Over het economisch belang van toerisme voor Amsterdam gaan de meest wilde getallen rond. Een omzet van ruim 10,3 miljard op jaarbasis, 88.000 werkzame personen en meer dan 5% van de banen in de stad, volgens de Gemeente. Mastercard stelt dat de toeristen 3,5 miljard besteden.
Het CBS gooit alle statistieken van binnen- en buitenlandse bezoekers, zowel zakelijk als recreatief, op een hoop en komt uit op 10 miljard voor Nederland en 350.000 banen in de horeca, bungalowparken, campings, attracties en musea. Heel Noord-Holland is goed voor 20%. Dat is 2 miljard.
Kloppen die cijfers waarop nu beleid wordt gebaseerd eigenlijk wel? Wat levert het toerisme in Amsterdam echt op?
Amsterdam en toerisme
Er zijn bijna 30.000 hotelkamers in Amsterdam en zo’n 5.000 appartementen in de officieuze sector met Airbnb en illegale hotels. Jaarlijks doen 15 miljoen bezoekers 10 miljoen overnachtingen. De hotelsector rekent zelf met een omzet van 800 miljoen per jaar (bij een gemiddelde kamerprijs van iets meer dan 100 euro). De sector draagt met 5 procent toeristenbelasting, havengelden en vermakelijkheidsretributie zo’n 40 miljoen af over die omzet.
De overige bestedingen in winkels, horeca en cultuur bedragen zo'n 60 euro per persoon per dag. Die komen uit op 900 miljoen euro. De teller staat nu op bijna 2 miljard. De Amsterdam Economic Board (AEB) rekent met 1,1 miljard inkomsten per jaar van buitenlandse gasten. Daarnaast zijn er nog Nederlandse en buitenlandse dagtoeristen en cruisepassagiers die hier geld uitgeven.
Eenderde van de overnachtingen is zakelijk. Dat zijn mensen die hier voor een vergadering of een congres komen. Een zakelijke bezoeker besteedt 48 procent meer per dag dan een niet zakelijke bezoeker. Dat zijn formeel geen toeristen, maar voor de stad natuurlijk wel waardevolle bezoekers.
Banen
Onderzoek van Bureau O&S komt uit op 55.000 banen in de toeristische sector. Het zijn vreemde cijfers. Het gros van die toeristische banen zit bij de Amsterdamse horeca, maar die horeca doet toch echt 80% van zijn omzet voor Amsterdammers zelf. Dit geldt ook voor de banen in de culturele sector en bij reisorganisaties. Die worden zomaar bij elkaar opgeteld. Maar, laten het 25.000 banen zijn, dan is de sector nog steeds een belangrijke banenmotor voor de regio.
Topsector
De Amsterdam Economic Board (AEB) vindt toerisme en congressen terecht een kansrijke sector. AEB rekent daarbij met 10,5 miljoen overnachtingen, een economische waarde van 10,3 miljard en 88.000 volledige banen. Dat een overnachting 1.000 euro oplevert is niet logisch. Dan zou elke hotelkamer anderhalve baan opleveren. Dat zijn wel heel veel ‘happy endings’.
Wie even doorleest ziet dat in die cijfers ook de reisorganisaties, Schiphol, de luchtvaartmaatschappijen en succesvolle bedrijven als Booking.com en Travelport zitten. Amsterdam is een onbetwiste draaischijf in het regelen van reizigersstromen wereldwijd. Het is een topsector die het waard is om in te investeren. Maar, al die banen hebben weinig te maken met toeristen die Amsterdam bezoeken, stelt AEB zelf terecht. Het zijn appels en peren.
Belang
Met een omzet van ruim 2,0 miljard voor verblijfs- en dagtoeristen, en mogelijk 25.000 directe banen, is toerisme cruciaal voor Amsterdam. Elk jaar groeit dat aantal bezoekers met 3%. Toch zit het echte geld in Amsterdam vooral ook in andere sectoren waarop de AEB zich inzet: handel en logistiek, de creatieve sector, zorg en welzijn, de financiële sector en de agrosector.
Balans
AEB stelt over de Amsterdamse economie: ‘Een van de aantrekkingskrachten van Amsterdam is naast musea, de historische binnenstad en andere bezienswaardigheden, de balans tussen inwoners, bezoekers en bedrijven. Ook het aantal inwoners zal toenemen. Die balans kan onder druk komen te staan’.
De toeristische sector staat voor de uitdaging om het gevoel van een te drukke binnenstad om te buigen naar een binnenstad waar plezierig is voor bewoners, bezoekers en ondernemers.
Dat er meer dan 10 miljard wordt verdiend met toerisme is simpelweg niet waar. Dat is geen goede basis voor economisch beleid, meer werkgelegenheid en de broodnodige balans in Amsterdam.
Het is de hoogste tijd voor een gedegen studie naar de echte economische betekenis, zowel kosten als baten, van de toeristen die Amsterdam bezoeken. Dan kan de gemeente met ondernemers de juiste prioriteiten stellen. Inspraak zonder inzicht leidt anders tot uitspraak zonder uitzicht.
Opvallend ook dat AEB stelt dat de menging de kwaliteit van de stad is, ook voor toeristen. Daar hebben ze zelf wel een flinke vinger in de pap, qua Amsterdam vermarkten. Als ze daar eens mee zouden stoppen? Een echt interessante en leuke stad kan het makkelijk van mond-op-mondreclame (zelfs letterlijk, met een toerist hebben en heeft al dat gemarketeer helemaal niet nodig. Amsterdam is toch leuk genoeg van zichzelf? Of ben ik nou blind?