Onze bestuurders hebben onlangs bedacht dat zij aan de kant staan van het linkse tuig en dus tegen de smerige kapitalisten zijn. Maar is het niet eens tijd om te bezien of we écht wel zo'n hoge woningnood hebben als iedereen beweert? Is het niet eens, kortom, tijd om eens naar de cijfers te kijken?
1. er is woningnood
2. degenen die kraken zijn degenen die lijden onder woningnood.
Laten we eerst eens gaan kijken of die eerste aanname waar is. Hoe kun je zien of de woningnood hoog is? Wat mij betreft zijn er twee maatstaven die met elkaar samenhangendie kunnen aantonen dat de woningnood hoog is:
1. er zijn veel mensen die reageren op vrijkomende woningen
2. iedereen die een woning krijgt aangeboden, accepteert snel
Deze twee moeten tegelijkertijd waar zijn, wil er sprake zijn van hoge woningnood. Waarom is dat zo? Simpel: veel reacties kan verschillende oorzaken hebben, bijvoorbeeld ook dat mensen gewoon standaard ingeschreven staan via hun woningbouwvereniging, of dat er een 'cultuur' is ontstaan onder bepaalde of alle bevolkingsgroepen dat je 'beter altijd maar ingeschreven moet staan'. En waarom zouden mensen snel accepteren? Mensen accepteren snel omdat ze weten dat er veel andere zijn die in hun plaats voor hen zouden willen accepteren. Omdat ze zelf geen alternatief voor een woning hebben maar de aanbieder van de woningen wel veel alternatieve vragers heeft, heeft degene die een huis aangeboden krijgt een 'incentive' om snel een huis aan te nemen.
Wanneer we kijken op de hoeveelheid reacties op vrijkomende woningen: laten we er eens een tabel bij pakken: het aantal reacties van doorstromers op vrijkomende sociale huurwoningen. Ik pik specifiek de socialehuurwoningen er uit, omdat deze groep woningen speciaal zich richt op die groepwaarvan je het snelst verwacht dat ze hoge woningnood voelen: de lagere inkomensklasse. Hoe armer je bent, hoe minder huis je kan betalen, hoe eerder je dus lijdt onder marktinsufficiënties.
Dat aantal reacties is hoog: gemiddeld 118 in 2003. Dit aantal daalt echter, wat juist zou kunnen duiden op een dalende woningnood. Maar hoeveel starters zouden hier ook nog bij reageren? Op basis van een andere tabel kunnen we stellen dat dat ongeveer evenveel is: het aantal starters is slechts 4% meer dan het aantal doorstromers. In diezelfde tabel lezen we echter nog iets anders: slechts 25% van alle woningzoekenden is actief op zoek naar een woning. Er zijn nu dus veel reacties op woningen, maar het zouden er veel meer kúnnen zijn.
Wanneer we kijken naar de acceptatiegraad, dan zien we dat het in 2003 gemiddeld de 6,2e ingeschrevene was die reageerde. In 2004 was dat de 6,9e.
Wat kunnen we hier nu uit concluderen? Is hier sprake van een grote woningnood? Eigenlijk hangt dat af van wat je definieert als woningnood: is dat dat mensen hier niet zo makkelijk een net zo ruime en fijne woning kunnen vinden als in, ik bedenk maar wat, Almere? Of is dat wanneer mensen anders op straat komen te staan? Als we uitgaan van die laatste definitie, dan kunnen we veilig stellen dat van die woningnood nauwelijks sprake is: van iedereen die zoekt naar een woning diet slechts 25% haar best - als men anders en masse op straat zou komen te staan, zou men dan zo relatief 'laks' zoeken? En als men echt anders op straat zou komen te staan, zou het dan niet zo zijn dat het telkens de eerste is die een woning accepteert, vooral in de lagere inkomensklasse waarvan men zo vaak zegt dat zij het meeste lijden onder de woningnood?
Of er dus echt een sterke woningnood is valt nog te bezien. Maar zelfs als die er is, dan nog valt te bezien of degenen die kraken ook echt degenen zijn die de woningen nodig hebben. Houden krakers zelf niet woningen bezet voor mensen die daar eer recht op hebben?
De vraag is weer: welke bevolkinsgroep, verwacht u, heeft het meest te lijden onder woningnood? Ik stelde al eerder dat dat de lagere inkomensklassen zullen zijn: de armen, de lager-opgeleiden en de 'allochtonen'. Dát zijn de mensen die er financieel de minste ruimte hebben en dát zijn de mensen die door hun lage inkomen als eerste in de knel zullen komen bij een woningnood. Zijn dat ook de mensen die kraken?
Nou ja. Ik kan het standaardbeeld wel weer herhalen van de doorsnee-kraker: dat dat het linkse tuig is, et cetera. Maar dat beeld wordt helaas welbevestigd door de werkelijkheid: wanneer u zich een compilatie van alle AT-5 rapportages voor de geest haalt, of wanneer u kijkt op de krakerswebsite, dan is het toch moeilijk u te ontrekken van het beeld dat het de post-Marxisten zijn die het alleenrecht op kraken hebben geclaimd. Dat zijn de gesjeesde sociologie- of filosofiestudenten, dat zijn de 'vrije geesten', de Vrankrijkbezoekers, de kunstenaars en links-radicalen - allemaal prachtige mensen, maar het zijn pertinent NIET de armen, de lager-opgeleiden en de allochtone bevolkingsgroepen die de woningen zo hard nodig hebben.
Kortom, met die woningnood valt het wel mee,en zelfs als er woningnood is, dan help je met kraken toestaan niet diegenen die de woningen nodig hebben. Waarom schaffen we het kraakrecht dan niet gewoon af en bouwen we er gewoon gestaag nieuwe woningen bij?
Wat mij betreft vind ik het een goed signaal dat de grote steden het kraakverbod niet overnemen. Laten we de speculanten vooral dicht op de huid blijven zitten.