AmsterdamCentraal.nl

Wacht even, is dit een Amsterdams onderwerp? Jazeker, dat quotum is namelijk een Amsterdamse uitvinding. Eind jaren negentig bedacht de toenmalige hoofdcommissaris Jelle Kuiper dat het maar eens uit moest zijn met dat softe en sociale gedoe van zijn politieagenten en dat zij zich weer moesten gaan concentreren op hun kerntaken: ordehandhaving en opsporing. De politie moest weer de baas worden op straat, overtredingen moesten weer bestraft worden en de overlast en totale anarchie in het Amsterdamse verkeer moesten worden bestreden, dit alles te bereiken door agenten op te dragen een minimum aantal bonnen per jaar te schrijven.

Uiteraard werd dit initiatief in de politiek juichend omarmd, niet vanwege de te verwachten toename van de veiligheid, maar vooral ook vanwege de extra inkomsten die jaarlijks de schatkist bereikten. Al gauw werd het quotum beleid van de minister en werd iedere Nederlandse diender afgerekend op het aantal bonnen dat hij schreef. Het resultaat kennen we: het respect voor de politie is gedaald tot ver onder het nulpunt. Burgers voelen zich genaaid als ze een bon krijgen van een hakkelende éénstreper voor fietsen zonder bel, terwijl er één straat verderop iemand wordt beroofd, en dan de volgende dag te horen krijgen dat hun aangifte wegens onderbezetting niet wordt behandeld. Dienders voelen zich genaaid omdat ze ooit solliciteerden om boeven te vangen en misdaden op te lossen, maar nu gedwongen worden tot allerlei kinderachtige fratsen om bonnen te scoren en zo hun baan veilig te stellen. Stoppen met die handel, iedereen blij toch?

Toch begrijp ik de weerstand van al die politiebazen wel een beetje. Als ik door de binnenstad van Amsterdam fiets zie ik meer mensen die verlichting voeren, meer fietsers die stoppen voor rood licht en meer automobilisten die hun gordel dragen, richting aangeven en hun auto niet overal neersmijten waar het ze uitkomt. Ik voel me minder bedreigd in het verkeer. Minder in gevaar, al kan het beter. De cijfers versterken dat beeld: waar het aantal Amsterdamse verkeersslachtoffers in de jaren negentig steevast tot boven de 600 of 700 stuks liep (in 1996 828 doden en gewonden), zie je vanaf het eind van de jaren negentig een forse daling ontstaan tot ver onder de 500 stuks (in 2004 311 doden en gewonden), een daling die lijkt te zijn ingezet door de komst van Streetwise (Bron: Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid).

Mijn voorlopige conclusie: het schrijven van bekeuringen komt de veiligheid ten goede; sinds er in Amsterdam strakker wordt geschreven daalt het aantal slachtoffers en neemt het aantal verkeersovertredingen af. Maar je moet niet doorslaan. Een mentaliteitsverandering ten goede moet je belonen door soepeler te worden, niet door nog harder te drukken om de cijfertjes maar te halen. Bekeuringen moeten een middel blijven, geen doel op zich. Of nog erger: een bron van inkomsten.

Ik doe het wel eens. Als ik een rood licht nader, even naar links en rechts kijken of het kan, en dan nog even op de trappers gaan staan om de kruising over te zoeven. Als ik dan wordt aangehouden geef ik netjes mijn ID af en ga niet lopen klagen dat ik de vorige keer alleen een waarschuwing kreeg (dat heeft dan niet geholpen, mevrouw) en neem met een vriendelijk woord mijn bonnetje in ontvangst. Maar dan wil ik van die agent wel horen dat ik gevaarlijk en onverantwoord bezig ben, niet dat hij volgende week beoordeeld moet worden.