Home > > Kerk, staat en de centjes

Kerk, staat en de centjes

Zijdeur chassekerk
De Baarsjes - Er woedt een klassieke strijd in De Baarsjes, de strijd tussen kerk en staat. Inzet hierbij zijn twee gebouwen: de Turkse Westermoskee en de Rooms-katholieke ‘Lieve Vrouwe van Altijddurende Bijstand’ (beter bekend als de Chassékerk).

Het stadsdeel en de financiers van het Westermoskee-project zijn, terecht, bang dat de liberale koers van de moskee, die in eerste instantie met de Turkse organisatie Milli Görüs is afgesproken, niet behouden blijft. Door eerst wel te tekenen en daarna toch weer op de beslissing terug te komen, heeft Milli Görüs zichzelf inmiddels klemgezet tussen de orthodoxe moedervereniging in Duitsland die de afspraken niet ziet zitten en het stadsdeel dat niet verder wil zonder een gegarandeerde ‘liberale koers’.
Hoewel een geloofsgemeenschap zich, met beroep op godsdienstvrijheid, normaal gesproken niet zoveel van een stadsdeel hoeft aan te trekken wat betreft de te varen religieuze koers, kost een grote moskee natuurlijk heel veel geld en daarvoor hebben ze de bank en de woningbouwvereniging nodig. Deze partijen hebben op hun beurt weer niet zo veel met de godsdienstvrijheid van doen, maar willen niet verantwoordelijk gehouden worden voor het financieren van fundamentalisten en werken dus alleen mee als er een overeenkomst tussen stadsdeel en moskee ligt. Met andere woorden: het is slikken of stikken voor de Moskee. Toch lijkt men vooralsnog te kiezen voor het laatste, ‘dan maar geen moskee’, zei moskeedirecteur Fatih Dag vorige week in Trouw, ‘in de Koran staat dat de hele aarde een gebedsplaats is.’

Zo makkelijk hebben de katholieken het niet. De ‘Parochie van de Heilige Drie-eenheid’ wil haar kerkgebouw in de Chasséstraat, met religieuze motieven, juist slopen, maar ook hier ligt het stadsdeel dwars. De parochie vindt eigenlijk dat een kerkgebouw ‘na beëindiging van zijn liturgische functie’ gesloopt zou moeten worden en zeker niet voor allerlei wereldlijke functies worden gebruikt. Het stadsdeel daarentegen wil het monumentale kerkgebouw juist behouden om er na grondige verbouwing een nieuwe functie in de wijk aan te geven. Maar waar de moslims hun hele moskee alsnog lijken op te geven om wille van een religieus standpunt, dwingt de realiteit de katholieken tot aanpassing aan het stadsdeel: de financiële situatie van de parochie laat het niet langer toe een vrijwel ongebruikte kerk te blijven onderhouden.

Toch heeft ook de kerk nog een klein kansje om geen religieus gezichtverlies te leiden: de burger mag het stadsdeel gaan adviseren in een keuze uit vijf verschillende ontwerpen, waarvan er twee aan de wensen van de kerk voldoen. Een unieke kans voor de burger om eens inspraak te hebben op het beleid van de Katholieke kerk. Misschien een ideetje voor de moskee?


21 reacties op "Kerk, staat en de centjes"

-1-  :
NB Bovenstaande heb ik geschreven, voordat ik het bericht las dat volgens Kro Reporter de Westermoskee in handen komt van de Duitse Milli Gorus: http://reporter.kro.nl/uitz...
edwin
-2-  edwin:
Allereerst is het een hele eer, dat één van mijn foto's bij dit bericht gebruikt is :)

Met het stadsdeel ben ik het eens, dat het zonde zou zijn de Chassékerk te slopen. Door de centrale ligging van de kerk, zou deze met behoud van de bijzondere glas-in-lood-deuren (aan de andere kant zit er ook één, al zie je daar het verval van de kerk maar al te goed) opgeknapt kunnen worden en een unieke buurtfunctie kunnen gaan vervullen. Het plein ervoor nodigt al uit voor een mooi zomeravond terras, maar binnen zou iig een plaats kunnen komen voor het ertegenover liggende buurthuis.

En tsja, de Westermoskee. Begrijp ik nu goed, dat de Nederlandse afdeling van Mili Gürüs contractbreuk dan wel valsheid in geschrift heeft gepleegd, door een contract te tekenen, waarvan ze toen al wisten dat ze die niet na zouden cq konden komen? Er lijkt door eenieder zoveel moeite gedaan te zijn om de bouw van de moskee voor elkaar te krijgen, waarom lijken ze dan toch hun eigen glazen in te gaan gooien? Of gaat de Duitse afdeling nu het geheel financieren?
Gerard
-3-  Gerard:
Wat betreft de Westermoskee. Het is eigenlijk heel gek dat een stadsdeel en een woningbedrijf iets willen afdwingen als het gaat om een religeuze koers. Dat kan volgens mij niet. Ik vraag me ook af waarom deze partijen iets dergelijks willen afdwingen. Ik zou me voor kunnen stellen dat je een bepaalde constructie met elkaar aangaat en dat je vastlegt wat elke partij inbrengt. Religie mag volgens mij nooit een grondslag zijn. Eigenlijk moet je voor de bouw van de Westermoskee teruggaan naar de oorsprong. Dat is dat het terrein ooit een andere bestemming had en dat het stadsdeel een plan had. Plots bleek echter dat de Mili. Gurus het terrein had aangekocht. Buurt, stadsdeel en organisatie hebben een hele tijd met elkaargerommeld. Kan iemand zich nog de optocht herinneren door Amsterdam waarin Mili Gurus haar onvrede uitte over een en ander? Goed, om bepaalde impasses te doorbreken is er kennelijk een soort van overeenkomst gesloten. Naar nu blijkt blijkt deze dus nergens op gebaseerd te zijn. Ik snap er niets van maar volgens ligt er ergens onderhuids de angst dat er dus kennelijk een religeuze organisatie ergens een stuk grond heeft en daar haar eigen ding wil doen. Eigenlijk een staat in een stad. Dat wordt dus als ongewenst ervaren maar daar kun je dus kennelijk niets tegen doen. Dus.....ik denk dat Mili Gurus straks gewoon haar eigen plan trekt en dat geheel legitiem doet. Je kunt je afvragen of dat een gewenste ontwikkeling is.
Wat betreft de Chassekerk. Natuurlijk altijd proberen een kerk te behouden als een soort monument in de tijd. Tja, dan moet je de kerk gewoon kopen. Lukt dat niet, dan heb je gewoon pech. Wat is dan de koppeling/overeenkomst/
verschil met deze twee zaken? Geen enkele. Daarom snap ik de essentie van het artikel niet helemaal.
-4-  :
@ Edwin, Bedankt voor je foto, ik ben het helemaal met je eens, wat betreft de chassekerk.
Verder heb ik naar de (overigens zeer tendentieuze gebrachte) documentaire van de KRO gekeken en die omroep had inderdaad een soort contract waarin staat dat de aandelen van Manderen bv op een later tijdstip volledig in handen komen van de Duitse Milli Gorus. Het document is al ondertekend (naar het schijnt onder druk) door de oude directeur. Lijkt mij, als alles klopt, einde verhaal voor de Westermoskee.

@ Gerard, de koppeling is dat het stadsdeel om twee gebouwen in de clinch ligt met twee verschillende religieuze organisaties en dat ik toen dacht - he, scheiding van kerk en toen schreef ik dit stukje ;)
yanny scutt
-5-  yanny scutt:
Gerard heeft gelijk. Laat de gemeente de Chassekerk kopen en daar dan een mooie bestemming aan geven. Ik denk dat heel veel mensen dat zouden ondersteunen.

De Westermoskee is een heel ander keteltje vis natuurlijk, al was het maar omdat er al jaren over gesteggeld wordt. Ik gun onze Turkse-Nederlanders een mooie moskee mits zij daar zelf zeggenschap over hebben. Dat sluit wat mij betreft elke bemoeienis vanuit Turkije of Duitsland uit. Politiek hoort er al helemaal niet in thuis (scheiding kerk en staat)!

Milli Gorus is bepaald geen gezelligheidsverening (ook al doen zij voorkomen van wel) en is overdreven nationalistisch. Deze beweging wordt ook in Turkije zelf goed in de gaten gehouden en daar zal een goede reden voor zijn dunkt me.

Ik vraag me af waarom Haci Karacaer (voormalig directeur) NIETS meer te maken wil hebben met de bouw van de moskee. (dit stond enkele weken geleden in de Volkskrant) Hij heeft zich jarenlang zo sterk gemaakt voor de bouw ervan, was altijd heel open naar samenleving met goed doortimmerde argumentatie, en ineens lijkt hij wel monddood.

Ook mis ik reactie's van onze Turks-Nederlandse burgers die tenslotte hun geloof moeten belijden in die moskee.

Die stilte bevalt mij niet. )-: yanny
liesbeth
-6-  liesbeth:
@Yanny, heeft niet elke Moskee ergens een Vereniging die de koers bepaald? Ik geloof niet dat de gebruikers dat kunnen doen. Maar was dat en is dat ook niet zo met het gebruik van de kerken? Daar zit toch ook een kerkbestuur achter. Dus dat geldt hier eveneens voor de Westermoskee.
Tja waar dhr. Haci is gebleven? Hij zit nu in het groepje mensen wat ijvert voor de bouw van een Marhaba. Hij is dus niet stil. Volgens mij betreurt hij eveneens de hele gang van zaken maar....
Jochem Floor
-7-  Jochem Floor:
@ Yanny: ?? Sinds wanneer komen wij Godshuizen tekort hier in de stad? Wel eens een blik over de daken geworpen? En ik ben geen expert, maar voor zover ik ze gehoord heb, schijnt de monumentale waarde ook *nogal* tegen te vallen.

“Laat de gemeente de Chassekerk kopen en daar dan een mooie bestemming aan geven. Ik denk dat heel veel mensen dat zouden ondersteunen.”

Nee dus; gewoon slopen, die steenklos en er iets nuttigs in de plaats neerzetten. Een kerk voor een gemeenschap die hem wel kan betalen, een moskee, een supermarkt, winkelcentrum, parkeergarage of een woningblok; het maakt niet uit; maar vooral niet nog langer leeg (of maar een heel klein beetje gebruikt) laten staan. Het is nergens goed voor om koudwatervrees van een paar buurtbewoners te honoreren.
Lesley
-8-  Lesley:
@Jochem. Een nu niet meer gebruikte kerk kan heel goed hergebruikt worden. In Amsterdam zijn tal van voorbeelden te zien, hoe kerken hergebruikt worden. Sloop is dus niet altijd nodig. Neem de Vondelkerk, de Amstelkerk, de Posthoornkerk. Prachtige voorbeelden van hergebruik waar heel intensief gebruik van gemaakt wordt.
yanny scutt
-9-  yanny scutt:
Liesbeth, dat is nu juist wat ik bedoel! De gebruikers van een moskee moeten van nederlandse bodem zijn en elke bemoeienis vanuit landen van oorsprong; Turkije etc. moet doodgewoon aan banden worden gelegd. (leuke taak voor onze nieuwe regering)

In zo'n moskee (of kerk of synagoge) is geen plaats voor politiek. Een godshuis is om je geloof te belijden en verder helemaal NIETS. Mensen die oprecht geloven (en zich verder aan onze wetten houden) mogen van mij een een mooie moskee hebben hoor!

Zelf ben ik een Heks (-; en heb geen dak boven mijn hoofd nodig.. Groetjes; Yanny.

PS. Een gehoorzame bezemsteel zou wel helpen (en katten..)
yanny scutt
-10-  yanny scutt:
Nou Jochem ik ben oud genoeg om de sloop van mooie kerkgebouwen te hebben meegemaakt. (helaas..)

Het waren de socialisten van de PvdA die het geloof uitgebannen wilden hebben en dus pardoes elk kerkgebouw lieten slopen (want in hun ogen was geloven des duivels..)

Zonder oog te hebben voor de bijzondere architectuur, zonder te overwegen of je binnen zo'n kerk iets anders had kunnen beginnen.

Ik heb vele kerken gesloopt zien worden die heel goed bewaard hadden kunnen blijven.

Ik hoop over 10 jaar nog over de daken te vliegen op mijn wrakke bezemsteel (als het echt moet LOOP ik) en hoop de torens van onze stad nog steeds te mogen bewonderen..!

De nieuwe kerk op de Dam heeft een prachtige tentoonstelling; Istanbul. Ik zou zeggen ga het zien!

Groetjes; yanny
Jochem Floor
-11-  Jochem Floor:
@ Yanny: geloven des duivels?
Nu niet overdrijven, lieverd; al komt 'opium voor het volk' wel in de richting.

Maar ik durf te beweren dat de sociaal-democratie die tijd achter zich gelaten heeft. De huidige generatie bestuurders kijkt volgens mij met heel wat meer waardering (maar wellicht nog zonder er zelf direct veel voeling mee te hebben) naar kerkgemeenschappen.

Voor levende kerkgemeenschappen, wel te verstaan. Om uitgestorven kerkgemeenschappen ad infinitum hun plaats op aarde te laten behouden gaat allicht wat ver in een intensief gebruikte stad.
yanny scutt
-12-  yanny scutt:
Jochem Floor, Jij begrijpt mij niet. Ik heb NIETS met geloven op de traditionele wijze. Ik ben ook zeer tegen oprichting van 'Godshuizen' als daar op' waaarhebikdatookalweergehoord?' donderpreken worden gehouden naar mensen toe (vooral ook kinderen!) die daar de rest van hun levens last van hebben, en houden.

Daarom zie ik liever ook geen nieuwe moskee want ik denk dat heel veel jongeren snel gaan afhaken (vanwege die ouderwetse donderpreken) en zullen ze relatief snel weer worden afgebroken..

Ik breek graag een lans (sorry, bezemsteel..) voor het behoud van onze oude kerken. Niet alleen vanwege de mooie architectuur, maar vooral ook ter herinnering aan hoe geloven niet huist in gebouwen..

Als de PvdA het bouwen van een moskee toestaat is dat niet vanwege het geloof in Allah, maar in het winnen van stemmen van mensen. Dat is een nieuw soort religie. (met bijbehorende donderpreken)

Ik, als oprechte 'Mokummer' kom daartegen in opstand!

Groet; Yanny
tamira
-13-  tamira:
ik heb niets met geloof. Maar ik vind zowel de oude Chasse-kerk als de nieuw voorgestelde Westermoskee zeer schone achitectuurkunstwerken. Ik verwelkom ze het liefst beide alleen daarom al, maar ben erge voorstander van een democratische functie voor de buurt. Dat wil dus zeggen dat noch Rome, noch Duitsland/Turkije er een eindwoord over te zeggen mag hebben.
Ik geloof dat emancipatie en democratie best kan met behoudt van geloof, maar er moet wel wat voor gebeuren. Ik geloof niet dat Mili Guru Duitsland geld heeft om het project te laten doorgaan. Als de bouw van de moskee dan betaald moet worden door nederlandse geldschieters, dan stellen die natuurlijk ook (politieke) eisen, dat kan niemand hun verbieden. Ik meen op te maken uit Mark's stukje dat de moskee niet door de gemeente wordt betaald, maar wel door de woningbouwvereniging. Nu vind ik het al een schande dat daar de democratie binnen omzeep geholpen wordt, maar ik vind het een zeer goede zaak als de nederlandse geldschieters opkomen voor de zeggenschap van de amsterdams-turkse gemeenschap in hun eigen moskee. Want wat er nu dreigt te gebeuren is dat de progressieven daarbinnen monddood gemaakt worden door een buitenlandse concervatief-nationalistische macht waar niemand het fijne van weet. Lijkt me niet het moment om over scheiding kerk-staat te gaan zeuren.
Jochem Floor
-14-  Jochem Floor:
@ Yanny: Inderdaad, ik begrijp je niet, die illusie had ik gelukkig ook niet. Maar als je vastbesloten bent je bezemsteel te breken op de standpunten van de PvdA dan wens ik je bij deze van harte 'Hals- und Beinbruch'. ;-)
Gerard
-15-  Gerard:
Ik vind het eigenlijk helemaal niet kunnen dat een woningcorporatie meebetaald aan het bouwen van een moskee. Woningcorporaties moeten huizen bouwen. Woningcorporaties zijn ooit opgericht om vooral huisjesmelkers af te troeven en dus betaalbare woningen te bouwen. Het geld van de corporaties is dus maatschappelijk kapitaal. Anno 2007 hebben woningcorporaties zich verrijkt en begeven ze zich op de zelfde markt als projectontwikkelaars, met directeuren die een giga salaris verdienen en waar gouden handdrukken schering en inslag zijn.
yanny scutt
-16-  yanny scutt:
Tamira, goed gezegd! Want dat is precies wat ik bedoelde.

Als er een moskee komt moeten de mensen die zelf oprichten, beheren EN onderhouden zonder inmenging van Duitse-Turken of Turkije.

Daarmee hebben wij het over de conservatieve, religieuze en zeer nationalistische vereniging: 'Milli Gorus' die al 30(!) jaren op een nare, intimiderende manier bezig is binnen, en buiten Turkije.

Die Westermoskee kan er nu ,naar mijn idee, alleen nog maar komen als de Turkse gemeenschap voor het geloof kiest, zonder bemoeienis van 'Milli Gorus' die er een handje van heeft om het begrip democratie naar eigen hand te zetten.

Wat mij betreft komt die moskee er. Door, voor, en van Amsterdammers... Groet;Yanny
yanny scutt
-17-  yanny scutt:
Jochem, je gaat niet in op wat ik heb geschreven. Dat is jammer, want het onderwerp verdient aandacht.

Ik, en mijn bezemsteel hebben nooit moeite met PvdA standpunten. Die zijn nogal buigzaam..

(-: Yanny
Henk
-18-  Henk:
Er worden vijf opties aan de Baarsjesbewoners voor gelegd. In alle opties krijgt het gebouw een nieuwe (woon-)functie. Er is dus geen sprake van voortdurende leegstand. Dit deel van de Baarsjes kent slechts weinig bijzondere gebouwen. De Chassekerk is een landmark in de buurt en is voor veel bewoners belangrijk qua uitstraling en historie. Op de website van stadsdeel De Baarsjes zijn de vijf opties (drie behoud en twee sloop)te zien. Buurtbewoners zetten zich al jaren in voor behoud en een nieuwe functie voor het gebouw. Het stadsdeel heeft dit verzoek vooralsnog overgenomen. Ik hoop dat het gebouw voor de buurt en voor Amsterdam behouden kan blijven als verwijzing naar het verleden, zowel qua bouw als geloofsbeleving. Het gebouw was een onderdeel van een groter volume, te weten: pastorie, meisjesschool, jongensschool en klooster. Alleen het klooster is twintig jaar geleden gesloopt. De rest van de gebouwen staan er nog.
Justus
-19-  Justus:
BEHOUD DE CHASSÉKERK: LAAT UW STEM HOREN!

Met steun vanuit de buurt is het mogelijk de Chassékerk te behouden en een mooie nieuwe bestemming te geven. Dagelijks Bestuur en deelraad van de Baarsjes hebben zich in principe uitgesproken vóór behoud.

Wij van het Buurtcomité Behoud de Chassékerk roepen u op gebruik te maken van uw stem en onderstaande argumenten, aangevuld met uw eigen argumenten, onder de aandacht van het stadsdeelbestuur te brengen op http://www.baarsjes.amsterd... Reageer voor 13 februari. Het stadsdeel zal op 27 maart definitef besluiten over behoud van de Chassékerk.

 De Chassékerk vormt sinds 1924 een onlosmakelijk onderdeel van de buurt en past bij de stedenbouwkundige ritmiek ervan.
 Het kerkgebouw, met name de buitenkant (inclusief voorgevel, torens en klok), is monumentaal, markant en als zodanig een ‘landmark’ in de buurt.
 Kerk, Parochiehuis, plein en bomen vormen één geheel, dat verdient om behouden te blijven. Samen geven ze de buurt een intiem karakter, dat nagenoeg uniek is in het dichtbevolkte stadsdeel.
 Het is de kracht van goede en waardevolle gebouwen dat ze van functie kunnen veranderen. Dat geldt zeker ook voor het gebouw van de Chassékerk.
 Daarom maken buurtbewoners zich al jaren sterk voor behoud van de Chássekerk, o.a. door uitgebreid buurtonderzoek en (massale) aanwezigheid tijdens bijeenkomsten en actieve betrokkenheid bij plannen voor behoud van de kerk.
 Behoud van de kerk is nu mogelijk, omdat er een drietal varianten is uitgewerkt, die behoud van de kerk koppelen aan functies waaraan het stadsdeel en de buurt dringend behoefte heeft.
 Wij roepen u op om voor 13 februari a.s. op http://www.baarsjes.amsterd... uw voorkeur voor de behoudvarianten van de Chassékerk uit te spreken.
Steven
-20-  Steven:
Jammer dat ik te laat ben om nog te stemmen i.z. de chassé-kerk.
Het eerste plan is volgens mij het beste en interessantste. Behoud van de kerk moet volgens mij prioriteit zijn: de kerk is deel van een geintegreerd ontwerp en behoort tot ons culturele erfgoed (in algemene termen, dit is geen religieus geinspireerde mening). Bovendien bezit de kerk een architectonische kwaliteit die in de meeste hedendaagse ontwerpen ver te zoeken is.
De beoogde tweedeling in het ontwerp spreekt mij sterk aan...zorgt voor een spannende mix tussen het authentieke en biedt tegelijkertijd ruimte voor een architectuur-uiting.
En een gymzaal in de kerk lijkt me sowieso fantastisch. Bovendien zal -zo veronderstel ik- daarmee het resterende gedeelte van de grote kerkzaal mooi behouden kunnen worden

Tot zover mijn helaas beperkte bijdrage aan een mooie nieuwe bestemming voor de chassé-kerk

Een of meer reacties staan in de wachtrij om goedgekeurd te worden.

Reageren?  

Lees vooraf even de regels voor discussies op Amsterdam Centraal door.

Eigen afbeelding bij reacties? Ga naar gravatar.com en meld je aan met het mailadres dat je ook hier voor reacties gebruikt.

(verschijnt niet online, is nodig voor gravatar afbeelding)
(optioneel veld)
Om geautomatiseerde spamreacties te voorkomen, wordt u gevraagd deze simpele vraag te beantwoorden.

Reactiemoderatie staat aan op deze site. Dit betekent dat je reactie niet zichtbaar zal zijn, tot deze is goedgekeurd door een beheerder.

Persoonlijke info onthouden?
Kleine lettertjes: Alle HTML-tags behalve <b> en <i> zullen uit je reactie worden verwijderd. Je maakt links door gewoon een URL of e-mailadres in te typen.