Home > > Sargentini en het democratisch tekort

Sargentini en het democratisch tekort

Judith Sargentini (GroenLinks)
GroenLinks-leider Judith Sargentini stuitte deze week op een merkwaardigheid in het Nederlandse lokale bestuur: ze trachtte de burgemeester aan te spreken op iets dat die in zijn rol als korpsleider van de regionale politie had gedaan. Maar daarvoor is de gemeenteraad tot Sargentini's frustratie niet het geëigende podium.
En misschien is dat maar beter ook.
Je kunt nauwelijks anders dan sympathie voelen voor de arme Sargentini, die het "misselijkmakend" vond dat Cohen een prestatiecontract heeft ondertekend waarin de politie een financiële premie in het vooruitzicht wordt gesteld als ze voldoende illegalen oppakt. Want "misselijkmakend" is naar mijn smaak nog mild uitgedrukt, zeker in een stad die in het verleden toch geen prettige ervaringen opdeed met dergelijke mensenjacht. Een gotspe.

Maar haar gloedvolle betoog was aan dovemansoren gericht: in de vergaderzaal van de gemeenteraad zat niet korpsleider Cohen, maar burgemeester Cohen - die Sargentini's verontwaardiging ter kennisgeving aannam.

Het is een van de lastigste dilemma's van de democratie. In welke mate moeten politie en justitie verantwoording afleggen aan de volksvertegenwoordiging? In de huidige situatie is dat maar heel beperkt het geval, zodat Sargentini procedureel geen poot had om op te staan, en zij in de raad trilde van machteloze woede.

En toch moet zij haar zegeningen tellen. Want stel je eens voor dat de korpsleiding wél braaf naar de pijpen van de volksvertegenwoordiging zou dansen. Of dat het hoofd der politie zelfs rechtstreeks door de burger werd verkozen, zoals in de Verenigde Staten. Hoe snel zou dan, onder een maar ietsje ander politiek gesternte, die inderdaad weerzinwekkende illegalenjacht niet juist flink opgevoerd kunnen worden?

zes reacties op "Sargentini en het democratisch tekort"

Adam Smid
-1-  Adam Smid:
Politie en justitie zijn onderdeel van de uitvoerende macht, en derhalve ondergeschikt aan de wetgevende macht. Dat is hier strikt genomen nog steeds het geval, met dien verstande dat onder de wetgevende macht hier het parlement in Den Haag wordt verstaan, en niet de lokale, Amsterdamse gemeenteraad.
De Amsterdamse politie danst naar de pijpen van de volksvertegenwoordiging, maar helaas naar een subset daarvan die niet representatief is voor de Amsterdamse situatie.

Dat prestatiecontract heeft iets te maken met het bestaande politieke gesternte, en mevrouw Verdonk en haar gedachten en opinies zijn bij veel Nederlanders erg populair. Ik heb daarbij wel het bange vermoeden dat dat meer het geval is bij Nederlanders die in suburbia en vooral diep in de provincie wonen. In Amsterdam zijn er om te beginnen al meer mensen die voorzover ze al niet van buitenlandse afkomst zijn in ieder geval iets meer met andere culturen van doen hebben. Een lokale wetgevende macht zou vermoedelijk derhalve de prioriteiten iets anders gelegd hebben.

Het zou daarom toch prettiger zijn als er plaatselijk iemand verantwoordelijk af heeft te leggen over dit beleid. Het blijkt nu wel wat de feitelijke consequentie is van het opdoeken van de gemeentepolitie en de rijkspolitie, een aantal jaar geleden. De aangekondigde vorming van een nationale politie zal dit alleen nog maar erger maken.

En het politieke gesternte? Ik hou m'n hart vast voor de volgende nationale verkiezingen. Het is niet eens nodig dat men op Verdonk stemt, mensen als Van Heemst zitten dan wel bij de PvdA maar hebben denkbeelden die redelijk dicht tegen die van haar en de andere parlementaire xenofoben aanzitten. En je zou zelfs kunnen zeggen dat hetgene dat nu in dat vermaledijde prestatiecontract staat, een uitvloeisel is van eerder beleid dat door dhr Cohen himself gemaakt is.

Ik ben niet heel erg hoopvol voor wat betreft een goede afloop van dit alles.
d berk
-2-  d berk:
Alhoewel ik het geheel met u eens bent, Van Dijk, denk ik dat u de situatie verkeerd neerzet. U geeft een politieke situatie weer als een juridische.
Anders dan u stelt, dient de politie wel degelijk verantwoording af te leggen bij de volksvertegenwoordiging. Zowel landelijk (uiteraard) als plaatselijk. Indien de gemeentelijke politiek bezwaren heeft tegen het regionale beleid van politie, zoals prestatiecontracten, dan dienen zij namelijk bij het hoofd van de driehoek aan te kloppen. Inderdaad, de heer Cohen. Dat Amsterdams burgervader vervolgens doet alsof hij in de volksvergadering niet aangesproken kan worden op zijn bestuurlijk handelen in het driehoekoverleg is eigenlijk erg grappig, dat men hem daarmee weg laat komen is echter tragisch. Het probleem is dus te vinden in de politieke sfeer: het falen van het duale stelsel (in deze casus althans).

@ Smid: het valt nog te bezien of we justitie moeten beschouwen als onderdeel van de uitvoerende macht. OM en dergelijke, ok. Maar via de trias politica zouden we de rechtsers toch buiten de uitvoerende macht moeten stellen.

Meer in het algemeen nog een vraag: ik zie wel veel veronderstellingen over misselijkmakendheid, maar weinig argumenten. Wat is er nu precies mis met de prestatiecontracten?
Adam Smid
-3-  Adam Smid:
Heer Berk: Degene met wie het prestatiecontract is afgesloten is de onder binnenlandse zaken ressorterende politie. Die voert beleid uit, en is derhalve onderdeel van de uitvoerende macht. Degene die daarover hoort te oordelen is de onder het ministerie van justitie vallende rechter. Die behoort tot de rechtsprekende macht.

De misselijkheid betreft vooral de clausule in het huidige prestatiecontract aangaande de bonus die de korpsen krijgen voor nopgepakte illegaal in Nederland verblijvenden. Dat sommigen daarvan onwelvoeglijk worden komt omdat het oppakken van mensen om wie ze zijn (tegenover het opakken vanwege iets dat iemand gedaan) in veel kringen uiterst ziek wordt gevonden, en dat het geven van extra geld om dit beleid te stimuleren nog veel onkieser is.

Het is een snel glijdende schaal; als er overmorgen wordt besloten om het kopgeld voor deze mensen in te voeren worden er vermoedelijk ook nergens meer wenkbrauwen opgetrokken

(kopgeld: tussen 1941 en 45 (Godwin, I know) leverde iedere bij de overheid aangemelde jood hfl 7.50 op, die bonus werd kopgeld genoemd)
Sigi
-4-  Sigi:
Kon Cohen de Burgemeester Cohen de Korpsleider dan niet onderhouden over het ongewenste ondertekenen van het contract door Cohen de Korpsleider? En zo niet is Cohen de Burgemeester het dan eens met Cohen de korpsleider? Zo ja, dan kan Cohen de Burgemeester wel degelijk aangesproken worden, namelijk op zijn steun aan Cohen de Korpsleider. En als dat allemaal nogal gespleten klinkt... Ik heb het niet bedacht.
d berk
-5-  d berk:
@ de heer Smid,
Een aantal opmerkingen:
1. Uiteraard valt de politie onder binnenlandse zaken. Natuurlijk ook is de politie een onderdeel van de uitvoerende macht. Echter, met de rechtspraak zit het toch een stuk genuanceerder dan u denkt. Uiteraard is er een ministerie van Justitie. En ja, formeel gezien vallen daaronder ook bepaalde magistraten en dergelijke. Echter, hoewel de rechter onderdeel is van de Staat, de rechter is niet onderdeel van de uitvoerende macht: in tegendeel de magistratuur is een poortwachter; hij controleert de magistratuur.
Daarom is het natuurlijk ook zo dat prestatiecontracten in theorie onrechtmatig verklaard kunnen worden: als deze in strijd zijn met fundamentele rechten of principes van de rechtstaat bijvoorbeeld.

2. Dat mensen worden opgepakt vanwege een bepaalde status is minder absurd dan het klinkt: ze hebben namelijk die bepaalde status gekregen om iets wat ze gedaan hebben: illigaal in Nederland komen/verblijven. Ik vermoed dat u eigenlijk gewoon 'illigaliteit' wilt afschaffen.

3. Ik heb het niet zo op dergelijke glijdende schaal drogargumenten (u geeft eigenlijk zelf al toe dat het een dergelijk argument is). Zeker niet als er een verband wordt gemaakt met WWII en dergelijke. Hoezo zijn dit vergelijkbare situaties?

@ Sigi:
hahaha, ja de huidige situatie met meerdere petten is soms absurd. Maar, daarom hebben we ook een duaal stelsel: dan kan de Raad de uitvoerende macht (B&W) controleren. In theorie dan...
Suffie
-6-  Suffie:
Na mijn eerdere opmerkingen daarover hoef ik natuurlijk nu niet meer uit te leggen waarom dit stukje op mijn sluitspieren werkt...

Reageren?  

Lees vooraf even de regels voor discussies op Amsterdam Centraal door.

Eigen afbeelding bij reacties? Ga naar gravatar.com en meld je aan met het mailadres dat je ook hier voor reacties gebruikt.

(verschijnt niet online, is nodig voor gravatar afbeelding)
(optioneel veld)
Om geautomatiseerde spamreacties te voorkomen, wordt u gevraagd deze simpele vraag te beantwoorden.

Reactiemoderatie staat aan op deze site. Dit betekent dat je reactie niet zichtbaar zal zijn, tot deze is goedgekeurd door een beheerder.

Persoonlijke info onthouden?
Kleine lettertjes: Alle HTML-tags behalve <b> en <i> zullen uit je reactie worden verwijderd. Je maakt links door gewoon een URL of e-mailadres in te typen.