Karel Appel en de Cobra-groep waartoe hij behoorde hadden eind jaren veertig fans, maar waarschijnlijk meer fanatieke tegenstanders, die het werk van de experimentele kunstenaars maar niks vonden. Zelfs Willem Sandberg, destijds directeur van het Stedelijk, schijnt aanvankelijk gezegd te hebben 'geen ruimte' te hebben, voor het werk van de Experimentele Groep. Dat er uiteindelijk in 1950 toch een tentoonstelling kwam in het Stedelijk, wekte alom verbazing. Helaas voor de kunstenaars werd het geen succes, en niet lang daarna keerde Karel Appel Nederland - moe van het gescheld - de rug toe.
Illustratief voor hoe er tegen het werk van Appel werd aangekeken, is de rel rond de muurschildering Vragende Kinderen in de kantine van het voormalige stadhuis aan de Oudezijds Voorburgwal. Uit het feit dat de gemeente Appel opdracht gaf voor de muurschildering blijkt waardering, maar die waardering werd door de ambtenaren die in de kantine hun boterhammetjes moesten nuttigen niet gedeeld. Het werk wordt te abstract gevonden, de kinderen "kunnen niet zitten, zij hebben geen billetjes", schreef men in de krant. Dat datzelfde waarschijnlijk ook gold voor de hongerige, bedelende kinderen, die Appel inspireerden tot een hele serie Vragende Kinderen, kwam waarschijnlijk niet bij hen op. De Twistappel, zoals het werk al snel genoemd werd, verloor, de schildering werd tien jaar lang achter behang verstopt.
Karel Appel werd groot en Nederland sloot de meester weer in zijn armen. Grote 'Nederlandse' kunstenaars moet je per slot van rekening koesteren, hoe lang ze ook al weg zijn uit je land. Misschien hielp daarbij ook, dat bij Appel altijd nog dat Amsterdamse accent een beetje doorklonk. Van kapperszoon tot meesterschilder, veel Hollandser kun je het niet krijgen.
Alleen, die Vragende Kinderen, daar in het oude stadhuis, hoe is het daarmee afgelopen? Op internet is geen enkele afbeelding van de muurschildering te vinden. Hotel The Grand, dat tegenwoordig in het voormalige stadhuis gevestigd is, noemt het werk wel op de website, maar een foto, of wat achtergrond, nee. Ik neem maar aan, dat iedereen die Café Roux binnenloopt het werk kan zien, maar of dat inderdaad zo is, is nergens te vinden. Toch jammer, dat zo'n werk, dat niet alleen in kunsthistorisch maar ook in cultuurhistorisch opzicht zo tekenend is voor een tijdsbeeld, geen online monumentje heeft.
Misschien iets voor de nieuwe wethouder van Cultuur? Per slot van rekening is het werk destijds met gemeenschapsgeld gekocht, het zou toch aardig zijn wanneer zo'n kenmerkend stuk Amsterdamse geschiedenis wat meer aandacht krijgt dan hier en daar een paar zinnen in de diverse biografieën van Karel Appel. En zo zijn er ongetwijfeld meer gemeentelijke kunstschatten, die niet tijdens een bezoekje aan een museum te bezichtigen zijn, maar zeker een doorlopende virtuele expositie waard zijn. Hup, gooi de hele gemeentelijke collectie en alles wat er ooit via de BKR is verzameld online, inclusief alle beelden die ooit tot heftige protesten leidden, waarvan we ons nu de redenen nauwelijks meer kunnen voorstellen. De kracht van een democratie kan ook worden afgemeten aan de manier waarop wordt omgegaan met kunstenaars en kunst. Lijkt me een mooi motto voor vier jaar cultuurbeleid in een tot bezuinigen gedoemd college.
AT5 Nieuws
RTV Noord-Holland
Politie Amsterdam
Amsterdam.nl
RTV Amstelveen
Parool Nieuws Amsterdam
zes reacties op "Vragende kinderen, vergeten kinderen?"
de schilderijen die er hangen, zijn stuk voor stuk vervaardigd in een ver land waar de lonen nog heel erg laag zijn. de hele collectie wel te verstaan. toen ik er de manager naar vroeg, bekende deze met een licht gevoel van schaamte dat er geen enkel origineel werk (toen, 2 jaar geleden) tussen hing.
ik denk dan ook niet dat de Vragende Kinderen te voorschijn zullen komen, maar ik hoop het wel.
dit is de muurschildering in de kantine, dus er is wel beeldmateriaal. ook in kleur. hij is tot 1961 verscholen geweest achter schotten die er tegenaan hadden gemaakt.
dit staat ook vermeld in verschillende kunstboeken.