Nu is Aboutaleb ongetwijfeld oprecht (en terecht) verontwaardigd over de manier waarop de man zijn uitkering combineert met een lucratieve hasjhandel, maar in wezen gaat het daar niet om. Er staat namelijk veel meer op het spel. De uitspraak van de rechter kan het einde betekenen van de huisbezoeken die in Amsterdam onaangekondigd bij uitkeringsgerechtigden worden afgelegd, zonder dat daar een specifieke aanleiding toe is. En dat is nou juist een onderdeel van de fraudebestrijding waarmee de Dienst Werk en Inkomen zoveel succes zegt te hebben.
Volgens Aboutaleb is alles volgens de regels gegaan. De controleurs hebben zich netjes gelegitimeerd bij binnenkomst en kregen van de man toestemming binnen te komen en zijn woning te doorzoeken. De man ontkent dat en volgens de rechtbank is B&W er niet in geslaagd aan te tonen dat hij daarover liegt. Maar, veel belangrijker is, dat de rechtbank het helemaal niet relevant vindt of die toestemming wel of niet is gegeven, dat hele huisbezoek had nooit mogen plaatsvinden, omdat er geen specifieke aanleiding was om aan te nemen dat deze man de boel belazerde.
En daarmee raakt de rechtbank de kern van de zaak. In welke gevallen een huiszoeking – tegenwoordig doorzoeking genoemd, omdat het niet altijd om woningen gaat – is toegestaan, is duidelijk geregeld in het wetboek van strafrecht. Zonder acute aanleiding, of doorzoekingbevel van de rechter, heeft niemand iets te zoeken in iemands woning. Het aanvragen van een uitkering maakt je in Amsterdam automatisch tot verdachte die zo’n doorzoeking rechtvaardigt. Wat een huisbezoek genoemd wordt, loopt in de praktijk namelijk meestal uit op een doorzoeking, waarbij in kasten wordt gekeken en de inhoud van wasmanden en tandenborstelrekjes wordt beoordeeld.
Natuurlijk, de ambtenaren hebben instructie gekregen toestemming te vragen aan de bewoner, zowel voor het betreden als het doorzoeken van de woning, maar niet alleen gebeurt dat niet altijd even netjes, als we het onderzoek van de Gemeentelijke Ombudsman (pdf) van begin juli mogen geloven, het is ook maar de vraag of mensen zich wel voldoende realiseren dat ze die vraag ook met nee mogen beantwoorden en of een nee niet automatisch tot stopzetting van de uitkering leidt. Bovendien, als het aan Aboutaleb ligt, wordt die mogelijkheid tot weigering sowieso afgeschaft.
"Dit gaat in tegen elk rechtsgevoel", zei Aboutaleb volgens een zekere krant gisteren tegen gemeenteraadsleden. Hij doelde er daarmee op dat hij het onacceptabel vindt dat mensen misbruik maken van uitkeringen en zo de gemeenschap veel geld kosten. Dat dat aangepakt moet worden, bestrijdt niemand. Maar dat de methode die nu gehanteerd wordt om fraude op te sporen net zozeer tegen elk rechtsgevoel in gaat, lijkt Aboutaleb maar niet te willen begrijpen.
En daarmee raakt de rechtbank de kern van de zaak. In welke gevallen een huiszoeking – tegenwoordig doorzoeking genoemd, omdat het niet altijd om woningen gaat – is toegestaan, is duidelijk geregeld in het wetboek van strafrecht. Zonder acute aanleiding, of doorzoekingbevel van de rechter, heeft niemand iets te zoeken in iemands woning. Het aanvragen van een uitkering maakt je in Amsterdam automatisch tot verdachte die zo’n doorzoeking rechtvaardigt. Wat een huisbezoek genoemd wordt, loopt in de praktijk namelijk meestal uit op een doorzoeking, waarbij in kasten wordt gekeken en de inhoud van wasmanden en tandenborstelrekjes wordt beoordeeld.
Natuurlijk, de ambtenaren hebben instructie gekregen toestemming te vragen aan de bewoner, zowel voor het betreden als het doorzoeken van de woning, maar niet alleen gebeurt dat niet altijd even netjes, als we het onderzoek van de Gemeentelijke Ombudsman (pdf) van begin juli mogen geloven, het is ook maar de vraag of mensen zich wel voldoende realiseren dat ze die vraag ook met nee mogen beantwoorden en of een nee niet automatisch tot stopzetting van de uitkering leidt. Bovendien, als het aan Aboutaleb ligt, wordt die mogelijkheid tot weigering sowieso afgeschaft.
"Dit gaat in tegen elk rechtsgevoel", zei Aboutaleb volgens een zekere krant gisteren tegen gemeenteraadsleden. Hij doelde er daarmee op dat hij het onacceptabel vindt dat mensen misbruik maken van uitkeringen en zo de gemeenschap veel geld kosten. Dat dat aangepakt moet worden, bestrijdt niemand. Maar dat de methode die nu gehanteerd wordt om fraude op te sporen net zozeer tegen elk rechtsgevoel in gaat, lijkt Aboutaleb maar niet te willen begrijpen.
P.S. De ANBO voor 50-plussers heeft naar aanleiding van de gerechtelijke uitspraak aangekondigd een proefproces te starten tegen de Sociale Verzekeringsbank, die ook gebruikmaakt van onaangekondigde huisbezoeken en roept iedereen die daarvan het slachtoffer is geworden op zich te melden.
AT5 Nieuws
RTV Noord-Holland
Politie Amsterdam
Amsterdam.nl
RTV Amstelveen
Parool Nieuws Amsterdam
Ik ben daar heel dubbel over: aan de ene kant ben ik het eens met de rechter: de overheid kan niet zomaar, 'zonder aanleiding' bij mensen naar binnen komen. Vooral omdat de overheid toch een stukje machtiger is dan elke willekeurige burger, is het belangrijk dat er een correctie van die onevenwichtigheid plaatsvindt via de rechter, en daarom moet er een stevige bewijslast bij de overheid liggen om dit soort zaken te mogen 'doen'.
Anderzijds is die fraude me ook een doorn in het oog - mensen die bijklussen, niet alleen maar door marihuana te verkopen, maar ook door 'zwart te werken', en ondertussen wel aanspraak maken op gemeenschapsgeld wat eigenlijk alleen de écht noodruftigen ten goede dient te komen, bah. Ik snap gewoonweg niet hoe mensen het zichzelf toestaan geld weg te kapen voor de neus van iemand die het écht nodig heeft en verdient.
Het zou al een heel stuk schelen als mensen in dit land gewoonweg meer hun eigen verantwoordelijkheid voor hun eigen lot onder ogen zagen en zichzelf uit de modder trokken. Het zou al een heel stuk schelen wanneer mensen een gevoel van trots hadden op hard en eerlijk werken,in plaats van de permamente afhankelijkheid die ze creëren via een overheid die slechts met moeite het onderscheid kan maken tussen écht hulpbehoevenden en oplichters. Het zou al een heel stuk schelen wanneer mensen gewoonweg een stukje oprechter en eerlijker leefden - maar dat is helaas niet zo, en daarom is de maatregel van doorzoekingen een effectieve maatregel.
gevangen tussen moraliteit enerzijds en effectiviteit anderzijds, mooi is dat!