Het verbaast me als ik mensen spreek die soms al tientallen jaren in Amsterdam wonen, en die me dan bekennen nog nooit in het Stadsarchief te zijn geweest. Terwijl er zoveel te zien is over de rijke historie en het zelfs zonder speciale aanleiding al een belevenis is om het gebouw, waarin het sinds 2007 gevestigd is te ervaren.
Aan de westelijke zijde van de Amsterdamse Vijzelstraat troont dit imposante gebouw uit de jaren twintig. Het is bij mijn weten het enige dat het presteert om in z'n eentje de hele afstand van Herengracht tot aan de Keizersgracht te overbruggen. De donkerrode klinkers in de gevel van Vijzelstraat 32 worden gelukkig onderbroken door het accent van banden uit lichtgrijs graniet, want ze vormen een gesloten wand langs de straat, die tien verdiepingen omhoog reikt. De naastliggende 17e eeuwse panden aan de Heren- en Keizersgracht worden genadeloos gekleineerd.
Indrukwekkend
Net als het Rijksmuseum en het Centraal Station wil ''De Bazel'' indrukwekkend zijn. Geen wonder, Karel de Bazel (1869) was een leerling van Petrus Cuypers. Maar anders dan Museum en Station had dit gebouw geen publieksfunctie, hier zetelde een ''Koninklijke'' handelsfinancier, de Nederlandsche Handel Maatschappij, in de 19e eeuw opgericht door koning Willem 1 – min of meer als voortzetting van de VOC die teloor gegaan was. Hier kwam het ''gewone volk'' niet massaal naar binnen. En dat is jammer, want tegenwoordig is het de vestiging van het Archief van de stad en daar mag niet alleen iedere Amsterdammer, maar echt iederéén zo naar binnen stappen door de weinig opvallende toegang naar de bel-etage, ongeveer in het midden gelegen. Eenmaal binnen valt je onmiddellijk het interieur met al zijn fraaie art deco details op.
Kluisdeuren
In de kelders, achter de originele dikke kluisdeuren, liggen alle historische akten en archiefstukken geconditioneerd opgeborgen: ''De Schatkamer''. Er zijn periodiek exposities over een bijzonder aspect of over een bepaald tijdvak van de oude of recente historie van onze stad.
Nu – tot 15 januari – staat de 18e eeuw in het focus. Rijke Amsterdamse kooplieden gaven in de 17e eeuw aan kunstschilders opdracht om zichzelf en hun familie in portret te vereeuwigen, de musea en het Paleis op de Dam hangen er vol mee. Maar in de 18e eeuw groeide een grote betere middenstand, die trots was op wat zij had bereikt. Deze liet prenten en etsen maken van hun huizen en de stadsgezichten uit hun omgeving. Minutieus en haast fotografisch levensecht weergegeven. Het Stadsarchief bezit een rijke collectie van zulke originele prenten. Met dit materiaal was bijvoorbeeld een heel stuk Herengracht te reconstrueren en met reproductietechniek op schaal na te bouwen. Het mooiste is de projectievoorstelling waar herkenbare stadsgezichten als Pr.Hendrikkade met Schreierstoren, de Nieuwmarkt, de Munt, de Dam en de Amstel in 18e eeuwse situatie met een driedimensionale illusie worden vertoond – langzaam verdrongen door filmbeelden van de huidige toestand en dan weer terug glijdend naar de historie. Er is ook een doorlopende film over het recente stadsverleden. Het Stadsarchief is een niet te missen aanvulling op het Amsterdam Museum in de Kalverstraat. Laat je niet afschrikken door het enigszins norse aanzien van De Bazel, ga naar binnen, er is sinds kort ook een caféruimte voor een hapje en drankje met normale prijzen – bezoek KIJK Amsterdam 1700-1800!
AT5 Nieuws
RTV Noord-Holland
Politie Amsterdam
Amsterdam.nl
RTV Amstelveen
Parool Nieuws Amsterdam
twee reacties op "Kijk Amsterdam – De Bazel – Amsterdam Kijk!"