Home > > Borging voorkomt blunders

Borging voorkomt blunders

Programmeren voor dummies - Wallace Wang

We moeten het natuurlijk nog even hebben over de miljoenenblunder van de Amsterdamse belastingdienst, uitgevoerd in nauwe samenwerking met bankier ABN-Amro.
Voor de enkeling die het heeft gemist: mensen in de bijstand krijgen jaarlijks een woonkostenbijdrage van de gemeente. Bij het overmaken van dat geld werd de komma verkeerd gezet, waardoor de cliënten ineens het honderdvoudige ontvingen. Zo werd bijvoorbeeld 300 euro 30.000 euro. Ook bij de banken sloegen er geen seinen op rood. In de dagen erna werd het geld ijlings teruggehaald, maar voor veel mensen leidde dit toch tot problemen.

Sommigen hadden het geld deels uitgegeven en raakten in de schulden. Anderen zaten al in de schulden, waardoor niet het hele bedrag terug te halen was. De braafste burgers hadden het meteen teruggeboekt, maar bij hen haalde de bank het bedrag nogmaals terug.

Maar goed, het grootste deel van het geld is inmiddels gered. Wat blijft is het beeld van de ultieme afgang, een slecht geprogrammeerd computersysteem dat fouten niet afvangt. Het duidt opnieuw op krakkemikkig functioneren van de gemeentelijke automatisering. Ik zou dus de schade maar verhalen op het bedrijf dat de software heeft geleverd.

Binnen elke organisatie waar kleine fouten grote gevolgen kunnen hebben draait het voornamelijk om één woord: borging. Alle handelingen dienen geborgd te zijn. Dat wil zeggen: het systeem grijpt in als er kennelijke fouten worden gemaakt. Je merkt het bij de apotheek. Als je medicijnen voorgeschreven krijgt die niet te combineren zijn met medicijnen die je al hebt, waarschuwt de software van de apotheker. Bij je telecomprovider krijgt je tegenwoordig een sms'je wanneer je in het buitenland over je datalimiet heengaat. De particuliere klant is bij de bank beschermd door dagelijkse opnamelimieten.

Bij zoiets simpels als een woonkostenbijdrage aan bijstandsgerechtigden staat van tevoren vast hoe hoog de bedragen maximaal kunnen zijn. Iedereen die bij wijze van spreken het boek 'Programmeren voor dummies' heeft gelezen weet hoe je daar een limiet op zet, want het lijkt me sterk als er in dit kader ooit meer dan 500 euro naar één enkel rekeningnummer wordt overgemaakt. Bij onze gemeente kan het allemaal.

De wethouder laat nu het bedrijf Atos Consulting uitzoeken hoe dit heeft kunnen gebeuren. Zodra je de kretologie op de Atos website ziet, weet je als burger meteen: dit gaat ons weer een smak geld kosten.

Edit 19-12-2013: 'de bank' gewijzigd in 'de banken'.


negen reacties op "Borging voorkomt blunders"

Herbert
-1-  Herbert:
Je gaat nu wel heel kort door de bocht.
de woonkostentoeslag is er voor een hele specifieke groep mensen die in de Bijstand zitten, voor mensen die een huur hebben hoger dan de toeslaggrens en mensen die een eigen huis hebben. De meeste mensen in de Bijstand hebben die omstandigheden niet en krijgen gewoon huurtoeslag.
Vreemd is wel dat een paar klanten van de Volksbond ook een toeslag kregen. En dat zijn meestel dak- en thuislozen en die krijgen die toeslag niet.

Je stelt dat het gebrek aan borging het probleem is geweest, maar is dat wel zo? De gemeente doet niet aan internetbankieren zoals jij en ik dat doen. Bij betaling wordt er een bestand aangemaakt, dat gaat naar de bank en die verwerkt het vervolgens. Op de gemeentelijke rekening zie je dan ook geen duizenden afboeking, maar eentje. Van €188 miljoen aan ING. En dat is voor de gemeente geen raar bedrag, kijk maar eens wat er per maand aan geld de deur uitgaat aan salarissen, bijstand, subsidies, Noordzuidlijn etc.
Omdat dit een maandelijkse actie is en de bedragen niet gewijzigd zijn, kan het ook zomaar zijn dat er bij de verwerking bij ING iets fout is gegaan. Dat laatste is niet zo raar. Normaal bij een foute overboeking zegt de bank:"Zoek het maar uit met de tegenpartij!" nu werkte de bank ineens heel hard mee om het geld terug te halen. Juridisch amper in de haak trouwens. De gemeente heeft nu een vordering op de klanten wegens een onverschuldigde betaling en zal normaal gezien het gewone juridische traject af moeten lopen.
En ja, Atos vraagt een aardige fee. Maar als je daarmee grote fouten kan voorkomen, dan is het geld snel terugverdiend.
Arnoud
-2-  Arnoud:
@Herbert: Misschien is het toch minder kort door de bocht dan je denkt. Stomme fouten met grote gevolgen hebben soms verbluffend simpele oorzaken. In elk geval gaat het om een 'woonkostenbijdrage' en dat is een bedrag dat één keer per jaar wordt uitgekeerd. Het is dus géén maandelijkse actie in dit geval.
Het werkt volgens mij niet zo dat de gemeente in één keer 188 miljoen aan de banken overmaakt en dat die het verder mogen verdelen. De belastingdienst moet een bestand met betalingsopdrachten aanleveren. Daar in staat voor wie en hoeveel. Ik denk dat de banken dan ook geen blaam treft, de fout zit denk ik toch echt in de software bij de gemeente. Die software slaat geen alarm als er onlogische betalingsopdrachten worden aangemaakt. Ik vermoed dat dáárom Atos nodig is om die fouten te traceren.
oerWouter
-3-  oerWouter:
Dit is niet een fout, dit is een verrot systeem in stand gehouden door incapabele mensen. Het veilig en juist uitvoeren van grote hoeveelheden transacties is geen racketwetenschap; het is op internet te vinden hoe je die processen inricht en het wordt over de hele wereld door miljoenen bedrijven dagelijks succesvol toegepast. Behalve in Amsterdam.

Het verbaast me helaas nauwelijks dat er niet eens wordt gesproken over de consequenties die dit heeft voor degenen die hier direct verantwoordelijk voor zijn en die deze processen hebben ontworpen en toezicht moeten houden op dat de gebruikte software juist werkt en gebruikt wordt. Omdat er al jarenlang signalen zijn dat het niet goed gaat op dit vlak, kun je hier spreken van ernstig laakbaar gedrag. Ze wisten dat ze honderden miljoenen belastinggeld beheren en ze wisten dat het een chaos was, het was een kwestie van tijd voor het (weer) fout ging. Strafrechtelijke vervolging en uiteraard op staande voet ontslaan. Maar goed, iedereen weet dat dat nooit zal gebeuren met een ambtenaar, die krijgt een salarisverhoging en wordt weggepromoveerd.

En alle Amsterdammers blijven braaf stemmen op alle partijen die het veel te dure, zware, inefficiënte en chaotische amtbenarenapparaat ten koste van alles beschermen. Er was bij het overleg deze week niet eens een oppositiepartij die durfde te vragen wat de consequenties zouden zijn voor de direct verantwoordelijken.
Suffie
-4-  Suffie:
Waarom zouden we voor veel geld een onderzoek laten uitvoeren terwijl een talent als oerWouter nu al helemaal heeft uitgedokterd hoe het zit? Uitdunnen die handel!
Arnoud
-5-  Arnoud :
@Suffie: Nou, hij zal als het erop aankomt toch ook wel een vette rekening op tafel leggen. ;-)
oerWouter
-6-  oerWouter:
And as we type: http://www.at5.nl/artikelen/118150/gemee..

Dit verhaal is trouwens nog niet afgelopen. Het is nog zeer onduidelijk of de terugboeking die door de banken is gedaan (vorige week vrijdag) i.s.m. de gemeente wel rechtmatig was. Zowel banken als gemeente kunnen niet aangeven op welke wettelijke basis dit is gebeurd. Als dit echt zo is, heeft de gemeente, na hun enorme fout, op een vrij grove wijze de wet overtreden.
Dan is het dus wachten op de eerste burger die zijn bank opdracht geeft de terugboeking ongedaan te maken. En de gemeente mag dan, net zoals de burger die per ongeluk te veel overmaakt naar iemand, gaan bedelen bij al die ontvangers of ze het alstublieft terug willen storten. En of dat gaat lukken is nog maar zeer de vraag, aangezien er een lange historie is met betalingsproblemen bij de desbetreffende dienst. Over soortgelijke zaken bij de belastingdienst lees ik dit: "Wanneer de Belastingdienst fouten maakt in uw voordeel, mag zij geen geld terugvragen. Het moet gaan om missers in de automatisering en/of door onervaren ambtenaren. Uit recentelijk gewezen uitspraken van zowel Gerechtshoven als van de Hoge Raad, lijkt een consequente lijn te ontstaan die de Belastingdienst tracht te bewegen tot meer kwaliteit." (http://www.jan.nl/nieuws/e-tips-van-jan/etip-19-fout-belastingdienst-wellicht-in-uw-voordeel/)
Arnoud
-7-  Arnoud :
@oerwouter: toen ik dat verhaal bij AT5 voor de eerste keer las vond ik het wel weer een voorbeeld van behoorlijk hysterische nieuwsgaring. Één enkele misser wordt meteen weer tot gigantische proporties opgeblazen, terwijl de fout direct is hersteld. Nogmaals, het ging om één of twee mensen waar het nogmaals mis ging en dan wordt meteen gedaan alsof de belastingdienst opnieuw gigantisch aan het uitdelen is.
oerWouter
-8-  oerWouter:
@Arnoud: je bedoelt dat bericht van die 2e blunder, ben ik wel met je eens ja.
JohnN
-9-  JohnN:
Ik wil het toch graag in een breder perspectief plaatsen. In diverse beoordelingen blijkt op verschillende niveaus belastinggeld door overheden te worden uitgegeven waarvan de "baten" niet te achterhalen zijn. Dat blijkt bij Gemeenten, Rijksoverheid tot op Europees niveau te variëren van 1 tot 2 procent. In het licht van de enorme begrotingen waarom het hier gaat is zo'n aandeel geen klein bier. Maar het inschakelen van Atos Consulting wordt weer vanuit dezelfde verkeerde optiek gemaakt. Ik snap niet dat de Gemeente een toptariefclub voor een second opinion moet hebben voor een betrekkelijk makkelijk traceerbare verkeerde handeling te diagnosticeren, waarom gewoon niet een paar deskundigen van onze eigen onafhankelijke UvA er op gezet?

Reageren?  

Lees vooraf even de regels voor discussies op Amsterdam Centraal door.

Eigen afbeelding bij reacties? Ga naar gravatar.com en meld je aan met het mailadres dat je ook hier voor reacties gebruikt.

(verschijnt niet online, is nodig voor gravatar afbeelding)
(optioneel veld)
Om geautomatiseerde spamreacties te voorkomen, wordt u gevraagd deze simpele vraag te beantwoorden.

Reactiemoderatie staat aan op deze site. Dit betekent dat je reactie niet zichtbaar zal zijn, tot deze is goedgekeurd door een beheerder.

Persoonlijke info onthouden?
Kleine lettertjes: Alle HTML-tags behalve <b> en <i> zullen uit je reactie worden verwijderd. Je maakt links door gewoon een URL of e-mailadres in te typen.