AmsterdamCentraal.nl

Iedereen met een beetje voorstellingsvermogen kan bedenken dat het installeren van software, het onderhouden van systemen en het bemannen van een helpdesk (u weet wel, die altijd-drukke jongens van systeembeheer...) ontzettend veel tijd kost. Sterker nog, mensen die het weten kunnen en het onderzocht hebben zeggen dat de aanschafkosten van hard- en software in het niet vallen als je ze vergelijkt met de kosten die gemoeid zijn met het beheer van de systemen en het trainen van het personeel.



De eindgebruiker trekt zich nu al de haren uit het hoofd als er een nieuwe versie van Word op de PC staat. En hoewel de verschillen tussen Word en het nu te gebruiken Open Office in de praktijk miniem klein zijn, zal het personeel opgeleid moeten worden en de systemen vervangen. Dat gaat een bak met geld kosten! Is dat nu wel verstandig nu we met zijn allen de broekriem moeten aanhalen?



Het antwoord is ja. Ja, om verschillende redenen. De eerste reden staat eigenlijk al hierboven: bij elke nieuwe versie van Windows of Word is er toch al training nodig. Die kosten had je dus toch gemaakt.



De tweede ja gaat naar de kosten voor systeembeheer. Ook de technici moeten opgeleid worden, en dat kost wat meer moeite, tijd en geld. Onder de motorkap zit namelijk een heel ander systeem, en hoewel de eindgebruiker slechts kleine zaken hoeft te leren als een vernieuwd dashboard, is dat voor de systeembeheerders heel andere koek. Ze moeten als het ware een hele nieuwe motoropbouw leren; met een kleine bijscholingscursus zijn ze er niet. Gelukkig zijn de nieuw te installeren systemen een stuk onderhoudsarmer dan de oude. En een stuk minder storingsgevoelig. Dat betekent minder manuren, dus dalende kosten voor systeembeheer.



Maar de belangrijkste ja is de derde. En die heeft niks met het kostenplaatje te maken. De belangrijkste ja gaat naar het Open Source karakter van Linux en Open Office. De software die de gemeente nu gebruikt is een product van Microsoft. Die software is bekend bij iedereen, en prettig in het gebruik voor het merendeel van de gebruikers. Maar deze software is ook closed source, wat zoveel wil zeggen als: je mag niet onder de motorkap kijken. Met andere woorden: je mag het gebruiken, maar hoe het precies werkt, dat mag je niet weten.



Nu willen de meeste mensen ook niet weten hoe hun auto werkt. Die willen het sleuteltje omdraaien en wegrijden. En zo hoort het ook. Maar als overheid liggen de zaken toch anders vind ik. Als openbare instelling is het onacceptabel dat je zelf niet weet, nee, niet mag weten hoe de systemen die je gebruikt werken. Want sleutelen aan Microsoft software mag niet. Op het moment dat je dat probeert schend je de overeenkomst die je automatisch had gesloten toen je de doos met Windows of Office openmaakte.



Open Source werkt precies andersom. Bij alle software krijg je meteen de broncode bijgeleverd. De blauwdruk van de motor. Het staat iedereen vrij om te kijken, zelfs om de boel aan te passen. Dat laatste wordt zelfs aangemoedigd. Zo weet je precies hoe je programma's werken. Wat er met je gegevens gebeurt. En dat past een overheid, vind ik.



Driewerf ja dus voor van der Horst, maar denk wel nog even na over die reden...