Home > > Geldvragende ogen

Geldvragende ogen

<%image(20050905-daklozenkrantkreuk.jpg|140|140|Verweerde daklozenkrant)%>
Vanaf een paar honderd meter veilige afstand observeer ik met een verrekijker de ingang van Albert Heijn. Ik vloek binnensmonds: de man met de grote geldvragende ogen staat er! Hij is de DKV, de daklozenkrantverkoper. Ik moet ongezien langs hem zien te komen. Dat valt nog niet mee. Ik moet gebruik zien te maken van een moment dat hij even weg is om te pissen. Want vandaag heb ik toch absoluut boodschappen nodig. Maar de DKV moet blijkbaar nog láng niet pissen...

De DKV is groot, jong en heeft een lekkere zongebruinde krantenkop. Ik sluip omzichtig telkens enkele tientallen meters naderbij, mij onderweg verschuilend achter een bank, een vuilnisbak, het reclamebord op de stoep voor de deur van de drogist. De laatste meters leg ik in tijgersluipgang af, met het hengsel van mijn lege boodschappentas tussen mijn tanden. Alleen de verrekijker zit erin. Ik ga uiteindelijk in dekking liggen tussen de fietsen in een afgeladen fietsenrek. Daar ga ik mij verbijten, urenlang wachtend op een kans ongezien naarbinnen te glippen.
De man met de grote geldvragende ogen is eigenlijk gewoon een afperser. Hij heeft het gemunt op alle klanten van de supermarkt. Men geeft hem geld of men wandelt vol wroeging naar huis met een onterecht schuldgevoel voor de rest van de dag. Hij is onontkoombaar en gevaarlijk voor de zielenrust. Buren van mij hebben zelfs overwogen om uit zelfbescherming maar in konvooi naar de supermarkt te trekken.

Kijk hem daar nou staan met z'n stapeltje papier dat niemand leest! Waarom legt hij die kranten niet gewoon in het daartoe bestemde rekje, binnen in de supermarkt, tussen de Volkskrant, de Telegraaf en het Parool? Waarom gaat hij binnen geen vakken vullen, de vloer dweilen, helpen met boodschappen inpakken desnoods?
Sommige DKV's hebben zelfs een hond bij zich. Die ligt de godganse dag tegen de gevel te maffen met een boerenzakdoek om z'n nek. Denk maar niet dat 't mormel ooit een kunstje doet. Heb je ook al niks aan.
Voor de deur van de keurslager jengelt om de zoveel tijd zo'n kinderautootje. Als je er een muntje ingooit gaat het ding brommen, toeteren en schommelen. Kan de daklozenkrantverkoper óók niet zoiets doen? We stoppen hem een muntje toe, plempen een kleuter op z'n nek en dan gaat hij drie minuten op en neer staan hossen tot vreugde van het kraaiende kind. Iedereen blij.

Ik krijg honger. Ik krijg dorst. Ik kan niet naar Dirk van den Broek aan de overkant van het winkelplein, want daar staat er óók een DKV voor de deur. Net als bij de Edah, de Lidl, Super de Boer, de Konmar en weet ik veel wat we allemaal nog aan grootgrutters hebben. Hier zit duidelijk een geöliede organisatie achter met een doortrapt psychologisch inzicht.

Tussen de fietsen krijg ik ineens een briljant idee. Ik ga gewoon honderdtwintig kilometer verderop! Naar de Meermarkt! Dat is de dorpssuper te Echtenerbrug (Fr). Het is daar wel ietsje duurder, maar de deuren zijn er tenminste nog daklozenkrantverkopervrij. Daar kan ik ongehinderd tien, twintig keer achter elkaar uitzinnig van vreugde de supermarkt in en uit lopen. Niemand die mij zielig aanstaart, niemand die iets van mij wil. Een gevoel van totale bevrijding maakt zich van mij meester!

In het provinciale nieuwsblad staat een bericht dat het slecht gaat met de daklozenkranten. Zucht. Nu voel ik me weer schuldig omdat ik een spottend stukje over de daklozenkrantenverkopers heb geschreven. Maar iemand moest het doen. Dit gaat zo niet langer...

26 reacties op "Geldvragende ogen"

Irene
-1-  Irene:
Ik behandel de DKV net als de bloemenstal naast de AH, of bijv. de oliebollenkraam die er in december vaak staat. Ik heb me nog nooit schuldig gevoeld omdat ik geen bloemen en/of oliebollen koop, dus waarom zou ik me wel schuldig moeten voelen over de daklozenkrant.

Heb het in het begin een paar keer gedaan tot ik besefte dat het inderdaad uit schuldgevoel was en ik het ding thuis zo de oud papierbak ingooide.
De bloemenstal moet er ook een boterham mee verdienen, maar daar stapt niemand uit schuldgevoel naar binnen. Waarom dan bij de DKV wel?
nel
-2-  nel:
misschien is het ooit formidabele idee van de daklozenkrant inmiddels wat achterhaald. Ik geloof dat ze binnenkort (in Amsterdam) het zoveel jarig bestaan vieren. Ik zou zeggen, tijd voor iets nieuws, iets anders.
jeroen
-3-  jeroen:
Logisch dat je je schaamt als je niks geeft, de tijd dat de overheid ons tegen die schaamte in bescherming nam is al lang voorbij.
Je hoeft ook niet per se een krant te kopen (laat staan te lezen), je kan ook gewoon wat geld geven.
Arnoud de Jong
@Jeroen: en dus het 'schuldgevoel' afkopen?
Ik schaam mij nergens voor. Ik ben ook nergens schuldig aan. Het is niet mijn schuld dat hij daar staat. Dat wordt mij wel op slinkse wijze opgelegd. De 'zieligheid' wordt geëxploiteerd. Zogenaamd om ze weer een plaats in de samenleving en een gevoel van eigenwaarde te geven. Fijne plaats in de samenleving is dat, goed gevoel van eigenwaarde: als levend bedelend krantenrek voor de deur van de supermarkt. Zoals Nel hiervoor al zegt: tijd voor iets anders, iets nieuws. Iets beters. Iets minder vernederends ook...
Sigi
-5-  Sigi:
Wat is er precies vernederend aan het verkopen van een krant? Ik vind 'm leuk en erg leesbaar. Blijkbaar denk je ergens toch dat je schuldig bent aan de situatie van de krantverkoper.
Ik denk trouwens dat we inderdaad met z'n allen schuldig zijn aan hoe de samenleving functioneert. Jaar of 18 geleden ooit een maand in New York geweest. Werd daar helemaal naar van de hoeveelheid daklozen, de reusachtige tegenstelling tussen arm en rijk en de manier waarop de “haves” de “have nots” negeerden. Dat was een tijd waarin een uit de vuilnisbak etende zwerver in Amsterdam een bezienswaardigheid was. Amsterdam (en de rest van Nederland neem ik aan) is in de tussentijd steeds meer op het NY van toen gaan lijken. Inclusief het blame the victim denken in ieder geval als je jouw stukje leest. Het is nu de schuld van de DKV verkoper geworden.
Arnoud de Jong
@Sigi
Het 'blame the victim' denken is niet uit het stukje te halen. Het is namelijk satire en dus allemaal schromelijk overdreven. Het is ook niet (of misschien een klein beetje) de schuld van de DKV. Maar er zit een systeem van nadrukkelijke confrontatie achter dat doelbewust appelleert aan het medelijden of het schuldgevoel van de mensen.
Met het verkopen van een krant is niets mis. Wanneer iemand daarmee in z'n inkomen wil voorzien is het echter niet nodig zich als dakloze te presenteren. Ook hoeft hij niet pontificaal voor de supermarkt te gaan staan, elke klant demonstratief goedendag te zeggen en iemand daarbij nadrukkelijk aan te staren. Daar gaat een psychologische pressie van uit: kijk, ik ben dakloos, dat is zielig en als u zomaar doorloopt bent u iemand die niet bereid is een arme dakloze te helpen.
Het gaat mij dus om de methode, niet om de dakloze zelf.
Die twee aspecten moet je even uit elkaar weten te houden.
brom
-7-  brom:
Grappig, heel veel mensen voelen zich inderdaad verplicht te geven of voelen zich schuldig als ze niet geven. Je wil toch niet uit de band springen he. Mij is opgevallen dat de dlv zijn of haar eigen stekkie heeft en dan daar een jaartje of tig blijft staan. Met de paar euro's worden een paar biertjes en wellicht een snack gekocht en savonds naar de oudezijds voor een slaapplekkie bij het leger. Mijn gevoel zegt dus: ik help ze niet, ik help alleen iets in stand te houden wat eigenlijk doorbroken moet worden. Er is geen vervolg, er is alleen een tijdsbesteding gevonden maar wellicht heeft het een paar arme drommels wel op weg geholpen. Nee waar ik wel respect voor heb is PUK, het dakloos wordend uitzend buro
Dre van Mokum
-8-  Dre van Mokum:
Van de straatkrantverkopers zijn 99% illegaal in ons land, echte daklozen met een nederlandse ID kaart, paspoort of verblijfsvergunning krijgen een uitkering aan de Herengracht of Johan Huizingalaan en dat is ¤ 720.- euro netto, een nacht binnen slapen kost niks bij het Leger des heils of ¤ 2,50 bij het HVO, en een eigen kamer kost ¤ 3,50 per nacht.
Het eten is gratis bij de bikbussen aan bijvoorbeeld Kadijksplein en Haarlemmerplein, Kleding krijgen ze gratis, ziekenverzorging gratis bij de Kruispost en ga zo maar door.
De normale daklozen zien er uit als u en ik, soms zelfs nog beter en herken je niet of nouwelijks, of je moet ze gaan zoeken op locaties als de BurgerKing op CS of de Bibliotheek aan de Prinsengracht.
Straatkrantshit moet dus per direct afgeschaft worden want er staan alleen maar illegalen mee.
-9-  :
@Dre: nee je hand ophouden, dat is lekker! Dergelijk ondernemerschap zou juist gestimuleerd moeten worden.
Dre van Mokum
-10-  Dre van Mokum:
@ Rickert, al die mensen die hun hand ophouden hoeven niet meer te stelen, in te breken, bedelen, de hoer te spelen en mensen lastig te vallen.
Er zijn in Amsterdam trouwens maar 1500 mensen met een daklozenuitkering en daarvan wonen er 200 in pensions in het Centrum.
illegale ondernemersschap hebben we niks aan, dan zou ik ook met rollen 100000 klappers voor de Albert Heijn mogen staan volgens jou.
-11-  :
@dre, nee want het verkopen van dergelijk vuurwerk is strafbaar. Het wederverkopen van netjes ingekochte krantjes is echter niets mis mee.
Dre van Mokum
-12-  Dre van Mokum:
@ Rickert: Het verkopen van netjes ingekochte krantjes door illegalen is ook strafbaar !, Het nutteloos op straat bivakeren is ook strafbaar, het voor de deur blijven staan van een supermarkt is ook strafbaar, allemaal uit het W.V.S. of gemeente veroordeningen, praat niet recht is wat krom is!
Dr.D
-13-  Dr.D:
Het komt voort uit bijvoorbeeld 'The Big Issue'
wat destijds een kentering veroorzaakte voor de daklozen in London.
Het probleem werd erkend en de daklozen werden voor vol aangezien.
Maar als je in de van Stirumstraat de verkoper ziet staan
die jarenlang heeft gebruikt, en nog, met de nodige overlast.
Ga je die man met deze kennis in je achterhoofd geld geven???
Ben me daar geen malle jodukus!
Ook de naderende wintertijd verandert daar niets aan.

Zoals Dr.D jaren geleden al schreef:
“Als je werkelijk dakloos bent ga je geen kranten verkopen!!!
Want die heb je `s nachts hard nodig om warm te blijven!!!”
otto schmidt
-14-  otto schmidt:
Waarom moest ik toen ik de titel van het stuk las meteen aan mijn vrouw denken?
Gijsbrecht van Amstelbier
-15-  Gijsbrecht van Amstelbier:
Ik heb een bloedhekel aan DKV-ers, Lamlendig de hele dag maar een beetjemet je flutblaadje wachten tot dat je de 50 eurocent van het ingeleverde karretje krijgt. De meeste lijken ook redelijk gestoord. Luid zingen, wazige blik in de ogen, overdreven vriendelijk. Het lijkt me beter dat die mensen in teamverband ( klinkt erg maatschappeljk verantwoord)prullenbakken gaan legen en de stad een beetje aanvegen.

Verder vind ik het jammer dat dakloos meteen wordt geascocieerd met zielig en niet in staat om normaal te werken. Dat kan niet het doel zijn van de Daklozenkrant.

Kortom, stoppen met de verkoop. Die luitjes krijgen gratis en voor niets al meer dan genoeg geld en ondersteuning, zonder er ook maar iets voor terug te hoeven doen. Kunnen ze geen slasnijden in het westland ?

Gijs
Casper
-16-  Casper:
Bij het schrijven van een tekst is het de bedoeling dat zowel de boodschap als de vorm in orde zijn. Bij dit stukje is geen van beide het geval.
bq
-17-  bq:
schuldgevoel zit helemaal in je eigen kop, gast, en jij bent de enige die er wat aan kan doen..

net als jij je onterecht schuldig voelt, ziet hij de voor jou zo voordehandliggende oplossing niet.
Verschillende mensen - verschillende mindfucks : wie zijn wij dan om te oordelen
Marcel
-18-  Marcel:
Wat is nou helemaal het probleem met de DKV-ers. Daklozenproblematiek is iets van alle tijden, zeker in een stad als Amsterdam waar mensen naartoe komen om hun 'geluk' te beproeven. De Z-krant zal dat probleem niet oplossen, maar het vermindert wel bepaalde problemen. Het aantal mensen dat uit gaat stelen, bijvoorbeeld.

Als je tere zieltje niet tegen deze mensen kan, vanwege een of ander vaag schuldgevoel of iets dergelijks, ga je dan eerst eens afvragen hoe dat komt. Want dat is jouw probleem en niet dat van de DKV-er. En als je een hekel hebt aan deze mensen, negeer ze dan gewoon en koop de krant niet. Ik geef toe dat dat moeilijker is als ze bij de supermarkt staan waar jij je boodschappies moet doen, in plaats van wanneer ze in de goot liggen. Maar het moet lukken om ze te negeren, want dat deden we altijd al.

En verder is verkopen ook werk. Of ze het nou linksom doen of rechtsom, ze verkopen die krantjes. Op legale wijze. Dat dit dan een stap naar iets anders is, zou ik niet meteen zeggen. Maar veel andere mogelijkheden zijn er niet, dunkt mij. Beter dan niks.
Gerard
-19-  Gerard:
Mensen...ik heb bewondering voor die mensen....weer of geen weer..Bij mijn AH aan de Sarphatiestraat...staat voor mij de leukste en attenste verkoper,,,,en als ik hem een paar dagen niet zie...ja dan maak ik me zorgen...Zoals nu...en bij navraag bij het AH personeel, kreeg ik te horen dat ie in het ziekenhuis ligt...Ik ga m`n best doen uit te vinden waar hij ligt..
Hij maakt met iedereen een babbel....maakt iedereen zelfs vrolijk...en is nooit opdringend
Petje af
Sasha Berkman
-20-  Sasha Berkman:
Nederlanders zijn nare mensen. Zie een paar van de reacties op dit treurig makende artikel. Het kan iedereen overkomen, dakloos worden. Je zou het de schrijver van dit onsympathieke artikel bijna toe wensen.
-21-  :
Het kán inderdaad iedereen overkomen, dat is ook wat de schrijver helemaal niet betwist. Wat, als ik de schrijver correct begrepen heb, het probleem is, is dat dat feit van die dakloosheid als pressiemiddel wordt gebruikt. Gemiddeld genomen zullen er veel mensen zijn die de DK niet kopen omdat ze het product goed vinden, maar omdat ze zich schuldig voelen aan iets waar ze niet schuldig aan zijn. Wanneer je daklozen wilt helpen opkrabbelen, dan is dát juist geen goede manier van doen: in plaats van dat ze nu écht verkopen, écht een doel hebben, en écht een product waar maken, maken ze gebruik van hun ongelukkige positie als verkoopargument.

Natuurlijk overdrijft de schrijver enorm in dit stuk: dat is het goed recht van een columnist. Evengoed vind ik dat hij terechte vragen stelt bij hoe de DKV nu te werk gaat. En dat is ook waarom het níet onsympathiek is, hoewel het door de satire misschien zo overkomt. De schrijver heeft namelijk géén moreel oordeel over het probleem: hij betwijfelt slechts of het idee van de DKV de oplossing is voor dat probleem.

Ik vind het van ú, mevrouw Berkman, eigenlijk erg onsympathiek dat u koste wat kost één oplossing, de DKV, wilt verdedigen en niet mee wilt op zoek naar de meest of überhaupt een meer effectieve oplossing van dat schrijnende probleem van dakloosheid.
Laura
-22-  Laura:
Het is niet uit schuldgevoel dat ik af en toe eens een krantje koop. Het is even stilstaan...even om je heen kijken...even afremmen van de dagelijkse hectiek. Het enige wat je hoeft te zeggen is: hai, hoe gaat het met jou? En er verschijnt al een lach. Je hoeft niet altijd geld te geven, maar als je het kan missen, waarom niet? Fijn boodschappen doen voor mij en het gezin. Maar de wereld draait niet alleen om jou en jou gezin. We leven met z'n allen op deze aarde, we moeten er wat van maken met z'n allen! Netzoals je op je werk niet kan omgaan met bepaalde figuren, het is toch nodig om dat ene moeilijke project af te ronden. Het is voor sommigen moeilijk om zich in te leven in andere personen. Vooral als ze vies zijn, stinken, er niet uitzien...kortom eng zijn. Het is misschien een deel van jezelf waar je niet mee overweg kunt. Jij wil dat niet zijn, Nooit! Maar stel dat we van die vieze stinkerd ineens een geile jonge dame maken, in een kort rokje op naaldhakken!? Zou u dan wel even stil gaan staan? Haar begroeten?
nancy
-23-  nancy:
Als er iemand van DKV voor de supermarkt staat loop ik door, ik vind het vaak wel vervelend, maar denk dan, waarom kan deze man/vrouw alleen maar op deze manier zijn brood verdienen. Waarom zoek je niet naar een leuke baan met fijne sociale contacten waar mensen je nietmet van die ogen aankijken van och- jee- daar- zit- die- man- weer- met &#8211;van- die- zielige -ogen.
In de regio-krant staan advertenties genoeg, waarin ze vragen naar;
vakkenvullers, schoonmakers enz...
Misschien verdien je dan ook nog een redelijk bedrag, en kom je nog eens ergens, leer je nieuwe mensen kennen, en hoef je nooit meer met zielige ogen bij mensen om geld te bedelen.
Ik weet dat je niet alleen op de wereld bent en dat je elkaar moet helpen, maar we zijn in Nederland en wij zijn een heel individueel land waar we niet zomaar binnen kunnen stappen voor een bak koffie, nee hier moet je van te voren een afspraak maken en ik vind: je hebt maar één leven en daar moet je gewoon alles uithalen wat er in zit, dus leg die krant opzij en zoek iets waarvan je gelukkig wordt! (of je moet dit zo leuk vinden dat je over tien jaar hier nog zit)

dit wilde ik even kwijt...
Theo
-24-  Theo:
Supermarkten bedelen in wezen ook, met schreeuwerige reclame-akties in felle kleuren die pijn aan je ogen doen. Eigenlijk zijn we allemaal zielige slachtoffers.
John Zwart
-25-  John Zwart:
We zijn allemaal suckers, we geven ze geld dus daarom staan ze er. Dus eigenlijk: eigen schuld.
Ik vind dat gedeelte over eventuele tegenprestatie wel goed. Want waarom zou je eigenlijk geld geven aan iemand die niets anders doet dan een stuk oud papier in je handen drukken? Iemand zou bijvoorbeeld op het idee kunnen komen een kleine grijpstuiver te verdienen door achter de kassa de klant te helpen met boodschappen in de tassen te vullen, dat doen ze gratis in alle Amerikaanse supermarkten. Vervolgens kunnen ze de spullen dragen voor de klant naar zijn auto. Hoeven ze ook niet dat karretje weer over de hele parkeerplaats heen en weer te crossen.
Overigens de troost van Echtenerbrug begint ook zeldzaam te worden. Zelfs in een dorp als Joure wordt de DKV gesignaleerd. En wat erger is er komen ook straatmuzikanten voor de supermarkten staan die hun instrument niet bespelen kunnen. En je kunt ze ook niet vragen om te stoppen met hun geluidsoverlast want ze verstaan je niet, dus kijken ze je vriendelijk en nietbegrijpend aan terwijl ze verder zuchten en kreunen op een oude accordeon.
Zoar
-26-  Zoar:
Ik vind ze ook zeer irritant en zou blij zijn als ze oprotten voor de winkels. Ga lekker straten vegen voor een vergoeding. Door ze geld uit medelijden te geven gaan ze nooit weg. Als je brood gooit op straat komen er ook ratten. Zachte heelmeesters maken stinkende wonden. Dus hou je geld in je zak. Via belastingen geef ik al 1/3 van mn geld aan die ongein, lijkt me genoeg.

Reageren?  

Lees vooraf even de regels voor discussies op Amsterdam Centraal door.

Eigen afbeelding bij reacties? Ga naar gravatar.com en meld je aan met het mailadres dat je ook hier voor reacties gebruikt.

(verschijnt niet online, is nodig voor gravatar afbeelding)
(optioneel veld)
Om geautomatiseerde spamreacties te voorkomen, wordt u gevraagd deze simpele vraag te beantwoorden.

Reactiemoderatie staat aan op deze site. Dit betekent dat je reactie niet zichtbaar zal zijn, tot deze is goedgekeurd door een beheerder.

Persoonlijke info onthouden?
Kleine lettertjes: Alle HTML-tags behalve <b> en <i> zullen uit je reactie worden verwijderd. Je maakt links door gewoon een URL of e-mailadres in te typen.