Een aantal straten in Amsterdam dragen de namen van schrijvers. In Slotermeer heb je bijvoorbeeld de Louis Couperusbuurt met veel duplexwoningen, die tot voor kort gesloopt dreigde te worden. Dat ging na felle buurtprotesten niet door. Wat mij opviel was dat de straatnamen vooral vernoemd zijn naar schrijvers, die inmiddels al lang geleden zijn gestorven. Nergens een naam als het Thomas Verbogtplantsoen of het Arnon Grunberghofje.
Hoe zit dat eigenlijk met die naamgeving? Maar eens met de Gemeente Amsterdam gebeld.
Een uiterst vriendelijke dame deed de zaak uit de doeken.
In Nederland is de gemeente sinds de Gemeentewet van 1851 verantwoordelijk voor de straatnaamgeving. Het College van Burgemeester en Wethouders stelt de namen vaak vast in samenwerking met een ’(advies)commissie straatnaamgeving’. Vrijwel alle Nederlandse gemeenten hebben regelgeving hieromtrent vastgelegd in een ‘straatnaamverordening’. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten heeft in verband hiermee ook richtlijnen opgesteld.
Als een straat naar een persoon wordt vernoemd, kiest de gemeente vrijwel altijd voor overledenen. De periode tussen de naamgeving en de sterfdatum verschilt per gemeente. Bij sommige gemeenten is dat minimaal 25 jaar, bij anderen minimaal 5 jaar. Door deze periode in te stellen, wordt de kans kleiner dat de gemeente een straat naar iemand vernoemt, die een ‘besmet’ verleden blijkt te hebben. Een pijnlijk voorbeeld hiervan was de in 1945 vernoemde Stalinlaan in Amsterdam-Zuid, die na de Hongaarse inval in 1956 werd omgedoopt in Vrijheidslaan. Een uitzondering op deze regel wordt overal gemaakt voor leden van het Koninklijk Huis. Er zijn echter meer uitzonderingen; zo werd al in 1964 in Enschede een straat naar Jozef Cals genoemd.
Volgende maal een rondgang langs beroemde straten, vernoemd naar- veelal lang overleden- schrijvers.
vier reacties op "Inkt op de Amstel: Straatnamen Amsterdam"
Overigens kunnen bewoners soms in opstand komen om heel irrelevante reden. In een randgemeente waren een Marsstraat en een Venusstraat. Toen werd het dorp door de stad geannexeerd en waren er opeens twee Venusstraten binnen dezelfde gemeente. Een van beide moest worden hernoemd, dat werd die in het geannexeerde dorp, want daar had de stad nieuwbouwplannen. Er werd besloten dat dit een bloemenbuurt ging worden, dus de Venusstraat werd een onaanzienlijk bermbloempje. Bezwaren en petities te over.