Kaalslag in openbaar vervoer

door: Jeroen Mirck 02 Februari 2011

"Sorry, geen dienst." Dat gaan we steeds vaker horen in Amsterdam, als het aan VVD-wethouder Eric Wiebes ligt. De hoofdstad moet tientallen miljoenen bezuinigen op het openbaar vervoer en Wiebes dreigt daarom in Het Parool de helft van alle bus- en tramlijnen te gaan schrappen. Ook gaan ze minder vaak rijden, met name ‘s avonds en in het weekend. Mocht je nog denken dat Amsterdam een wereldstad is, dan kan die illusie definitief bij het grof vuil.

"De situatie is nog veel ernstiger dan veel Amsterdammers denken," zegt Wiebes dreigend in de avondkrant. Het plan: vervoersdienst GVB moet volgend jaar al avond- en weekenddiensten schrappen van bus- en tramlijnen. Ook worden routes ingekort en gaan de lijnen minder vaak rijden. Zo wil de gemeente 13 miljoen euro bezuinigen. Voor de jaren daarna is het beeld nog somberder: tussen 2013 en 2017 moet gemiddeld 70 miljoen per jaar worden bezuinigd. Dat betekent volgens Wiebes dat zes van de zestien tramlijnen zullen verdwijnen, net als 20 van de 44 buslijnen.

Met dit absurde plan krijgt de bereikbaarheid binnen Amsterdam een mokerslag, maar Wiebes doet alsof hij niet anders kan. "Op onderhoud en infrastructuur kunnen we nauwelijks besparen en dus zal het geld vooral uit het exploitatiebudget van 122 miljoen per jaar moeten komen. Dat wordt vanaf 2013 dus gehalveerd." Het GVB-personeel heeft al gedreigd op Valentijnsdag te gaan staken.

Geen steun
Wiebes krijgt geen steun van partijgenoot en vervoersminister Melanie Schultz van Haegen: "Met een dreigement proberen aan te tonen dat het hele openbaar vervoer kaalgeslagen zal worden, dat is een insteek van de wethouder. Misschien zou ik dat ook doen als wethouder." Volgens Schultz van Haegen kunnen Amsterdam, Rotterdam en Den Haag ook de beoogde 120 miljoen euro bezuinigen door bijvoorbeeld een andere bedrijfsvoering of gezamenlijke inkoop.

Dreigementen
Of het nu loze dreigementen zijn van Wiebes of niet, het OV in Amsterdam gaat er hoe dan ook op achteruit. En dat terwijl met name de avonddiensten er voor een wannabe-wereldstad al absurd vroeg mee ophouden. "Mijn lieve Amsterdam, waar ben je in vredesnaam mee bezig?" schreef ik een kleine twee jaar geleden. Mijn betoog van toen is meer actueel dan ooit tevoren:

"Menig café gooit stipt om één uur ‘s nachts het grote licht aan. Wegwezen! En wie dacht dat het openbaar vervoer op die sluitingstijden was afgestemd, komt wederom bedrogen uit. Om half één rijden de laatste trams en metro’s. Daarna komt na uren pas een nachtbus vol kotsende studenten. En die prachtige nachttreinen, hoor ik u zeggen? Die slaan de helft van alle Amsterdamse stations over. (…)

Klink ik cynisch? Wellicht. Dit zijn echter wel punten waar je het gevecht wint om een hoofdstad met allure te zijn. Een bruisende stad met een bruisende cultuur en uitgaansleven. Zorg voor nachtelijke trams, metro’s én treinen tussen álle Amsterdamse stations. Zorg voor restaurants die koken tot na middernacht. Zorg voor kroegen en clubs die tot na drieën mogen doorfeesten. Zorg voor service, dan zorgt de rest van de wereld ervoor dat Amsterdam zijn allure hervindt. En worden we misschien ooit die wereldstad die we op grond van onze historische reputatie nog steeds hadden moeten zijn."

Wereldstad
De kans om ooit weer die wereldstad te worden die we ooit waren, is bij het uitkleden van het openbaar vervoer verder weg dan ooit.
"Onacceptabel", zo noemt loco-burgemeester Lodewijk Asscher de plannen, terwijl hij beschuldigend naar het kabinet-Rutte wijst. Toch is het zijn eigen collega Wiebes die dit doemscenario schetst. Het bestuur van Amsterdam doet er goed aan zijn huiswerk nog eens over te doen.

Dit artikel verscheen ook op de website van Jeroen Mirck.
Jeroen Mirck is journalist en duodeelraadslid voor D66 in Nieuw-West.