Ontelbare keren ben ik er langs gelopen in het verleden. Van het Centraal Station over de Prins Hendrikkade naar het Marine Etablissement op Kattenburg. De naam van die lage dikke toren deed me steeds bedenken hoeveel zieleleed de historische zeevaart heeft gekost.
De oude kade met een totaal ander aanzien, waarover het verkeer van en naar de IJtunnel en het Oostelijk stadsdeel snelt, was ooit het open havenfront aan het IJ. Nu klotst nog een armzalig watertje tussen het nieuwe moderne Oosterdokseiland en de oude stad, toen was het getijdewater van de zeearm – slechts een klein beetje getemd door palissadewanden zodat de houten zeilschepen niet al te hard bonkten tegen de harde muren.
Café “De Zeepost”, waar in het voorbijgaan – “nee ik heb geen tijd, ik heb vanavond wacht” – het barmeisje altijd goed was voor een lach en een zoen, bracht dat besef van de historie dichtbij. Hier namen al de mannen van de Hanzevaart, en later van de VOC, afscheid van alles wat hen lief was.
Prins Hendrik was nog lang niet geboren toen deze kade voor het eerst met muren werd versterkt en de VOC moest nog worden opgericht toen de Schreierstoren werd gebouwd in de 15e eeuw, al in 1482. Een hoektoren in de eerste zware stadsmuur, de Middeleeuwen lagen nog maar net achter de rug, de wereldkaart vertoonde nog veel grote witte vlekken.
Het is jammer dat de eerbiedwaardigheid van dit brokje 15e eeuwse geschiedenis niet gepast wordt gememoreerd – het gebouw is na recente restauratie als café verpacht en wordt in de verbeelding vooral verbonden aan de Oostindiëvaart en de kolonisering van Amerika, de 17e eeuw dus. De enige bronzen plaquette is geschonken door The Greenwich Village Historical Society – New York City, U.S.A., in september 1927:
“Vanaf de oude Schreierstoren zeilde Henry Hudson op de 4de april 1609 uit op het schip “halve maan” voor een ontdekkingsreis met als bestemming de haven van New York en de Hudson Rivier”
Een ietwat vreemde tekst, immers het ontdekte eiland “Manhattan” had nog geen haven, noch droeg de rivier die er langs stroomde toen de naam van Henry Hudson.
Het zou mooi zijn als de stad Amsterdam op de oude Schreierstoren haar bezoekers ook nader zou informeren over de oerfunctie van het gebouw en de tijd van de koggeschepen, de 15e en 16e eeuw.
AT5 Nieuws
RTV Noord-Holland
Politie Amsterdam
Amsterdam.nl
RTV Amstelveen
Parool Nieuws Amsterdam
Wat is ons leven ondanks met al zijn moeilijkheden en up en downs toch gemakkelijk tegenwoordig.
Mijn vader heeft een pentekening van die toren gemaakt in 1928 en is nu in mijn bezit,en gaat binnekort naar een van mijn dochters. Gr Ben - USA