AmsterdamCentraal.nl

Veel bezoekers komen met de bus naar Amsterdam, of gaan met de bus naar Volendam of de Keukenhof. Rond het Centraal Station is het en komen en gaan van honderden Nederlandse en buitenlandse touringcars. Op drukke dagen stoppen zo’n 200 touringcars op de haltes op de Prins Hendrikkade. Elk jaar 40.000 tot 45.000 bussen.

De touringcars op de Prins Hendrikkade. Voor de een zijn ze het symbool van het flitstoerisme op de Wallen. De horden riviercruisepassagiers en dagjesmensen die in massale groepen over de Wallen worden gesleept. Voor een ander hinderlijke obstakels op het drukke fietspad. Niemand is er blij mee. Wat zijn nu de plannen?

De Entree

Het stadsdeel nam in 2013 een tijdelijk besluit voor deze touringcarhaltes bij het Barbizon Hotel. In de mooie plaatjes van de Rode Loper geen ruimte was voor de touringcarhaltes op het Damrak. Het tijdelijke besluit werd na een stevige strijd met bewoners definitief in 2016. Zelfs een raadsbesluit over opheffing van de touringcarhaltes in 2018 mocht niet baten. De touringcarhaltes staan nog steeds in de plannen van project de Entree rond het Stationseiland en blijven er voorlopig nog wel. 

Bewoners maakten bezwaren omdat tegenover het Barbizon Hotel de komende 5 jaar ook een grote aanlegsteiger voor de rondvaartsector komt. Dit is nodig vanwege de gewenste verbreding van het ‘open havenfront’ voor het project de Entree. Hiermee verplaatst zich het zwaartepunt van de toeristenstroom van het Damrak en Prins Hendrikplantsoen naar de Prins Hendrikkade en de Wallen. Elk jaar komen hier straks 2 tot 3 miljoen touringcarpassagiers. Zo’n concentratie op een plek helpt natuurlijk niet bij de beoogde spreiding van bezoekers. Hopelijk bieden de nieuwe haltes bij de Zouthaven (die open gaan in het komende hoogseizoen) enige verlichting.

Stewards

Stewards zorgen overdag in het hoogseizoen voor een goede doorstroming. Passagiers stappen snel en veilig in en uit. Chauffeurs wordt gevraagd hun motor uit te schakelen.

Dit doen de stewards nu voor het vijfde jaar. Uit het evaluatierapport van de Stichting Welkom Amsterdam blijkt dat door hun aanwezigheid de regels op de haltes beter worden nageleefd. De touringcars staan er minder lang en de motoren blijven niet onnodig aan. Dagelijks worden proces-verbalen opgemaakt voor chauffeurs die zich niet aan de regels houden. Je moet er niet aan denken dat de stewards er niet meer zouden zijn. 

De stewards worden nu vrijwillig betaald door zo’n 10 bedrijven uit de toeristensector. Dat is een prima zaak, waarmee de sector zijn verantwoordelijkheid neemt. Echter, elk jaar moet de organisatie bij de bedrijven langs om een bijdrage te vragen. Zo is de financiering voor volgende jaren nog niet helemaal rond. Dit is geen duurzaam model. Het is ook geen eerlijk model, omdat de lasten en lusten niet op de juiste plek terecht komen. Ongeveer de helft van de touringcars komt uit het buitenland en betaalt niet mee.

Vignet

Een vignetsysteem kan zorgen voor een duurzame en eerlijke financiering van de stewards. De busondernemers regelen zelf per dag, week of maand de vergunning on line. Met een kwartje per busreiziger kan het systeem van stewards, op meer tijdstippen en meer plekken in de stad, duurzaam worden gefinancierd. Helaas is het vignettenstelsel gesneuveld op de tekentafel. Wethouder Litjes wil er niet aan.

Uiteraard zouden alleen schone touringcars een vignet mogen krijgen. Van de Nederlandse touringcars voldoet 45% niet aan de strenge normen die nu al wel voor vrachtwagens gelden. In 2018 komt er een milieuzone binnen de A10 voor touringcars die 12 jaar of ouder zijn. Dat is een weinig effectieve maatregel, omdat niet wordt gelet op de feitelijke uitstoot van de motor en de airconditioning en buitenlandse bussen niet kunnen worden gecontroleerd. Slechts een enkele bus valt onder de nieuwe milieuzone (ironisch genoeg, voornamelijk de bussen voor het schoolzwemmen). Een sterke lobby uit de touringcarsector heeft ervoor gezorgd dat niet dezelfde strenge milieunormen gelden als voor vrachtwagens.

Taxistandplaats

Omdat de stewards er alleen in het hoogseizoen overdag zijn is er overlast van geparkeerde bussen, met ronkende motoren, als de stewards er niet zijn ’s avonds en ’s nachts en buiten het hoogseizoen. Dat is niet wat de gemeente had beloofd toen in 2013 de tijdelijke touringcarhaltes op de Prins Hendrikkade kwamen. Verder worden de haltes vooral door taxi’s gebruikt; 80% van de voertuigen staan er illegaal volgens onderzoek van het stadsdeel Centrum. Het stadsdeel erkent dat er wel degelijk problemen zijn. Helaas weigert het stadsdeel te reageren op herhaalde handhavingsverzoeken van bewoners van de Prins Hendrikkade. Handhaving heeft geen prioriteit bij het stadsdeel of de Politie.

Minder touringcars?

Met vijf jaar stewardproject is een goede stap vooruit gezet in het reguleren de touringcars in de binnenstad. Maar, het stewardproject leidt niet tot minder touringcars in de binnenstad. Dat is wel nodig om de binnenstad, met alle fraaie plannen voor het Muntplein en de Stadshartlus, bereikbaar te houden. In 2012 is een touringcarbeleid 2012-2020 vastgesteld. Echter, dit beleid is op veel punten nog niet gerealiseerd. Het is nog steeds wachten op de parkeervoorzieningen buiten het centrum en aan de achterzijde van het Centraal Station, het vignettensysteem en de differentiatie naar doelgroepen.

De gemeente heeft beloofd dat er vanaf maart 2018 verder wordt gewerkt aan een verbod voor touringcars in de binnenstad. Die fasering is ingesteld omdat er eerst nog alternatieve parkeervoorzieningen aan de rand van het centrum in orde moeten worden gemaakt. Bussen die toeristen zonder concrete bestemming de stad in brengen, bijvoorbeeld om te sightseeën of te winkelen, zijn vanaf maart verplicht hun passagiers buiten de stad af te zetten. Ook tours per touringcar door de binnenstad zijn dan verboden. Vanaf 2019 mogen buschauffeurs ook passagiers die wel een bestemming hebben niet meer in de binnenstad afzetten. Met de rondvaartbranche heeft wethouder Litjens afgesproken dat de bussen nog over de Prins Hendrikkade, de Amstel en het Rokin mogen rijden totdat het nieuwe transferpunt op de Zuidelijke IJ-oever af is. Niet duidelijk is hoe de handhaving wordt geregeld.

Een onzekere toekomst

Intussen gaat de gemeente de plekken voor touringcars bij het Barbizon Hotel in 2018 uitbreiden om ruimte te maken voor de knip voor het Victoria Hotel. De touringcars die nu nog bij het Victoria Hotel staan moeten weg. Ook moet er nog plaats worden gemaakt voor de Hop-On-Hop-Off bus. De verwachting is dat de knip voor het Victoria Hotel gaat leiden tot minder touringcars in het centrum. De maatregelen rond het Muntplein hebben al geleid tot minder touringcars die via de Amstel de binnenstad in rijden.

Inmiddels worden er plannen gemaakt op om de gedoogde illegale taxistandplaats bij het Barbizon om te vormen tot een officiële taxistandplaats. Dat draagt natuurlijk niet bij aan de beloofde aanpak van de drukte op de Wallen. Het project ‘Stad in balans’ ligt ergens te verstoffen in een la op de Stopera.

De nieuwe cruiseterminal

Door schaalvergroting van cruiseschepen, en de plannen voor een nieuwe, grotere cruiseterminal buiten het centrum, stijg het aantal cruisepassagiers van 300.000 in 2017 naar 770.000 in 2030. Het aantal busbewegingen stijgt navenant van 3.200 naar mogelijk 7.800 per jaar. De vraag is of een verbod op touringcars in de binnenstad uiteindelijk wel te handhaven is.

De belangenvereniging van touringcars lobbyt tegen het centrum-verbod. Zij zeggen dat juist in de bussen veel 'kwaliteitstoeristen' zitten, oftewel: het type dat veel geld uitgeeft. 'Als je die uit de stad wegjaagt, krijgen de dronken Engelse toeristen nog meer ruimte', stelt woordvoerder Carlo Cahn van belangenvereniging Koninklijk Nederlands Vervoer. 
Terecht wijst de sector op het risico dat bezoekers overstappen van de touringcar op taxi’s. Dat is ook gebeurt in Florence, waar touringcars niet meer in de binnenstad mogen komen. Voorlopig zijn we nog niet af van de touringcars in de binnenstad.

UPDATE 27 februari 2018

1. De gemeente neemt financiering steward project over van het bedrijfsleven.

2. Het aantal HopOnHopOff bussend verdubbelt nu ook Stromma ontheffing krijgt. Wel komt er een andere route rond binnenstad. De Vervoerregio heeft de ontheffing aan Stromma verleend voor de HopOnHopOff bussen, omdat sprake is van innovatief particulier initiatief.

3.  Omdat ontheffingen voor bussen in de binnenstad niet goed te regelen zijn, komen er nu meer verboden voor bussen in de binnenstad. Straks wel meer halteplekken buiten het centrum.

Maar, we zijn er voorlopig nog niet vanaf!