op het Centraal blijft de informatie zelfs in veel gevallen beperkt tot 'Zie voorkant trein' - waar de informatie, zoals gezegd, vaak incorrect is aangegeven.
Amsterdammers weten, door ervaring met de grillen van het metrosysteem of gewoon door een ingesleten gut feeling, vaak nog wel in welke trein ze moeten stappen. Maar voor mensen van buiten, laat staan toeristen, is er geen beginnen aan.
Daar komt bij dat de haltes in de metrostellen gebrekkig of zelfs helemaal niet worden afgeroepen. Tijdens onze test werd in elf gevallen de halte niet aangekondigd, in twee gevallen werd de verkeerde halte omgeroepen.
Kortom...
We mogen Nederland graag zien als een land waar de zaken vlot en efficiënt geregeld zijn. In het buitenland ergeren we ons aan gebrekkige informatievoorziening, vervuiling, herrie of dingen die stuk gaan en niet gerepareerd worden. Stilletjes moeten we er ook een beetje om lachen: de Belgen met hun straatlantaarns, de Russen met hun onderzeeërs en de Chinezen met hun kolenmijnen, wat maken ze er toch een potje van!
Maar kijk eens aan, dankzij het GVB spreekt Nederland ook op dat gebied een woordje mee.
Update: Op 27 juni verscheen een verklaring over de afgesloten roltrappen op de website van het GVB: Roltrappen buiten gebruik. Zondag 29 juni besteedde AT5 aandacht aan dit onderzoek, waarbij het GVB om commentaar gevraagd werd. Bekijk de uitzending: Ruim helft roltrappen metro defect.
Wat moet je doen om een puinhoop meetbaar te maken? Over die vraag hebben we uitvoerig nagedacht. Uiteindelijk kwamen we tot de conclusie dat er maar één ding op zat: we moesten binnen een dag het hele Amsterdamse metronet bereizen. Dat is een herculisch karwei, dat we - zeker achteraf bezien - niemand willen aanraden. Om het onszelf niet al te moeilijk te maken hebben we de stations van de Amstelveense sneltram buiten beschouwing gelaten.
De stations
In totaal hebben we 28 van de 32 Amsterdamse metrostations bezocht. Op de stations Amstel en Duivendrecht zijn we niet uitgestapt. Het beheer van de perrons is hier in handen van de spoorwegen, het GVB kan er weinig verpesten. Voor ons onderzoek zijn deze stations dan ook niet van belang. De stations Venserpolder en Verrijn Stuartweg hadden we graag willen bezoeken. Volgens de informatie van het GVB moet dat ook mogelijk zijn. Hoewel de stations in verbouwing zijn, stopt metro 53 er in elk geval in de richting Centraal. In werkelijkheid bleek, althans tijdens onze test, de metro er in geen van beide richtingen halt te houden.
Roltrappen en liften
We schreven het al eerder: met het onderhoud van de roltrappen en liften op de Amsterdamse metrostations is het treurig gesteld. Op alle door ons bezochte stations hebben we de roltrappen en liften gecontroleerd. Met de liften bleek het mee te vallen: van de 47 gecontroleerde liften waren er slechts 5 (10,6%) buiten gebruik. Helaas betekende dit op twee stations (Reigersbos en Heemstedestraat) dat het perron met de lift niet bereikbaar was. Een mooi detail is overigens dat bij geen van de defecte liften het lampje 'Buiten Dienst' functioneerde.
Verder moet worden opgemerkt dat in het centrum in alle liften een doordringende pislucht hangt. Toegegeven: dat is al jaren zo. Maar gezien het feit dat tegenwoordig op alle ondergrondse metrostations permanent toezichthouders aanwezig zijn, hadden we hier een lichte verbetering verwacht.
Met de roltrappen is het erger gesteld dan we verwachtten. Voor deze test hebben we alleen de roltrappen meegerekend die omhoog gaan - of althans omhoog zouden moeten gaan. Op de door ons bereisde stations zijn dat er 62. Daarvan waren er liefst 26 (42%!) defect of anderszins buiten werking. Op de stations die in de jaren '90 voor de Westlijn zijn aangelegd is dit zelfs 100%: tussen Amstelveenseweg en Isolatorweg waren alle roltrappen (12 stuks) defect, meestal al maanden. Op station Zuid is de roltrap van het perron richting Gein en CS sinds een half jaar kapot. Al maanden is de trap afgezet met rood-witte hekjes waarop 'SERVICE' staat.
Van de 28 gecontroleerde stations was het perron in 15,5 gevallen (55,4%) niet per roltrap bereikbaar. Opmerkelijk genoeg is dit voornamelijk het geval in Zuidoost en Nieuw-West. In het centrum zijn alle perrons bereikbaar. Wellicht geniet het comfort van reizigers buiten de Ring minder prioriteit.
Zie voor een overzicht van (niet-) werkende installaties de tabel onderaan dit artikel.
Rolstoeltoegankelijkheid
De claim van het GVB dat alle stations rolstoeltoegankelijk zijn moeten we helaas weerspreken. Op Reigersbos waren op het moment van ons onderzoek beide liften én allebei de roltrappen buiten gebruik. Op station Heemstedestraat deden lift en roltrap het evenmin. Naar verluidt is dit ook op andere stations met enige regelmaat het geval, maar dat hebben we bij onze test niet kunnen vaststellen.
Comfort
Voor ons onderzoek hebben we, inclusief heen- en terugreizen, precies 30 metroritten gemaakt. Daarbij hebben we gereisd in alle verschillende soorten materieel en op alle trajecten. Voor een precieze indicatie van het reiscomfort in de GVB-treinen is dat misschien niet voldoende - al was het maar omdat we niet de tijd hadden om de hele trein te checken en dus alleen kunnen afgaan op de situatie in onze eigen wagon, maar voor een representatieve steekproef volstaat het ruimschoots. Een paar indrukken:
- In totaal zijn we vier keer een defecte deur tegengekomen, waarvan drie keer in de treinen die voor de Westlijn zijn aangeschaft. Eén keer troffen we in een sneltram een defecte deur aan; de deuren in de treinen van de Oostlijn lijken het na 30 jaar nog allemaal te doen.
- Op de dag van onze test was het buiten een graad of 24. In de oude metrostellen - blikken trommels met hele kleine raampjes - betekende dit dat de temperatuur niet te harden was. In de nieuwere metrostellen was het beter uit te houden, al stond op de Westlijn de verwarming drie maal volop aan.
- De vervuiling van de metrostellen is niet zo erg als over het algemeen wordt aangenomen. Toch hebben we nog zes keer moeten glibberen door een enkeldiep tapijt van groene fluimen, frisdrank en kippebotjes - dit overigens alleen op de Oostlijn. Op de Westlijn wordt de glibberige massa op de vloer meestal door de gratis krantjes geabsorbeerd.
- In zeven gevallen moesten we meegenieten van de muziek die door onze medereizigers op mobiele telefoontjes werd afgespeeld. Ook hier geldt dat dit alleen op de Oostlijn voorkomt. Verder moet worden geconstateerd dat deze geluidsterreur door controleurs (vermoedelijk op gronden van lijfsbehoud) stelselmatig wordt genegeerd. De enige werkende remedie is het meebrengen van een eigen mp3-speler.
Informatievoorziening
Hoewel de informatievoorziening van het GVB de afgelopen jaren aanzienlijk is verbeterd, blijft het een voorname zwakke plek in de dienstverlening. De lijnnummers en eindbestemmingen die op de metro worden aangegeven bleken in acht gevallen niet te kloppen. Dat kan heel verwarrend werken, vooral omdat de informatie op de perrons eveneens te wensen overlaat. Vaak wordt op de treinaanwijzers de verkeerde bestemming aangegeven, of verschijnt de juiste bestemming pas op het allerlaatste moment. Op het Centraal blijft de informatie zelfs in veel gevallen beperkt tot 'Zie voorkant trein' - waar de informatie, zoals gezegd, vaak incorrect is aangegeven.
Amsterdammers weten, door ervaring met de grillen van het metrosysteem of gewoon door een ingesleten gut feeling, vaak nog wel in welke trein ze moeten stappen. Maar voor mensen van buiten, laat staan toeristen, is er geen beginnen aan.
Daar komt bij dat de haltes in de metrostellen gebrekkig of zelfs helemaal niet worden afgeroepen. Tijdens onze test werd in elf gevallen de halte niet aangekondigd, in twee gevallen werd de verkeerde halte omgeroepen.
Kortom...
We mogen Nederland graag zien als een land waar de zaken vlot en efficiënt geregeld zijn. In het buitenland ergeren we ons aan gebrekkige informatievoorziening, vervuiling, herrie of dingen die stuk gaan en niet gerepareerd worden. Stilletjes moeten we er ook een beetje om lachen: de Belgen met hun straatlantaarns, de Russen met hun onderzeeërs en de Chinezen met hun kolenmijnen, wat maken ze er toch een potje van!
Maar kijk eens aan, dankzij het GVB spreekt Nederland ook op dat gebied een woordje mee.
| Station | Roltrappen omhoog | Waarvan defect | Liften | Waarvan defect | Opmerkingen |
| Gein | 2 | 2 | 2 | 1 | - Station wordt verbouwd - Perron vanaf straatniveau niet per roltrap bereikbaar |
| Reigersbos | 2 | 2 | 2 | 2 | - Station niet rolstoeltoegankelijk - Perron vanaf straatniveau niet per roltrap bereikbaar |
| Holendrecht | 2 | 1 | 2 | - | - |
| Bullewijk | 2 | - | 2 | - | - |
| Bijlmer | 2 | - | 1 | - | - |
| Strandvliet | 2 | - | 1 | - | - |
| Duivendrecht | Niet meegerekend. Roltrappen en liften in beheer van NS. | ||||
| V/d Madeweg | 2 | - | 3 | - | - Perron vanaf straatniveau niet per roltrap bereikbaar |
| Venserpolder | Niet gecontroleerd. Station in verbouwing, metro stopt in beide richtingen niet, hoewel in de dienstregeling wordt aangegeven dat treinen richting CS hier zouden moeten stoppen. | ||||
| Diemen Zuid | 2 | - | 3 | - | - |
| Verrijn Stuartweg | Niet gecontroleerd. Station in verbouwing, metro stopt in beide richtingen niet, hoewel in de dienstregeling wordt aangegeven dat treinen richting CS hier zouden moeten stoppen. | ||||
| Ganzenhoef | 2 | 1 | 1 | - | - |
| Kraaiennest | 2 | 1 | 2 | - | - Perron vanaf straatniveau niet per roltrap bereikbaar |
| Gaasperplas | 1 | - | 1 | - | - |
| Overamstel | - | - | 2 | - | - Perron vanaf straatniveau niet met roltrap bereikbaar |
| RAI | 1 | 1 | 1 | - | - Perron vanaf straatniveau niet per roltrap bereikbaar |
| Zuid | 2 | 1 | 2 | - | - Perron r. Gein/CS vanaf straatniveau niet per roltrap bereikbaar |
| Centraal Station | 5 | 1 | 1 | - | - |
| Nieuwmarkt | 5 | - | 4 | - | - |
| Waterlooplein | 5 | 2 | 2 | - | - |
| Weesperplein | 5 | - | 3 | - | - |
| Wibautstraat | 6 | 2 | 2 | - | - |
| Amstel | Niet meegerekend. Roltrappen en liften in beheer van NS. | ||||
| A'veenseweg | 2 | 2 | 2 | 1 | - Perron vanaf straatniveau niet per roltrap bereikbaar |
| Sneevlietweg | 1- | 1 | 1 | - | - Perron vanaf straatniveau niet per roltrap bereikbaar |
| H'stedestraat | 1 | 1 | 1 | 1 | - Station niet rolstoeltoegankelijk - Perron vanaf straatniveau niet per roltrap bereikbaar |
| Lelylaan | 3 | 3 | 2 | - | - Perron vanaf straatniveau niet per roltrap bereikbaar |
| Postjesweg | 1 | 1 | 1 | - | - Perron vanaf straatniveau niet per roltrap bereikbaar |
| J. v.Galenstr. | 1 | 1 | 1 | - | - Perron vanaf straatniveau niet per roltrap bereikbaar |
| De Vlugtlaan | 1 | 1 | 1 | - | - Perron vanaf straatniveau niet per roltrap bereikbaar |
| Sloterdijk | 2 | 2 | 1 | - | - Perron vanaf straatniveau niet per roltrap bereikbaar |
| Isolatorweg | - | - | 1 | - | - Perron vanaf straatniveau niet per roltrap bereikbaar |
Update: Op 27 juni verscheen een verklaring over de afgesloten roltrappen op de website van het GVB: Roltrappen buiten gebruik. Zondag 29 juni besteedde AT5 aandacht aan dit onderzoek, waarbij het GVB om commentaar gevraagd werd. Bekijk de uitzending: Ruim helft roltrappen metro defect.
Wordt aangepast.
AT5 Nieuws
RTV Noord-Holland
Politie Amsterdam
Amsterdam.nl
RTV Amstelveen
Parool Nieuws Amsterdam
Zelf stoor ik me vooral aan de enorme hitte. Als buiten de winter net is afgelopen, is de hittegolf in de metro al begonnen. Dan is de ringlijn vaak een verademing ja.
Misschien dat veel liften het ook wél doen, maar ik vind ze tergend langzaam. Erg frustrerend als je een metro moet halen. Ben al een paar keer met m'n fiets de trap opgerend omdat die lift zo traag omlaag kwam.