Home > > Plastic soep

Plastic soep

Foto: Arnoud de Jong

Soms word je op vakantie geconfronteerd met dingen waar je eigenlijk liever niet over nadenkt. Dat gebeurde ons op Terschelling. Onze gids van de dag ervoor had het gehad over 'plastic soep', over de eilanden van drijvend plastic op plekken waar zeestromingen bij elkaar komen.

De volgende dag gingen we lopend over het strand langs de stuifdijk naar het Amelander gat. Op de terugweg voelde ik me geroepen om de blisterverpakking (combinatie van aluminiumfolie en plastic) van een pakje kauwgom op te rapen. Omdat ik geen zin had die in mijn hand te dragen,  vroeg ik mijn Lief of hij nog een plastic zakje had.
Tja, en als je dan toch al een zakje hebt, dan ga je toch nog maar wat rotzooi rapen…

Dan is je zakje snel vol. Maar geluk bij een ongeluk: je vindt ook (plastic) veevoederzakken en uien/aardappelzakken op het strand. En als je dan toch al een zak hebt….precies. Het rapen van rotzooi op de terugweg leverde ons twee grote zakken vol plastic rotzooi en een hele sleep aan plastic netten, touwen e.d. op.
Niet dat er niet meer lag, maar meer konden we niet meesjouwen.
 

Thuisgekomen heb ik me even verdiept in het verhaal van de plastic soep.
Drijvend plastic is op verschillende manieren funest voor (vooral het dierlijk) leven in de oceanen.

Mechanisch: vooral in resten netten en touwen blijven duikvogels, en zeezoogdieren hangen en verdrinken. Plastic touwen raken om ledematen gewikkeld en amputeren deze terwijl de dieren nog leven.

Kleine plastic deeltjes (zo als doppen, maar ook gefragmenteerd plastic) wordt opgenomen door dieren die het voor voedsel aanzien. Op een gegeven ogenblik zit de maag vol en verhongerd het dier of snijden scherpe plastic onderdelen de ingewanden kapot. 

Chemisch: hoewel plastic op zich inert is (dus niet in de stofwisseling wordt opgenomen) zijn verschillende hulpstoffen dat niet. Dat kunnen kleurstoffen zijn, maar ook weekmakers, die onder invloed van zonlicht en warmte vrijkomen en kunnen worden opgenomen.

De effecten van de hulpstoffen variëren van kankerverwekkend, tot veranderingen in het hormonaal systeem en neurotoxiciteit (aantasting van het zenuwstelsel en de hersenen, daarmee het gedrag). 

Een andere categorie waarvan nog niet bekend is wat de effecten op lange termijn zijn, zijn de zogenoemde 'Nano's'. Dit zijn superkleine plasticdeeltjes, die bijvoorbeeld in cosmetica zitten. Gedeeltelijk voor het mechanisch effect (“scrub”), gedeeltelijk als dragers van stoffen (bijvoorbeeld voor hydratering).

Nano's zijn zo klein, dat ze -eenmaal opgenomen- door de hele voedselketen doorgegeven kunnen worden. Dat begint bijvoorbeeld met plantaardig en dierlijk plankton en eindigt uiteindelijk bij ons… 

Dit zijn genoeg redenen om ons bezorgd te maken over onze 'verslaving' aan plastics.
Dus: bezint, eer gij begint. En denk niet: dat ene plastic zakje kan toch geen kwaad.
Gooi plastic bij het huisvuil.
Nu ik de gigantische hoeveelheden plastic heb gezien op het strand, denk ik elke keer na of ik iets dat van plastic is gemaakt ook werkelijk nodig heb.

Plastic in elk geval zoveel mogelijk opruimen. Kom daarom voor op 4 september meehelpen met het 'Oud-Amsterdamsch Plastic Visschen' in de Amsterdamse Grachten.

Plastic soep op de Wallen

Katja Sienknecht is van huis uit milieukundige en biologe.

Foto's: Arnoud de Jong


zes reacties op "Plastic soep"

De Lutsjes
-1-  De Lutsjes:
Beter nog: gooi het plastic afval in de daarvoor bestemde containers. Het is ons overigens niet bekend of die reeds in alle stadsdelen zijn geplaatst.
Arnoud
-2-  Arnoud:
@De Lutsjes: hebben jullie ze wél dan? Er staat mij bij dat Amsterdam niet aan de inzameling van plastic wilde doen, omdat ze anders hun nieuwe vuilverbranding niet rendabel kregen. Ze verbranden het plastic dus blijkbaar liever dan dat ze het inzamelen.
JohnN
-4-  JohnN:
Daar weggooien geen moeite kost en oprapen wel... zitten we met dit probleem van de luie mens.
Het is allemaal waar, die verschillende effecten die Katja noemt. Goedwillende opschoonacties zijn natuurlijk toe te juichen, toch redden we het daarmee niet. Er zal toch een kringloop moeten worden gesloten, wat geproduceerd wordt weer hergebruikt. Plastic is te goedkoop, strenge sanctie op dumpen en lonende inzameling moet georganiseerd. Plastic zal er duurder door worden en dat is goed, want dat helpt het best om vervuilingsproblemen terug te dringen. En de bronnen (ja, weer fossiel) zijn eindig.
Sigi
-5-  Sigi:
@1 Lijkt leuk dat zelf plastic in aparte containers doen maar:
Het achteraf scheiden van plastic uit het afval is efficiënter en stukken goedkoper dan het laten scheiden van plastic door burgers zelf. Dat blijkt uit een proef die zestien Limburgse gemeenten deden naar het scheiden van plastic afval.
http://www.inoverheid.nl/artikel/nieuws/..
Ben de Graaf
-6-  Ben de Graaf:
Hergebruik van plastic is in de huidige situatie zonder meer noodzakelijk, maar ook hergebruik kost energie en zolang het merendeel van de energie die we gebruiken afkomstig is van fossiele brandstoffen is de kringloop nog lang niet gesloten. Er moet daarom ook een rem komen op het onstaan van afval: het meeste verpakkingsmateriaal wordt maar één keer gebruikt! Minder consumeren hoort daar bij. Slechts een beperkt gedeelte van de totale wereldbevolking veroorzaakt het overgrote deel van de vervuiling en de rest lijdt daaronder. Laten we ons eens vergelijken met mensen die het zoveel minder hebben!

Reageren?  

Lees vooraf even de regels voor discussies op Amsterdam Centraal door.

Eigen afbeelding bij reacties? Ga naar gravatar.com en meld je aan met het mailadres dat je ook hier voor reacties gebruikt.

(verschijnt niet online, is nodig voor gravatar afbeelding)
(optioneel veld)
Om geautomatiseerde spamreacties te voorkomen, wordt u gevraagd deze simpele vraag te beantwoorden.

Reactiemoderatie staat aan op deze site. Dit betekent dat je reactie niet zichtbaar zal zijn, tot deze is goedgekeurd door een beheerder.

Persoonlijke info onthouden?
Kleine lettertjes: Alle HTML-tags behalve <b> en <i> zullen uit je reactie worden verwijderd. Je maakt links door gewoon een URL of e-mailadres in te typen.