Wij hebben geen rechtspraak nodig!

Zaterdagnacht, Weteringschans nabij de Spiegelstraat. Een ploeg jongens krijgt het aan de stok met een politieagent. Onduidelijk is waarom. Het gaat er grimmig aan toe, er wordt geschreeuwd en plotseling vallen er schoten. Drie jongens zakken in elkaar en even later gaat alle zicht verloren in een zee van blauwe zwaailichten. Twee jongens worden afgevoerd naar een ziekenhuis, één wordt gereanimeerd maar overlijdt alsnog. Er worden rollen vol afzetlint gespannen, de straat is wakker.

In de komende maanden zal een waar leger van rijksrechercheurs, advokaten, rechters en andere juristen zich door honderden pagina's dossiers heen moeten worstelen om te onderzoeken wat er nou eigenlijk is gebeurd, wie de schuldigen zijn aan deze tragedie, welke straffen er moeten volgen en of er wellicht lering uit de situatie getrokken kan worden. Een totale verspilling aan tijd en belastinggeld, op internet weet iedereen namelijk al precies hoe het allemaal zit.

De eerste analyses, bijvoorbeeld te lezen in de reacties op de diverse TMG-sites, maar net zo goed ook bij AT5, gaan al gauw over onuitsprekelijke wandaden, gepleegd door een troep vermoedelijk uit het noordelijke deel van het Afrikaanse continent afkomstige schurken, tegen kostbare bezittingen van argeloze burgers en in hun strooptocht gestuit door een, voor de verandering doortastend optredende diender, met gebruik van het meest ultieme geweldsmiddel dat hem ter beschikking staat.

Dan komt het bericht dat de betrokken jongens lid waren van een Amstelveense voetbalclub, die na het behalen van een kampioenschap de stad waren ingetrokken om feest te vieren. In de reacties veranderen de gruweldaden van zinloze vernielzucht al gauw in semi-onschuldige uitingen van jeugdige baldadigheid tegen een vermoedelijk toch al afgetrapte fiets. De belaagde, voor z'n leven vechtende politieagent verandert in een schietgrage en verknipte moordenaar, die op die avond zijn quotum nog niet had gehaald. En dat allemaal op basis van een aantal korte berichtjes in de pers en op het internet. Wie heeft er nou nog behoefte aan een log, bureaucratisch en duur rechtssysteem? Wij toch niet?

Ik heb beelden in mijn hoofd. Beelden van een kampioensploeg die feest viert en uitgelaten door de stad loopt. Beelden van twee jongens die tegen een fiets aantrappen en een agent die daar tegen optreedt. Daarna volgen er zoveel mogelijke scenario's, dat geen verstandig mens daar, op basis van al of niet zorgvuldig opgestelde berichtgeving in de pers, een zinnige keus in kan maken. Zelfs niet als je scenario's elimineert op basis van de opvattingen of "algemene bekendheden" dat vernielende ploegjes met jongeren altijd Noordafrikanen zijn, dat alle politieagenten laffe, schietgrage bonnenjagers zijn, dat Amstelveense jongeren altijd onschuldige, rijke kakkers zijn, dat drank altijd tot agressie leidt, dat cokebezitters altijd dealers betreffen, dat een vernielde fiets alleen een misdrijf is als het je eigen fiets betreft, dat advokaten altijd de waarheid spreken, dat hulpverleners elkaar per definitie het hand boven het hoofd houden, dat misdadigers altijd de kogel verdienen, dat politiemensen geen invloeden van stress kennen, dat voetballers altijd helden zijn en dat de pers altijd gelijk heeft.

Ik geef het toe. Ik heb sympathieën en vooroordelen die voor alle partijen wellicht nadelig uitpakken. Maar ik acht mijzelf in staat om die opzij te zetten, om die beelden te beperken tot een groep sportvrienden die een feestelijke avond uit de hand zien lopen tot een waanzinnige nachtmerrie, en een politieman die een simpele arrestantie ziet ontaarden in een totaal gruweldrama. Beide partijen slachtoffer van een ongewild gevolg, partijen die je alleen oprecht sterkte kunt toewensen.

In een verre toekomst zal de evolutie ons misschien mensen brengen die Goed en Kwaad feilloos kunnen vaststellen op basis van twee regels in een persbericht en een projectie van hun eigen vooroordelen. Zullen we tot die tijd gewoon proberen te vertrouwen op ons huidige, logge, bureaucratische en dure rechtssysteem?