Vaarwel landelijk Osdorp (2)

door: Marco Arbouw 07 Juni 2007

Osdorp - Oud-Osdorp is wat je noemt een 'rafelrand' van de stad. Om de zoveel meter heb je een aardig doorkijkje naar een oeroud veenweidengebied, waar paarden draven, waar rietpluimen wuiven en waar lange rijen peppels hun schaduw werpen over laantjes die schijnbaar nergens heen gaan. Maar temidden van al dat moois slaat de verrommeling genadeloos toe. Wie een wandeling of fietstocht langs de Osdorperweg maakt, waant zich al snel op het Vlaamse platteland.

Want eerlijk is eerlijk: in de loop der jaren is het gebied rond de Osdorperweg uitgegroeid tot een schemerzone van autosloperijen, bouwbedrijven, caravanstallingen, glastuinbouw en vage handel. Voeg daarbij de ongecontroleerde lintbebouwing, die benoorden Roosendaal zijns gelijke niet kent, en al snel dient zich de vraag aan of we zo'n gebied tot elke prijs willen behouden.

Me dunkt van wel. Afgelopen week werd op deze site al geschreven over de wilde plannen die de omgeving van Oud-Osdorp bedreigen. De bouw van een 'stadsvilla' aan de Wijsentkade, de geplande aanleg van de Westrandweg, de plannen voor het bedrijventerrein Lutkemeer 3: als we de bestuurders en projectontwikkelaars hun zin geven blijft er van het groen rond Oud-Osdorp weinig over.

En dat zou zonde zijn. Want alle verrommeling ten spijt is het landelijk gebied rond de Osdorperweg te bijzonder om op te geven. De Lutkemeerpolder, bijvoorbeeld, die tussen de Wijsentkade en de Ringvaart ligt, is een belangrijke schakel in de Groene As, de Ecologische Hoofdstructuur tussen Spaarnwoude en Amstelland.

In de Lutkemeer en op de begraafplaats Westgaarde (die in de polder ligt) komen 140 verschillende vogelsoorten voor. Er broeden blauwborsten, kluten en dodaarzen, en rode lijstsoorten als de veldleeuwerik en de patrijs. Het oorspronkelijke plan was om van de hele Lutkemeerpolder een bedrijventerrein te maken. Weliswaar is nu besloten (voor hoelang?) om alleen het oostelijke gedeelte van de polder te bebouwen, maar het is onwaarschijnlijk dat het flinterdunne stukje groen dat overblijft tussen Lutkemeer 3 en het bedrijventerrein van Lijnden, aan de andere kant van de Ringvaart, voldoende is om de ecologische waarde van het gebied in stand te houden.

Over de Westrandweg hebben we het dan nog niet eens gehad. Deze nieuwe snelweg, die de geplande tweede Coentunnel moet gaan verbinden met de A5 en de A9, doorkruist de zogenaamde Brettenzone tussen Amsterdam en Halfweg, waardoor dit unieke natuurgebied in tweeën wordt gesplist. De weg loopt dwars door Oud-Osdorp en de Osdorper Bovenpolder, doorkruist de Ecologische Hoofdstructuur tussen Spaarnwoude en Amstelland, waardoor deze gebieden effectief van elkaar worden afgesneden, en als klap op de vuurpijl komt hij dwars over de Wijsentkade, een monumentale dijk van meer dan 1000 jaar oud, te liggen.

Deze maand neemt minister Eurlings (V&W) een besluit over de aanleg van de weg. Tijd voor protest. Afgelopen zondag organiseerde Nemo, vereniging van vrije wandelaars, een rouwtocht voor Oud-Osdorp. Zo'n vijftig wandelaars liepen door het Westerpark en de Bretten naar het dorp. Op het schoolplein van Oud-Osdorp werden, voor zover dat mogelijk was in de herrie van opstijgende vliegtuigen, toespraken gehouden door kamerleden Wijnand Duijvendak (GroenLinks) en Sharon Gesthuizen (SP), en door woordvoerders van Milieudefensie en Milieucentrum Amsterdam. De tocht werd opgeluisterd door protestliedjes van vrije wandelaar Peter Spruijt.

Op het 19e-eeuwse kerkhofje van Osdorp (een van de best bewaarde geheimen van Amsterdam) vond een plechtige eindceremonie plaats, waarbij de patroonheilige van het dorp, Sint Pancratius, door vier heuse monniken werd opgeroepen om Oud-Osdorp te beschermen.

En al leken de monniken het volste vertrouwen te hebben in Sint Pancratius, het lijkt me sterk dat de heilige het alleen afkan. Daarom moesten we hem de komende tijd maar een handje helpen. Door deel te nemen aan de volgende protestwandeling, bijvoorbeeld.