Politieke column: Buurtreferendum

Home >

> Politieke column: Buurtreferendum

Politieke column: Buurtreferendum

Nieuw-West

door: Jeroen Mirck 06 Mei 2016

Deze week vieren we onze vrijheid. De sleutel tot die vrijheid is een goed functionerende democratie. In verkapte dictaturen als Rusland en China heb je als burger namelijk weinig te zeggen. Hier in Amsterdam is het goed geregeld, maar het kan altijd beter.

Eens in de vier jaar stemt u, maar wat nou als het lokale bestuur een besluit neemt waar de meeste bewoners het mee oneens zijn? Alle inspraak en participatie ten spijt, hoe kunt u toch nog op de democratische noodrem trappen?

De bestuurscommissie besprak afgelopen maand een voorstel uit de gemeenteraad van SP en GroenLinks om referenda mogelijk te maken op buurt-, wijk- en stadsdeelniveau. Als D66’er vind ik deze ideeën sympathiek, omdat ze de veelbesproken kloof tussen politiek en burger verkleinen.

Er werden wat kanttekeningen geplaatst, onder meer over de kosten van zo’n buurtreferendum. Bij één partij spatte de antipathie er van af: de PvdA. Wij hebben een partijprogramma en daar gaan we vier jaar lang mee aan de slag, zo klonk PvdA’er Maarten van Maurik. Tussentijdse referenda betekenden volgens hem dat scholen niet gebouwd zouden worden omdat elke straat toch wel tegen zou zijn. Van Maurik sprak smalend over een ‘Maurice de Hond-democratie’.

Wat een teleurstellende reactie van de PvdA. Democratie is namelijk veel meer dan eens per vier jaar naar de stembus gaan. Van Maurik haalde de kritiek op het Oekraïne-referendum aan, alsof dat reden is om álle referenda te wantrouwen. Welnee. Wie een onduidelijke vraag stelt in een referendum, krijgt een onduidelijk antwoord. Op buurtniveau kun je juist heel duidelijke vragen stellen.

Een vrije democratie is gebaat bij goede inspraak van burgers. Een buurtreferendum geeft de bewoner een luidere stem. Wie gelooft in de kracht van democratie moet niet bang zijn voor de stem van de burger.

Jeroen Mirck doet als D66-bestuurscommissielid in columns verslag van zijn ervaring in de lokale politiek van Amsterdam.

ouder:
De Oorlog (2)

nieuwer:
De moord op de musea

vijftien reacties op "Politieke column: Buurtreferendum"

-1- wk:

Een adviserende uitspraak? Een correctief referendum? Of maar gelijk het initiatiefrecht bij de bewoners gelegd?
Dàt wil ik wel eens meemaken als inwoner van het Stadsdeel Centrum.
Zien jullie het al voor je ? ....
Ik geloof nooit dat het voorstel ook maar een schijn van een kans maakt.

Misschien is een eerste stap op weg:
Luisteren en in gesprek gaan.
Dat klinkt naar Maurice de Hond, OK. Maar als de gemeente/het stadsdeel dáár nou eens zou beginnen ...

6 Mei 2016 - 15.38 uur

-2- Milena Tsareva:

Een "groeiende kloof verkleinen"? Iets kan groeien of kleiner worden, maar nooit tegelijkertijd, lijkt me. De groei op zich kan dan misschien verkleind worden, maar dan is nog steeds sprake van groei. Van verkleining kan dus geen sprake zijn. Mooi voorbeeld van een 'contradictio in adjecto'.

7 Mei 2016 - 15.10 uur

-3- Jeroen Mirck:

Dank voor de taalsuggestie, Milena. Verder ook nog iets inhoudelijks over de column? :)

9 Mei 2016 - 13.20 uur

-4- Jeroen Mirck:

@wk: In Nederland bestaat geen correctief referendum, dus dat komt er ook niet zomaar even op lokaal niveau. Raadgevende referenda geef ik wel een serieuze kans. Overigens is er een hardnekkig misverstand over luisteren naar de burger: dat is níet hetzelfde als de burger altijd gelijk geven. Sterker nog: 'de' burger bestaat niet. Er zijn altijd tal van (vaak tegenstrijdige) belangen. Je kunt het nooit iedereen naar de zin maken.

10 Mei 2016 - 15.03 uur

-5- JohnN:

@Jeroen&wk: Ik zie democratie zo: een grote invloed van een meerderheid, maar met groot respect voor wie er minderheidsstandpunten aanhangt. Raadgevende referenda kunnen daaraan bijdragen maar kunnen nooit het stuur overnemen, ook niet als er een opvatting is die 51% aanhang krijgt.
Andere interpretaties van democratie leveren onleefbare toestanden op, zoals we o.a. zien gebeuren in Turkije. Natuurlijk zal het altijd gemor geven wanneer een groep niet volledig zijn zin krijgt, maar wel voor een deel. Met wat wordt ingewilligd moet men leven. dat is beter dan autocratie met dovemansoren.

10 Mei 2016 - 15.27 uur

-6- Arnoud:

@Milena: Om deze uiterst storende taalkundige ongerechtigheid niet te laten voortbestaan, hebben we 'groeiende' veranderd in 'veelbesproken'.

10 Mei 2016 - 21.44 uur

-7- Milena Tsareva:

Referenda zullen de kloof tussen politiek en burger niet verkleinen als er niet echt iets met de uitslagen wordt gedaan. Het lijkt mij het zoveelste kunstje dat de politiek aanwendt om maar te doen alsof er naar het volk geluisterd wordt. Politici zullen uiteindelijk altijd hun eigen draai en interpretatie aan een uitslag geven en het zal puntje bij paaltje toch allemaal zo gaan zoals hoge ambtenaren op alle politieke niveaus achter de gordijnen van de poppenkast vooraf bekokstoofd hebben. In plaats van het woord 'groeiende' had m.i. 'verkleinen' beter aangepast kunnen worden. Mijn prognose is namelijk dat de bedoelde kloof onverminderd zal blijven groeien.

11 Mei 2016 - 04.09 uur

-8- Jeroen Mirck:

Het staat pessimisten vrij om pessimistisch te zijn. Als optimist geloof ik in het tegendeel, maar dat vereist inzet van de politiek. Daarom ben ik blij met een stedelijk initiatief voor raadgevende buurtreferenda. Maar je kunt als politiek meer doen. Zo hebben wij in de toenmalige deelraad participatie stevig verankerd in ontwikkeltrajecten voor ruimtelijke ordening. Zo lukt het ons om duizenden mensen te activeren voor de jaarlijkse gebiedsavonden waar de basis wordt gelegd voor de gebiedsplannen. Maar daar bovenop heeft de bestuurscommissie van Nieuw-West ook nog mijn initiatiefvoorstel voor buurtadoptie overgenomen, bedoeld om de lokale politici nog nader met bewoners in dialoog te brengen. Al die zaken leveren een positieve bijdrage aan de interactie tussen politiek en burger. Je kunt het ook allemaal niet goed, maar dan wordt die kloof rap groter.

12 Mei 2016 - 15.18 uur

-9- Suffie:

Participatie en het raadgevend referendum lijken me toch echt verschillende dingen. Ik ben meer een fan van de eerste, omdat je daarmee veel meer aan de voorkant van ontwikkelingen zit. Het gevaar van referenda is dat mensen het al gauw als een mogelijkheid zien om nimby-veto's uit te spreken. Volgens mij heeft het Oekraïne-referendum dat wel degelijk aangetoond. Of zou die 20% van de Nederlandse stemgerechtigden zich werkelijk inhoudelijk in het associatieverdrag hebben verdiept?

14 Mei 2016 - 22.33 uur

-10- Jeroen Mirck:

@Suffie: Participatie vooraf is natuurlijk de belangrijkste en meest zinvolle manier om bewoners te betrekken en mee te laten spreken over nieuwe plannen, maar dit gebeurt al. Buurtreferenda bieden een extra middel als er een vreemde beslissing is genomen. Nimby-gedrag speelt trouwens ook bij inspraak vooraf een rol.

16 Mei 2016 - 22.03 uur

-11- Arnoud:

Niet duidelijk wordt of het hierbij gaat over een raadgevend dan wel correctief referendum op buurtniveau. Ik vermoed het eerste, maar daarover komt in dit stuk geen uitsluitsel.
Niet dat ik per se tegen een referendum ben, maar wat daarbij nogal eens in de verdrukking komt is het 'algemeen belang' of het belang van minderheden. Aan de andere kant is het voordeel van een referendum wel dat partijpolitieke motieven bij een besluit (zoals die nogal eens voorkomen) kunnen worden gecorrigeerd. Maar in mijn achterhoofd blijft bij het onderwerp referendum toch de treurigstemmende historie daarvan in Amsterdam knagen.

16 Mei 2016 - 23.14 uur

-12- Jeroen Mirck:

Volgens mij heb ik hierboven al een paar keer uitgelegd dat het om een raadgevend referendum gaat. :)

17 Mei 2016 - 11.14 uur

-13- Arnoud:

Ja, de inhoud van de reacties was bij mij even weggezakt Jeroen. Ik baseerde me op het stuk zelf. Sorry. ;-)

17 Mei 2016 - 13.22 uur

-14- Bart van der Kolk:

@ Jeroen Mirck: het fenomeen 'buurtreferendum' bestaat al in Lelystad, in de vorm van de 'Buitenraad', dwz de Raad laat zich door de bewoners van een wijk adviseren over lastige zaken. De raad praat met buurbewoners, die hun ideeën, grieven e.d. kunnen delen met de raad, die eventueel ook de betreffende wijk bezoekt en constateert, discussieert en mogelijk adviseert. Conclusies worden vervolgens door ambtenaren in een advies aan de raad omgezet. Zijn er actuele problemen, dan oordeelt de raad, uitmondend in een besluit over het betreffende onderwerp. Tot nu toe werkt het goed. Een formele stemming op buurtniveau (via de website van de gemeente) is een aantal keren gedaan (herininrichting van de buurt) en bevalt ook goed... Wel heel belangrijk is voorlichting aan bewoners, anders is het een wassen neus... (ex-raadslid GL Lelystad)

30 Mei 2016 - 22.42 uur

-15- Jeroen Mirck:

Dank voor de aanvulling, Bart. Klinkt goed.

24 Juni 2016 - 10.41 uur