Gekken in de stad
Amsterdam - Amsterdam herbergt een groot aantal psychiatrisch patiënten. Het zijn mensen die op het eerste gezicht niets mankeren. Ze wonen zelfstandig, zijn geestelijk ziek, maar vallen pas op als hun situatie verergert. Op de grens tussen zelfstandig wonen en psychiatrische begeleiding ontstaan er als gevolg nogal eens wat problemen. Zodra hulpverleners geen vat meer hebben op hun patiënten start de ellende voor de patiënt zelf, maar ook voor de omwonenden. En wat doe je dan als stad? Kun je die mensen dwingen hun huis te verlaten? En zoja, waar moeten die mensen dan heen?
Een goed voorbeeld is een voormalig buurman. Een ogenschijnlijk rustige, enigszins timide, man trok een aantal jaren geleden in de ondergelegen woning. Dat hij toen al onder psychiatrische begeleiding stond bleek pas later. Al snel begon de overlast. Op luide muziek danste hij de nachten aaneen, tot zijn stemming omsloeg en de agressiviteit de overhand nam. Alles in zijn directe omgeving werd dan kapotgeslagen, deuren en ruiten sneuvelden. Dat levert gespannen en angstige situaties op, temeer omdat de jonge kleuter van de buren onder de man extreem angstig werd en nauwelijks nog sliep. Toen de man de (wekelijks terugkerende) hulpverleners aan de deur weigerde, verslechterde de situatie met de dag.
Wat moet je doen in die spagaat? Als buren kun je weinig, dergelijke mensen zijn niet voor rede vatbaar. Woede slaat op die momenten zelfs om in medelijden. Politie en woningbouwvereniging kunnen pas actie ondernemen als de man maanden achter elkaar overlast veroorzaakt. Tot die tijd kunnen de verschillende instanties weinig anders dan praten, praten en nog eens praten. "U moet eens weten wat voor gekken er in Amsterdam wonen" zei een man van Vangnet & Advies van de GGD eens in een gesprek over de onderbuurman. "Sommige mensen zien spoken, anderen durven hun badkamer niet in omdat er monsters in de badkuip zwemmen." In veel gevallen staan deze hulpverleners machteloos.
Dat de hulpverlening in veel gevallen ook wel werkt wil ik niet ontkennen. Maar wat doe je nu als mensen doorslaan? Het recht op zelfstandig wonen is een goed recht. Maar waar ligt de grens? En wat moet je dan met dergelijke mensen aan? Zelf heb ik daar nog steeds geen idee van, na jaren van overlast is mijn onderbuurman zijn huis uitgezet. Naar het schijnt woont hij nu ergens onder permanente begeleiding. Misschien is dat voor meer mensen een goede oplossing.
Iedereen heeft het recht om te proberen zelfstandig te wonen, maar niet als dat serieus ten koste gaat van het woongenot van anderen.