AmsterdamCentraal.nl

Na het (vergeef me het cliché) collectieve orgasme van een winnend doelpunt in de blessuretijd van de finale, daalde zondag al snel een zware deken van chagrijn over de feestende massa in onze vakken in De Kuip. Terwijl de PSV'ers teleurgesteld afdropen en trainer Danny Blind, de beker boven het hoofd, door zijn spelers op de schouders werd gehesen, piepten honderden mobieltjes met hetzelfde bericht: volgens SBS6 had het clubbestuur zojuist het langverwachte ontslag van de coach bekend gemaakt.

Uiteindelijk zou Blinds vertrek pas drie dagen later officieel worden - na een huldiging op het Leidseplein die het karakter had van een betoging. De trainer verklaarde de club en de fans met vochtige ogen zijn eeuwige liefde, de supporters scandeerden zijn naam en vervloekten het bestuur. Het mocht allemaal niet baten: Blind is de vijfde coach op rij die zijn contract bij Ajax niet uitdient.

Voor wie het seizoen een beetje gevolgd heeft, kan Blinds ontslag niet als een verrassing komen. Een goede eindspurt bezorgde Ajax de beker en een plaats in de voorronde van de Champions League, zodat de club met de Johan Cruijffschaal toch nog tweeëneenhalve trofee in de prijzenkast mag zetten. Maar achter die cijfers schuilt een ander beeld: een jaar lang abominabel voetbal, en een historische achterstand op landskampioen PSV in de reguliere competitie. Geen supporter die dergelijke prestaties aanvaardbaar vindt. Ajax moet aantrekkelijk spelen én winnen - in die volgorde.

Danny Blind won als speler tussen 1986 en 1999 alle prijzen die in het clubvoetbal te verdienen zijn: landskampioenschappen, bekers, alle Europacups en de wereldbeker - een unieke prestatie. Anders dan veel van zijn teamgenoten verruilde hij Ajax bovendien nooit voor het grote geld van Italië of Spanje. Zijn afscheidswedstrijd was een van de heftigste kippenvelmomenten in de recente clubgeschiedenis. Na zijn carrière als speler bleef hij Ajax trouw: als succesvol jeugdtrainer, en uiteindelijk als opvolger van Ronald Koeman, die vorig jaar zijn onafwendbare ontslag vóór was en zelf opstapte.

Ook Blind wist bij het eerste elftal de weg naar boven niet te vinden. Onverklaarbaar waren de magere prestaties echter niet. De coach had te maken met een bijzonder onevenwichtige selectie. Werd een aantal jaar geleden nog geklaagd dat de club dreigde te breken met de goede traditie dat veel spelers uit de eigen jeugdopleiding kwamen, nu stonden soms wel vijf of zes onervaren schooljongens in het veld. Veel spelers hadden bovendien aflopende contracten, en waren met het hoofd al lang bij het klatergoud van Hamburger SV, Paris Saint Germain of Internazionale. Het was het gevolg van langdurig wanbeleid: Ajax had zelfs al maanden geen technisch directeur meer, nadat de Louis van Gaal die post na een jaartje met daverende ruzie voor gezien hield. Voeg daarbij enkele ernstige blessures van basisspelers en de foutjes die een beginnende hoofdtrainer onvermijdelijk af en toe maakt, en een nieuw rampseizoen is onafwendbaar.

Dat de aanhang zich massaal achter de trainer schaarde, moet dan ook in de eerste plaats worden uitgelegd als een ondubbelzinnig protest tegen de teloorgang van de club: opnieuw won kortzichtig opportunisme het van het clubgevoel, en werd een echte Ajacied geslachtofferd door een groepje passanten dat zo zijn eigen disfunctioneren trachtte te verhullen.

De basis voor het zoveelste slechte seizoen werd immers niet door Danny Blind gelegd, maar in de kantoren onder de hoofdtribune van de Arena. Daar, achter de gereserveerde parkeerplaatsen die met rood-witte pilonnen zijn afgezet, zetelen bestuur en directie van Ajax. Zij leiden geen voetbalclub, maar een beursgenoteerde onderneming - met alle wezensvreemde prikkels van dien. Om de aandeelhouders veelbelovende cijfers te kunnen laten zien, zijn zij voortdurend op zoek naar inkomstenbronnen. Spelers worden sneller dan ooit verkocht aan de hoogste bieder, ook als er geen adequate vervanger is, en mensen met verstand van voetbal maken plaats voor managers en marketeers. Advocaat John Jaakke is voorzitter, directeur Maarten Fontein werd aangesteld op grond van zijn ervaring als topman bij Unilever, waar hij de Aziatische markt veroverde voor de ijscodivisie.

Inmiddels verkoopt mijn club dan ook koffie, leningen en groene stroom, maar voetballen ho maar. Een elftal opbouwen en een trainer laten groeien, daarvoor ontbreekt bij de clubleiding het geduld. Geen wonder, want alle Ajacieden met kennis van zaken en hart voor de club zijn de afgelopen jaren de Arena uitgetreiterd. Marco van Basten en John van 't Schip vluchtten naar de KNVB, Louis van Gaal ging naar AZ, en John Jaakke wist Klaas Nuninga en Hein Blocks uit het bestuur te werken wegens "onverenigbare karakters". En deze week werd Danny Blind dus na 21 jaar trouwe dienst als een schurftige hond in een hoek getrapt, samen met zijn assistenten Krol en Van der Lem.

Die laatste verwoordde de gevoelens van de gedesillusioneerde Ajax-supporters nog het beste, gisteren in Het Parool: "Bijna tweehonderd jaar aan roodwit bloed moet vertrekken. Ik ben vanaf 1962 lid. Dan komen er mensen uit 't Gooi en die zeggen dan dat er geen plaats voor je is."

Geen "Ajax-uiting" kan die teloorgang verhullen, en het is daartegen dat de supporters zo massaal protesteren. De club is niet meer van ons: Ajax is het speeltje geworden van beurshandelaren en verwaande narcisten die in een bestuursfunctie in Amsterdam een gouden gelegenheid zien om ook eens op televisie te komen. Maar toch sta ik er in augustus weer. Want, om met Blind te spreken: "Ik hou van deze club. Dat gaat nooit meer over."