Home > > Zet De Otter op het Stenen Hoofd

Zet De Otter op het Stenen Hoofd

Molen De Otter - Foto: Arnoud de Jong

Soms komen er een aantal zaken als vanzelfsprekend bij elkaar. Logisch, denk je dan. Zo’n moment had Cees van ’t Hof en hij legde het voor aan de chroniqueur, een molenliefhebber. Het ‘Stenen Hoofd’ – een pier aan ’t IJ naast de silodam aan de Westerdoksdijk - krijgt een opknapbeurt, er zijn plannen voor kleinschalige horeca en er is een verweesde molen, genaamd de ‘Otter’. Deze prachtige houtzaagmolen uit 1631 staat aan de Kostverlorenvaart, ingeklemd tussen een reeks nieuwbouw die maakt dat de molen nauwelijks wind vangt.

‘De Otter’ is het laatst overgebleven exemplaar van een reeks houtzaagmolens die tussen de 17de en 19de eeuw aan de westkant van de Buitensingelgracht stonden. Sinds 1816 staat de molen op het terrein van houthandel Van der Bijl en toen deze in 1921 een elektrische houtzaaginstallatie aanschafte, werd de molen werkloos.

In 1996 werd ‘De Otter’ op kosten van het stadsdeel gerestaureerd en tot in 2012 voltrok zich een heleboel getouwtrek of de molen nou wel of niet op deze plek moest blijven staan. Ondertussen is de houthandel gesloten, is het terrein verwaarloosd en de kap van de molen door plastic afgedicht tegen eventuele waterschade. Uiteindelijk heeft het stadsdeel in 2012 besloten dat de molen op zijn plek blijft staan. Politiek is nogal eens een kwestie van belangen afwegen en creatief denken vaak ver te zoeken. Helaas heeft de molen zelf geen stem, want wind, dat is wat een molen wil!

Artist impression van De Otter op Het Stenen Hoofd

Maar van de wind alleen kan een molen, anno 2013, niet leven. Zou de molen worden verplaatst naar het Stenen Hoofd – een ‘stenen bak op poten uit 1905’ die zal worden gerepareerd en ingericht met een horecagelegenheid – dan zijn er nieuwe kansen, volgens Cees. Op die plek vangt de molen genoeg wind, er varen talloze boten en cruiseschepen langs die door dit oer-Hollands symbool worden verwelkomd. Misschien nog een aanlegsteiger voor rondvaartboten en klaar ben je!

‘Als het een kwestie van geld is, zou het dan niet tot een ‘leer-werkplek’ kunnen worden gemaakt voor werkloze jongeren’, dacht Cees verder. ‘Afbouwen, verschepen naar ’t IJ, opbouwen en eventueel werk op het terrein als de molen er eenmaal staat? Juist in tijden van hoge jeugdwerkloosheid zou dit idee beleidsmakers moeten aanspreken.’ Sommige Amsterdammers kunnen heerlijk dromen, nu nog voldoende medestanders en de politiek die dit schitterende plan oppakt. Kunnen we misschien volgende zomer van deze unieke, historische paltrokmolen genieten. Logisch, toch!

Het Stenen Hoofd aan het IJ

Hans Tulleners schrijft columns voor weekblad De Echo, waarin ook dit stuk is verschenen. Hij is erg benieuwd naar de reacties op dit idee.


acht reacties op "Zet De Otter op het Stenen Hoofd"

JohnN
-1-  JohnN:
Mooi idee. Een molen heeft "windrecht", in de moderne tijd vergeten.
Als Mokum binnen 3 maanden een inhuldigingsfeest uit de grond kan stampen moet zo'n plan toch zeker mogelijk zijn? Vroeger zat Mammoet aan de Westerdoksdijk, die voeren zo'n verplaatsingsklus uit als fluitje van een cent.
Arnoud
-2-  Arnoud:
Het lijkt mij ook wel een goed idee. Molens worden wel vaker verplaatst. Je kunt natuurlijk tegenwerpen dat hij als monument dient voor alle molens die in dat gebied hebben gestaan, maar kennelijk vindt men dat niet zo belangrijk in stadsdeel West. Als je hem nu niet verplaatst naar een plek waar hij tot z'n recht komt, vrees ik dat hij vandaag of morgen in de fik gaat. En anders valt hij vanzelf wel in elkaar.
Jan Westerhof
-3-  Jan Westerhof:
Of de Kop van het Java-eiland, zou ook een mooie plek zijn. Voor zover ik weet zijn ze daarvoor nog steeds op zoek naar een definitieve invulling. En het is een goede windplek lijkt me. Bovendien spoort dat toeristen aan ook eens buiten de binnenstad te komen, wat de gemeente en ATCB graag willen.

De wind komt in ons land vooral uit het westen, dus als je hem op het Stenen Hoofd zou willen zetten moet je wel kijken of hij niet teveel in de luwte van gebouwen staat.

Maar ook verplaatsing naar het Stenen Hoofd zou al een enorme vooruitgang zijn, vergeleken met de plek waar de Otter nu staat.
Gezien het historisch belang van de molen voor de stad lijkt me een prominente plek gewenst.
JohnN
-4-  JohnN:
Een molen die helemaal niet draait, zelfs niet "voor de sier" (dwz zonder gekoppeld maalwerk of zaagwerk) simpelweg omdat hij er de wind niet meer voor krijgt is gedoemd vrij spoedig verloren te gaan door rot en boktor die zijn constructie opvreet. Zonde van restauratiegelden als molens de wind niet meer gegund wordt. Als de Otter weer kan draaien is het Stenen Hoofd altijd beter dan de bestaande plek. De Kop van het Java Eiland heeft al een traditie opgebouwd van grote evenementenplek. Lijkt me een beetje contrasterend. Op het Stenen Hoofd kun je de toeristen nog laten dromen dat hij daar van oudsher gestaan heeft.
Ronald K
-5-  Ronald K:
Leuk plan. Het zou wel mooi zijn als er dan op die plek in West iets komt dat herinnert aan de oude molen en daarmee aan de hele houtbewerkingsindustrie die daar ooit was. Misschien een replica zonder kwetsbaar molenmechaniek.
Suffie
-6-  Suffie:
Ik vraag me af of die molen daar wel op gebouwd is. Op z'n huidige plek krijgt hij duidelijk te weinig wind, maar aan het IJ zou de wind wel eens wat te veel van het goede kunnen zijn...
JohnN
-7-  JohnN:
Valt mee Suffie, een molen kan heel wat wind hebben en als het teveel van het goede is zet je gewoon een paar klampen op de wiekenas, dan staat hij gewoon stram tegen de wind in geleund zonder bewegende delen. Een Paltrok zoals de Otter is heeft geen losse bewegende kap, die vormt een geheel met het molenlijf, dus die kan veel meer hebben dan een bovenkruier waar bij een zware storm de kap het kan begeven. Alles overziend is Het Stenen Hoofd een prima plek, maak er een herinnering van aan de activiteiten in de houthaven die er langs de Spaarndammerdijk van oudsher waren.
Ger Vermij
-8-  Ger Vermij:
Stenen hoofd is een perfecte plaats voor deze molen.
Op dit moment staat hij langzaam weer te verpieteren.
Heel goed idee Hans

Reageren?  

Lees vooraf even de regels voor discussies op Amsterdam Centraal door.

Eigen afbeelding bij reacties? Ga naar gravatar.com en meld je aan met het mailadres dat je ook hier voor reacties gebruikt.

(verschijnt niet online, is nodig voor gravatar afbeelding)
(optioneel veld)
Om geautomatiseerde spamreacties te voorkomen, wordt u gevraagd deze simpele vraag te beantwoorden.

Reactiemoderatie staat aan op deze site. Dit betekent dat je reactie niet zichtbaar zal zijn, tot deze is goedgekeurd door een beheerder.

Persoonlijke info onthouden?
Kleine lettertjes: Alle HTML-tags behalve <b> en <i> zullen uit je reactie worden verwijderd. Je maakt links door gewoon een URL of e-mailadres in te typen.