Nu geloof ik graag dat het werkt. Hoewel sociaal kapitaal een ongrijpbaar iets is, laten de soms bizarre consequenties zien dat het wel stuurbaar is. Moeilijk stuurbaar, maar stuurbaar.
Ik vraag me echter af of het wel legitiem is.
En ik vraag me dat af omdat ik zelf twijfel tussen drie opvattingen van wat de overheid eigenlijk hoort te doen. De ene opvatting is de liberale, minimale opvatting en de andere twee opvattingen zijn de sociale en conservatieve, maximale opvattingen. Ik bedoel met liberaal niet per sé de VVD en met sociaal of conservatief niet per sé de PvdA: we betrappen de VVD namelijk regelmatig (te vaak) op conservatieve standpunten en de PvdA zegt af en toe (maar slechts zelden) liberale dingen.
De liberale opvatting van de overheid ziet de overheid als de bewaker van een soort convenant. Stel dat er geen gemeente Amsterdam was, en dat alle Amsterdammers ooit eens bij elkaar gekomen zouden zijn en met elkaar vergaderd hebben over datgene wat ze minimaal nodig hebben van de overheid: dat zijn dan de minimale publieke goederen. Al die Amsterdammers op die mega-vergadering hebben dan de afspraak gemaakt: de minimale goederen die we allemaal nodig hebben, gaan we ook samen leveren. Daarvoor hebben ze de gemeente opgericht. Alle andere gewenste goederen zijn goederen die slechts bepaalde groepen wel en andere groepen niet willen - en het is in de liberale opvatting van de overheid dan ook de taak van die groep zelf om dat goed voor zichzelf te verschaffen. Deze opvatting zorgt ervoor dat de mensen in de stad de meeste vrijheid hebben om zélf te doen wat ze willen met hun tijd, geld, en moeite, en ze worden slechts minimaal lastig gevallen met de wensen van andere groepen.
De sociale opvatting ziet de taak van de overheid als het verheffen van minderheden, of dat nu arbeiders, vrouwen, of allochtonen zijn. De conservatieve opvatting ziet de overheid als bewaker van een bepaalde, specifieke set van normen en waarden, en die overheid heeft dus tot taak om de waarden te verwezenlijken. Dat kan door harde dwang ('law and order') maar dat kan net zo goed middels zachtere methodes - door het investeren in sociaal-kapitaal, inderdaad.
En dat is waar mijn gewetensnood ontstaat. Dat project van Wij Amsterdammers: is dat nou een poging om onze 'Westerse' normen en waarden op te leggen aan radicaliserende groepen (de conservatieve benadering), een poging om die groepen te verheffen door ze iets te geven wat ze niet hebben (de sociale benadering), of een poging om een minimale hoeveelheid sociaal kapitaal terug te krijgen voor iedereen (de liberale benadering)?
Mierenneuken, denkt u misschien: die rechtse Schut schrijft weer eens wat idioots wat de plank volledig misslaat. Maar vraagt u zich eens af: stel dat het project 'Wij Amsterdammers' stieken vanuit de conservatieve ideologie geschreven is: hoe kom dat dan over op 'de doelgroep'? Hoe zou u zich voelen als gewone, aardige, hardwerkende Moslim als de gemeente Amsterdam miljoenen investeert in u en uw sociaal kapitaal, alleen maar om ervoor te zorgen dat u niet radicaliseert?
Zo'n project kan volgens mij dus alleen slagen als het vertrekt vanuit een liberale conceptie: dat wil zeggen dat we sociaal kapitaal definiëren als een publiek goed. Maar wanneer we dat doen, dan moet de gemeente Amsterdam haar project 'Wij Amsterdammers' niet alleen maar richten op de radicaliserende en polariserende 'allochtonen'. Een publiek goed is immers niet groepsafhankelijk: we bieden toch ook niet alleen Christenen snelwegen aan? Wij Amsterdammers werkt uiteindelijk alleen maar als het een project is voor ons: alle Amsterdammers.
De liberale opvatting van de overheid ziet de overheid als de bewaker van een soort convenant. Stel dat er geen gemeente Amsterdam was, en dat alle Amsterdammers ooit eens bij elkaar gekomen zouden zijn en met elkaar vergaderd hebben over datgene wat ze minimaal nodig hebben van de overheid: dat zijn dan de minimale publieke goederen. Al die Amsterdammers op die mega-vergadering hebben dan de afspraak gemaakt: de minimale goederen die we allemaal nodig hebben, gaan we ook samen leveren. Daarvoor hebben ze de gemeente opgericht. Alle andere gewenste goederen zijn goederen die slechts bepaalde groepen wel en andere groepen niet willen - en het is in de liberale opvatting van de overheid dan ook de taak van die groep zelf om dat goed voor zichzelf te verschaffen. Deze opvatting zorgt ervoor dat de mensen in de stad de meeste vrijheid hebben om zélf te doen wat ze willen met hun tijd, geld, en moeite, en ze worden slechts minimaal lastig gevallen met de wensen van andere groepen.
De sociale opvatting ziet de taak van de overheid als het verheffen van minderheden, of dat nu arbeiders, vrouwen, of allochtonen zijn. De conservatieve opvatting ziet de overheid als bewaker van een bepaalde, specifieke set van normen en waarden, en die overheid heeft dus tot taak om de waarden te verwezenlijken. Dat kan door harde dwang ('law and order') maar dat kan net zo goed middels zachtere methodes - door het investeren in sociaal-kapitaal, inderdaad.
En dat is waar mijn gewetensnood ontstaat. Dat project van Wij Amsterdammers: is dat nou een poging om onze 'Westerse' normen en waarden op te leggen aan radicaliserende groepen (de conservatieve benadering), een poging om die groepen te verheffen door ze iets te geven wat ze niet hebben (de sociale benadering), of een poging om een minimale hoeveelheid sociaal kapitaal terug te krijgen voor iedereen (de liberale benadering)?
Mierenneuken, denkt u misschien: die rechtse Schut schrijft weer eens wat idioots wat de plank volledig misslaat. Maar vraagt u zich eens af: stel dat het project 'Wij Amsterdammers' stieken vanuit de conservatieve ideologie geschreven is: hoe kom dat dan over op 'de doelgroep'? Hoe zou u zich voelen als gewone, aardige, hardwerkende Moslim als de gemeente Amsterdam miljoenen investeert in u en uw sociaal kapitaal, alleen maar om ervoor te zorgen dat u niet radicaliseert?
Zo'n project kan volgens mij dus alleen slagen als het vertrekt vanuit een liberale conceptie: dat wil zeggen dat we sociaal kapitaal definiëren als een publiek goed. Maar wanneer we dat doen, dan moet de gemeente Amsterdam haar project 'Wij Amsterdammers' niet alleen maar richten op de radicaliserende en polariserende 'allochtonen'. Een publiek goed is immers niet groepsafhankelijk: we bieden toch ook niet alleen Christenen snelwegen aan? Wij Amsterdammers werkt uiteindelijk alleen maar als het een project is voor ons: alle Amsterdammers.
AT5 Nieuws
RTV Noord-Holland
Politie Amsterdam
Amsterdam.nl
RTV Amstelveen
Parool Nieuws Amsterdam
acht reacties op "Wij Amsterdammers"
In ieder geval, ik kan hieruit opmaken dat je het met me eens bent dat de liberale opvatting de beste garanties biedt voor succes wanneer het op integratie aankomt, en dus de conservatieve en sociale niet?
Interessant stuk, Daniel.
Sommige mensen zijn dit zo zat en vertrekken bijvoorbeeld naar Engeland. Wat blijkt, ze worden daar minder “sociaal” opgevangen en zijn op heel kort termijn in staat iets voor zichzelf te gaan doen.
Ik begin dus steeds meer te geloven dat Nederland veel te veel regels en plannen bedenkt die eerder leiden tot sociaal gehandicapten dan tot een creatieve klasse.