Geen biografische beschouwing, dat laat ik aan de ''redacteuren van bladen en literaire tijdschriften'' over. Gewoon een paar gedachten die opkomen, snippers van herinnering aan iemand. Op een dag dat het nog moet wennen dat hij of zij er niet meer is.
Zo doet Starik het zelf ook: met de sobere feiten in eenvoudige bewoordingen, als hij daarmee een hele binnenwereld van gevoel oproept. Dat kan een gedicht zijn, zoals ''Dode hoek'', of een overdenking bij een Amsterdamse dode zonder nabestaanden, waarbij hij een rol speelt in hun eenzame uitvaart. Luttele dagen voor de dag die zijn eigen laatste werd.
Ik leerde hem 15 jaar geleden kennen door zijn initiatief om gedichten te schrijven voor door niemand betreurde mensen die in eenzaamheid zijn gestorven. Zulke, op straat, in het water, of in hun stille huis gevonden mensen, worden volgens een protocol van de gemeente begraven. Vanwege de daartoe ingestelde ''dienst''.
''N.N.'' zo dichtte Ef Starik: ''Dag man zonder naam, ik groet u, onderweg naar het laatste land, waar ieder welkom wordt geheten...'' Want elk mens is uniek, dus hierbij hoort iets persoonlijk passend, meende Starik.
Sinds die novemberdag in 2002 krijgen ze ieder een eigen gedicht en muziek, door hem geschreven, gekozen en voorgedragen – later bijgestaan door andere dichters uit de stad. De ''dienst'' maakte dit gebruik tot onderdeel van hun ritueel en aanvaardde de betrokkenheid. Vanaf 2006 geordend in een ideële stichting 'De Eenzame Uitvaart'.
Ook als er andere ''dichters van dienst'' waren was Starik zelf bijna altijd tegenwoordig en over ieder uitvaartnummer schreef hij een verslag. Ik herinner me een lijkje van een pasgeboren baby, dat opgevist werd uit de Buikslotervaart en waarvan nooit iets werd opgeklaard over hoe en wat. Zijn gebruikelijke sobere woorden en ik hield het er niet bij droog.
Van 2010 tot 2011 was hij Stadsdichter van Amsterdam, wat hem een bescheiden toelage opleverde. Ik meen dat de dichters voor de eenzame doden iets van vijftig euro uitbetaald kregen uit het budget van de ''dienst''. Ef Starik volgde in die periode Jos van Hest op als mijn verborgen jury voor de ''Hernehim Prijs voor het Gedicht van de Maand''. Ook weer belangeloos.
Starik is voor mij een voorbeeld van menslievendheid.
Het is overigens schokkend om te zien hoeveel van de uitvaartdichters inmiddels zelf gestorven zijn, die wil ik graag gedenken:
Robert Anker, Wim Brands, Adriaan Jaeggi, Erik Menkveld, Simon Vinkenoog, Rogi Wieg, Menno Wigman – en nu dus ook Ef Starik 1 juli 1958 – 16 mrt 2018
AT5 Nieuws
RTV Noord-Holland
Politie Amsterdam
Amsterdam.nl
RTV Amstelveen
Parool Nieuws Amsterdam
Reageer op "Een kille dag in de aarzelende lente van 2018"