Home > > Een puinhoop

Een puinhoop

Sloop in de Jan Vethstraat - Foto: Arnoud Hugo

Mijn jeugd is letterlijk verworden tot een puinhoop. Althans, een deel van mijn jeugd. De hele buurt waar ik als kind opgroeide en volwassen werd, is gesloopt. Een grote kraan harkt de brokken beton bij elkaar tot een hoge berg. Het is vreemd om te zien hoe de wijk ineens een stuk lichter is geworden nu de flat waarin ik woonde er niet meer is. 

De contouren van het fundament zijn nog duidelijk zichtbaar, ik kan precies aanwijzen waar mijn kamertje was, op de begane grond, bij de kleine tuin.
Ik weet niet of ik erom moet treuren of juichen.

Zo'n mooie buurt was het niet. Het was een nogal troosteloze strook tussen de latere ringweg A10 en de ringspoordijk, onderdeel van de stadsuitbreiding van Amsterdam die vanaf 1951 voortvarend werd gerealiseerd. Volgens de filosofie van het Algemeen Uitbreidings Plan van Cornelis van Eesteren uit 1934 waren de kenmerken van de 'tuinsteden' licht, lucht en ruimte, met veel groen. Maar in de eerste decennia was het vooral nog een woestijn, met zandvlakten, stapels stenen, steigers, vrachtwagens, bouwketen en rioolbuizen die nog de grond in moesten. Toegegeven, het was een speelparadijs voor kinderen als ik, maar toch ook een tamelijk karakterloze plek waar je je niet werkelijk geborgen voelde. We behoorden in 1959 tot de eerste bewoners van deze buurt en het was afzien.

1959 Afladen rioolbuizen, Jan Vethstraat, Foto: C. de Jong

Nu wordt het allemaal anders. Nieuwe flats vervangen de oude, de indeling van de percelen is gewijzigd, er wordt 'energieneutraal' gebouwd, de buurt krijgt een eigen naam: Stadstuin Overtoom. Zolang je iets maar hardnekkig een tuin blijft noemen, bloeit de boel vanzelf wel op, zal de redenering zijn geweest.

De huurflats maken plaats voor een mix van huur- en koopwoningen met parkeergarages. In de plannen is het prachtig, in de werkelijkheid is het nog steeds troosteloos en zonder karakter. Maar dat is mijn eigen beleving. 

Intussen schijnt de belangstelling voor de koopwoningen groot te zijn. Maar dat zou ik ook zeggen als het mijn werk was om die woningen te verkopen. 
Helaas, in de nieuwe wijk hebben zich al twee schietpartijen voorgedaan. Daar gaat dat mooie klimaatneutrale Stadstuin-imago. Want tegen de criminele paupers kun je als enthousiaste woningcorporatie niet op. Uiteindelijk wonen de mensen liever in een veilige, kogelvrije buurt dan in een 'groen, openbaar en autovrij stadspark'.

De BerkToen eenmaal de aarde voor ons tuintje was gestort, ging mijn vader verwoed aan de slag. Hij was een tuinier in hart en nieren. Aan hem heeft het niet gelegen dat tuinstad Overtoomseveld nooit een echte tuinstad is geworden. In de uiterste hoek van de tuin plantte hij een berkje. In de decennia erna groeide het ding uit tot een reusachtige boom die boven de flat uittorende. De flat is weg, maar verdomd, die berk staat er nog! 

Dit vervulde mij toch wel met enige trots. Ik hoop dat ze hem zullen laten staan. Dat heeft mijn vader wel verdiend en het brengt de nieuwgebouwde buurt alvast een heel klein stukje dichterbij dat pretentieuze 'stadspark'.


Een reactie op "Een puinhoop"

JohnN
-1-  JohnN:
Oude Jordaanbewoners en zelfs hun lang gestorven opa's en oma's zouden (als ze nog even zouden kunnen rondkijken) hun oude buurt nog steeds in grote trekken kunnen herkennen. Misschien verbaasd over pakhuizen die in yuppenappartementen zijn veranderd, ergens een gracht die gedempt is, maar toch: ze kunnen hun vroeger bestaan nog aan de omgeving koppelen.
Op andere plekken in de stad is in elk geval de structuur van straten (en hun namen) nog steeds gebleven en herkenbaar. (De Eilanden).
In Rotterdam voelden nog jarenlang mensen uit de oude binnenstad zich totaal ontheemd - doordat alles plat ging - ze hadden hun oriëntatie en thuisgevoel helemaal verloren. De stad lijdt daar nog steeds een beetje onder, ondanks de Laurenskerk.
Sinds vijftig jaar is overal de bouw dezelfde weg gegaan als de wegwerpproductie van gebruiksartikelen. Flats worden op 30 jaar - soms zelfs sneller - afgeschreven en veranderen in puin. Maar in Overtoom blijven de straten, Arnoud kan altijd nog het plekje aanwijzen waar hij ooit met zijn ouders woonde. Mijn kinderen werden in de jaren 60 in Delfzijl geboren, in de Sterrenbuurt (Rigelstraat, Regulusstraat, Aldebaranstraat etc. van nieuwe naoorlogse flats. Zij kunnen de woonstraat uit hun kindertijd helemaal niet meer vinden, zelfs de stratenstructuur is weggevaagd.

Reageren?  

Lees vooraf even de regels voor discussies op Amsterdam Centraal door.

Eigen afbeelding bij reacties? Ga naar gravatar.com en meld je aan met het mailadres dat je ook hier voor reacties gebruikt.

(verschijnt niet online, is nodig voor gravatar afbeelding)
(optioneel veld)
Om geautomatiseerde spamreacties te voorkomen, wordt u gevraagd deze simpele vraag te beantwoorden.

Reactiemoderatie staat aan op deze site. Dit betekent dat je reactie niet zichtbaar zal zijn, tot deze is goedgekeurd door een beheerder.

Persoonlijke info onthouden?
Kleine lettertjes: Alle HTML-tags behalve <b> en <i> zullen uit je reactie worden verwijderd. Je maakt links door gewoon een URL of e-mailadres in te typen.