De redenen voor het aangekondigde wegblijven van de toeristen zijn even divers als de achtergronden van de belangengroepen. De ene groep meent dat het ligt aan het sluiten van sekspanden op de Wallen, de andere club roept dat het komt door de werkzaamheden voor de Noord-Zuidlijn. Of anders ligt het wel aan de verkeersdrukte, het draconisch terrasbeleid van Stadsdeel Centrum of gewoon aan het weer. In elk geval is Amsterdam voor het toerisme verloren als er niet on-mid-del-lijk iets gebeurt. Het is om je gek te lachen.
Ook op straat zijn de toeristen alomtegenwoordig. Ze lopen op de fietspaden. Ze fietsen op de stoep. In alle supermarkten houden ze de rijen op. Ze betalen toeristenprijzen voor toeristenmenu's. Ze bezetten de terrassen. Ze voeren de duiven. Ze kopen souvenirs met scabreuze opschriften die onze stad internationaal in een twijfelachtig daglicht stellen. (Lezer, zeg nou zelf: als u in Grimsby, Birmingham of Sheffield naar de hoeren gaat, koopt u dan een T-shirt waarop zo'n wapenfeit in grote letters vermeld staat?)
De ene na de andere authentieke bruine kroeg wordt omgetoverd in een fantasieloze prefab-pub. De schoolborden waarop vroeger de prijs van een kopstoot of een portie bitterballen stond, vermelden tegenwoordig de begintijd van Bolton Wanderers vs. West Bromwich Albion. Het is niet anders: de toeristen horen bij Amsterdam. Ze zijn er even on(lo)smakelijk mee verbonden als hondepoep, junkies en zwerfvuil. Ik moet echt verschrikkelijk m'n best doen om een scenario te bedenken waardoor de toeristen uit Amsterdam zullen wegblijven. Want waarom zouden ze?
Het sluiten van de sekspanden op de Wallen zal nauwelijks gevolgen hebben. U gelooft me niet? Fijn. Parijs is beroemd om zijn nachtclubs. Maar bent u zelf ooit in de Folies Bergère of de Moulin Rouge geweest? Nou dan. Ook het effect van de werkzaamheden aan de Noord-Zuidlijn is verwaarloosbaar. Immers: wie ooit de mensen heeft zien krioelen door de ruïnes van Troje of Pompeii weet dat een beetje toerist niet terugschrikt voor een bouwput. En de verkeersdrukte? Het terrasbeleid? Het weer? Ik zeg Londen. Heeft het weer u er ooit van weerhouden om naar Londen te gaan? Of de drukte? Of de absurde licensing laws?
Toch blijven de ondernemers zaniken dat de toeristen Amsterdam zullen gaan mijden. Je vraagt je af waarop ze die vrees baseren. Eigenlijk doet hun gedrag nog het meest denken aan dat van een Argentijnse spits die in de buurt van de zestien meter komt: als ze zich laten vallen is er misschien een waterkansje dat de scheids ze een strafschop toekent. Het idee dat ze ook op eigen kracht zouden kunnen scoren is ze wezensvreemd.
Op de meeste voetbalvelden wordt zulk gedrag afgestraft met een gele kaart. Zo niet in Amsterdam. Sterker nog: de Amsterdamse gemeenteraad huilt vrolijk een potje mee. Niet lang geleden opperde de GroenLinks-fractie dat de gemeente een forse claim moet indienen bij het rijk, omdat de renovatie van het Rijksmuseum door een ruzie tussen de aannemer en het Ministerie van Onderwijs langer uitvalt dan gepland. De schade voor de stad zou in de miljoenen lopen vanwege wegblijvende toeristen, inkomstenderving voor het Rijksmuseum en schade voor de ondernemers in het Spiegelkwartier, dat door de renovatie (fietstunnel!) slecht bereikbaar zou zijn.
Altijd wanneer ik dat soort berichten lees val ik ten prooi aan een zekere ontroering. Hij bestaat nog, denk ik dan: die vertederende progressieve pavlovreactie. Het volk moet verheven worden, desnoods tegen beter weten in. Want laten we eerlijk wezen: je moet wel erg links zijn (of wel erg groen) om te blijven geloven dat toeristen voor het Rijksmuseum naar Amsterdam komen.
Toeristen willen van alles. Toeristen willen als banaan verkleed over het Rembrandtplein zwalken. Ze willen joelend langs de Wallen rennen. Ze willen de spacecake uit hun maag laten pompen in het OLVG. Ze willen zich klapwiekend van de paddo's in de IJtunnel storten. Ze willen stomdronken verzuipen in het Singel. Maar ze komen niet in de eerste plaats voor de Nachtwacht. En al helemaal niet voor Frans Hals. 't Is naar, maar het is niet anders.
Misschien kan ik een en ander aanschouwelijk maken aan de hand van een kleine anekdote.
Niet lang geleden vertelde ik mijn moeder dat ik een trip naar Rome had geboekt.
'Ooo!', riep mijn moeder verrukt, 'Michelangelo! Bernini! Raphael!'
'Nee mam,' zei ik. 'Yvette. En we gaan maar een week.'
Die week vloog voorbij. Overdag lagen Yvette en ik languit te lezen in het park, 's avonds aten en dronken we op een van de vele terrassen, 's nachts gaven we ons in een bedompt kamertje over aan wilde, compromisloze liefde.
Wat zegt u? Inderdaad, dat zijn allemaal dingen die we ook in Amsterdam hadden kunnen doen. Maar heeft u enig idee hoeveel toeristen daar zijn?
1. Ze hebben veel Nederlanders ontmoet in het buitenland, en die vonden ze allemaal cool.
2. Ze hadden wel eens plaatjes gezien van de grachten, en die vonden ze te gek.
3. De 'liberal laws'. Die mag je zelf invullen.
Te gek stuk verder!