Vijf fingerspitzenprognoses, en toen: verkiezingen. En dan is het aan het volk om hun fingerspitzengefuhl te laten gelden. Want hoe je het ook bekijkt: iedere stem is ook een beetje een gok. Een programma maakt heel wat inzichtelijk van wat de inzet wordt bij de onderhandelingen, maar de partij moet dat allereerst goed uitonderhandelen, geen enkele partij weet wat er in vier jaar allemaal precies gaat gebeuren en heeft daar ook altijd invloed op, en ook de poppetjes die het moeten doen zijn een onzekerheidsfactor.
Het gokje dat de Amsterdammer massaal heeft genomen is een gokje voor de PvdA. In mijn fingerspitenprognose dacht ik aan een winst van 3 zetels, het werden er 5. Dat gaat dan ten koste van de VVD die ik op een bescheiden winst had gezet van 1 zetel, maar die daarentegen 1 zetel verlies boekte.
Ook verrassend vind ik de tweede zetel voor D66, en de halvering van het CDA. Dat Mokum Mobiel en Leefbaar Amsterdam zouden verdwijnen had ik verwacht. De voorspellingen die ook klopten: de 6 zetels voor zowel de SP als GroenLinks, en de ene zetel voor Amsterdam Anders de Groenen. En natuurlijk dat we in de gemeenteraad geen enkele nieuwe partij kunnen verwelkomen.
Kleurrijk Amsterdam is wel erg rood. Er is geen enkel stadsdeel waarin de PvdA niet de grootste is. Wat ik me wel afvraag is of de PvdA blij is met de verkiezingsuitslagen in een aantal stadsdelen wel tevreden is. Geuzeveld-Slotermeer, Bos en Lommer, Slotervaart en ZuidOost. In deze stadsdelen heeft de PvdA de absolute meerderheid. Daarin schuilt het grote gevaar dat de partij zich weer te rijk gaat rekenen, alles op zijn beloop laat. De poppetjes drukken van alles door, de raad stemt toch wel voor. De kans is juist in deze stadsdelen het grootst dat de PvdA bij de volgende verkiezingen toch weer wordt afgestraft.
Dan nu: centraal stedelijke coalitievorming gaat waarschijnlijk een moeilijkere klus worden dan ik vooraf had bedacht. De PvdA gaat de gebruikelijke tactiek inzetten; welke partij het meeste biedt mag ook een wethoudertje leveren. De VVD gaat dat natuurlijk niet trekken: die verloor, en heeft hooguit zin om in het college te gaan zitten als ze meer krijgen dan een paar broodkruimels. De andere winnaar van de verkiezingen, de SP, lijkt daarom de meest reële optie. Alleen, de vraag is: wil de PvdA eigenlijk wel met de SP, of zijn de socialisten en de sociaal democraten nog steeds geen echt goede vriendjes van elkaar? En daarbij is het natuurlijk de vraag of de SP niet een gedeelte van zijn geloofwaardigheid verliest als blijkt dat ze toch compromissen willen sluiten om op het pluche te gaan zitten. Bijvoorbeeld over de NoordZuidijn, waarover de PvdA gewoon gaat zeggen: je slikt die metro maar.
Blijft nog over: GroenLinks. Dat is op dit moment de meest reële optie. Maar dat weet Maarten van Poelgeest ook, en die zal dat spelletje wel durven uitspelen. Lodewijk Asscher zal zeggen: "Van Poelgeest, als je nu dat en dat inlevert zijn wij de komende vier jaar maatjes..." Van Poelgeest kan dan gemakkelijk verwijzen naar de twee andere partijen. Kortom: de coalitie-onderhandelingen zijn door de uitslag wel interessant geworden.
Ik durf momenteel geen gok te doen over de coalitie. Maar het is interessant: het gaat er nu niet om wie het liefst het meest wil inleveren, nee, het gaat er om wat de PvdA gaat bieden aan andere partijen. Geen enkele partij zit echt te wachten op samenwerking, en kijken in ieder geval katten uit de PvdA boom. Voor de sociaal democraten geldt: hoe kleiner de kat hoe beter, voor de mogelijke coalitiepartners geldt: hoe vetter de kat... Het duurt dus nog wel even voordat de partijen er uit zijn.
[update: Amsterdam Anders de Groenen raakt zijn zetel kwijt aan GroenLinks. Dus: dat betekent winst voor GroenLinks, en ook verlies voor de raad. Want die wordt nog minder kelurrijk. Immers: alle kleinere partijen zijn nu echt verdwenen. Het maakt de onderhandelingspositie van GroenLinks echter zwakker in plaats van sterker. Omdat ze nu minder makkelijk kunnen wijzen naar andere partijen, door de kiezer zijn ze min of meer gedwongen serieus aan coalitieonderhandelingen mee te doen. En daarin zijn ze, zoals ik eerder aangaf, eigenlijk de enige serieuze optie.]
Ook verrassend vind ik de tweede zetel voor D66, en de halvering van het CDA. Dat Mokum Mobiel en Leefbaar Amsterdam zouden verdwijnen had ik verwacht. De voorspellingen die ook klopten: de 6 zetels voor zowel de SP als GroenLinks, en de ene zetel voor Amsterdam Anders de Groenen. En natuurlijk dat we in de gemeenteraad geen enkele nieuwe partij kunnen verwelkomen.
Kleurrijk Amsterdam is wel erg rood. Er is geen enkel stadsdeel waarin de PvdA niet de grootste is. Wat ik me wel afvraag is of de PvdA blij is met de verkiezingsuitslagen in een aantal stadsdelen wel tevreden is. Geuzeveld-Slotermeer, Bos en Lommer, Slotervaart en ZuidOost. In deze stadsdelen heeft de PvdA de absolute meerderheid. Daarin schuilt het grote gevaar dat de partij zich weer te rijk gaat rekenen, alles op zijn beloop laat. De poppetjes drukken van alles door, de raad stemt toch wel voor. De kans is juist in deze stadsdelen het grootst dat de PvdA bij de volgende verkiezingen toch weer wordt afgestraft.
Dan nu: centraal stedelijke coalitievorming gaat waarschijnlijk een moeilijkere klus worden dan ik vooraf had bedacht. De PvdA gaat de gebruikelijke tactiek inzetten; welke partij het meeste biedt mag ook een wethoudertje leveren. De VVD gaat dat natuurlijk niet trekken: die verloor, en heeft hooguit zin om in het college te gaan zitten als ze meer krijgen dan een paar broodkruimels. De andere winnaar van de verkiezingen, de SP, lijkt daarom de meest reële optie. Alleen, de vraag is: wil de PvdA eigenlijk wel met de SP, of zijn de socialisten en de sociaal democraten nog steeds geen echt goede vriendjes van elkaar? En daarbij is het natuurlijk de vraag of de SP niet een gedeelte van zijn geloofwaardigheid verliest als blijkt dat ze toch compromissen willen sluiten om op het pluche te gaan zitten. Bijvoorbeeld over de NoordZuidijn, waarover de PvdA gewoon gaat zeggen: je slikt die metro maar.
Blijft nog over: GroenLinks. Dat is op dit moment de meest reële optie. Maar dat weet Maarten van Poelgeest ook, en die zal dat spelletje wel durven uitspelen. Lodewijk Asscher zal zeggen: "Van Poelgeest, als je nu dat en dat inlevert zijn wij de komende vier jaar maatjes..." Van Poelgeest kan dan gemakkelijk verwijzen naar de twee andere partijen. Kortom: de coalitie-onderhandelingen zijn door de uitslag wel interessant geworden.
Ik durf momenteel geen gok te doen over de coalitie. Maar het is interessant: het gaat er nu niet om wie het liefst het meest wil inleveren, nee, het gaat er om wat de PvdA gaat bieden aan andere partijen. Geen enkele partij zit echt te wachten op samenwerking, en kijken in ieder geval katten uit de PvdA boom. Voor de sociaal democraten geldt: hoe kleiner de kat hoe beter, voor de mogelijke coalitiepartners geldt: hoe vetter de kat... Het duurt dus nog wel even voordat de partijen er uit zijn.
[update: Amsterdam Anders de Groenen raakt zijn zetel kwijt aan GroenLinks. Dus: dat betekent winst voor GroenLinks, en ook verlies voor de raad. Want die wordt nog minder kelurrijk. Immers: alle kleinere partijen zijn nu echt verdwenen. Het maakt de onderhandelingspositie van GroenLinks echter zwakker in plaats van sterker. Omdat ze nu minder makkelijk kunnen wijzen naar andere partijen, door de kiezer zijn ze min of meer gedwongen serieus aan coalitieonderhandelingen mee te doen. En daarin zijn ze, zoals ik eerder aangaf, eigenlijk de enige serieuze optie.]
AT5 Nieuws
RTV Noord-Holland
Politie Amsterdam
Amsterdam.nl
RTV Amstelveen
Parool Nieuws Amsterdam
Zie http://www.at5.nl/index.asp...