Tien weken hebben we er op zitten sinds de gemeenteraadsverkiezingen en nog steeds zonder zicht op een college. Of het nieuwste advies van verkenners Vliegenthart en Van Boxtel - onderzoek een coalitie van D66, VVD en SP - daarin verandering zal brengen is zeer de vraag. Weer lieten zij zich verleiden tot een voorstel waarin onderlinge verhoudingen zwaarder wegen dan inhoudelijke overwegingen.
Nog even ter herinnering: D66 had aanvankelijk zo’n duidelijke voorkeur voor een coalitie met GroenLinks erin, dat zelfs al een principeakkoord werd gesloten. Het plan daar een derde partij bij te zoeken liet D66 varen zodra GroenLinks de eerste poging - met de VVD - afbrak. Terwijl het toch voor de hand had gelegen om daarna te kijken of het hervormingsprogramma met de SP of de PvdA wel uitvoerbaar zou zijn.
Maar D66 hield vast aan de VVD en ging vervolgens niet alleen op zoek naar combinaties zonder de PvdA, maar ook zonder GroenLinks. Let wel, officieel heeft geen enkele partij een andere partij uitgesloten, maar dat er onderling een hoop rancune leeft, is duidelijk. Doe daar nog eens programmatische overwegingen bij en er blijft bijster weinig over.
SP en VVD, niet echt beste maatjes
Hoewel in andere steden de SP en de VVD succesvol samenwerken, moet er wel het nodige gebeuren voor het hier ook zover komt. In februari zei VVD-fratieleider Eric van der Burg nog in het Parool dat samenwerking met de huidige top van de SP in Amsterdam vrijwel uitgesloten is. Dus niet de partij, maar de personen zag hij als grootste struikelblok.
Laurens Ivens drong er op zijn beurt steeds bij D66 op aan om die VVD nou eens te laten schieten. Dat hij inmiddels wel bereid is met Van der Burg te onderhandelen, betekent nog niet dat hij van plan is meer in te schikken dan GroenLinks eerder. Ivens heeft steeds duidelijk gemaakt - en bevestigde vanavond op Twitter - dat hij een sociaal stadsbestuur wi. Dan denk je niet als eerste aan de VVD.
Wat nou als het mislukt?
Een formatie op links ligt niet erg voor de hand. Volgens AT5 hebben GroenLinks, de PvdA en de SP zelfs al twee weken geprobeerd om het over die hoek te gooien. Maar zo’n coalitie, waarbij bijvoorbeeld de PvdD als vierde zou moeten aanschuiven, heeft slechts een meerderheid van een zetel. Dat betekent dat er slechts één raadslid dwars hoeft te liggen om coalitieplannen in gevaar te brengen.
Logischer lijikt dan ook D66 met de PvdA en een derde partij en daar hebben we nog steeds drie smaken in. Met GroenLinks ,wat zou betekenen dat D66 opeens twee afkeren moet laten varen; met de VVD, waarvoor de PvdA bereid moet zijn in te schikken wat de erfpacht betreft en met de SP, waarvoor D66 zijn middenpositie op moet geven.
Hoogspanningsdagen voor Laurens Ivens
Hoe onhandig het nu ook uitkomt, Eric van der Burg had natuurlijk wel gelijk in februari. De SP in Amsterdam is jarenlang vooral een tegenpartij geweest, met niet altijd even uitvoerbare ideeën. Zo viel het een paar jaar geleden vast heel goed bij de aanhang om alle plannen te willen financieren met het niet afbouwen van de Noord-Zuidlijn, maar erg realistisch leek het niet. Ook bij de andere partijen zal de SP daardoor niet als favoriete partner gelden.
Aan Laurens Ivens is nu de taak te tonen dat hij en zijn partij een bestuurdersrol aankunnen. Lukt hem dat, dan kan hij zelfs nog de onderhandelingen met D66 en de VVD laten vastlopen en kans maken op een rol in een volgende ronde. Nog slimmer zou het wellicht zijn om iemand anders de onderhandelingen te laten voeren. Ivens zou daarmee de eerste in deze formatie zijn die het doel boven de poppetjes stelt. De kans lijkt klein.
Maar ik heb ooit ervaren, werkend bij een groot Amsterdams bedrijf, dat het uitstekend een tijdje doordraait zonder gehinderd te worden door een bestuur. Op de kennis van zaken en praktische instelling van het middenkader. Dus gewoon maar even een poosje langer geduld oefenen?