Maria Magdalenakerk
Op de plek van het plantsoen stond vroeger de Maria Magadelenakerk van architect Cuypers, maar deze werd in 1968 gesloopt. Wat rest zijn de pastorie, het St. Leo-klooster en de zichtbare kerkbogen in het plantsoen. Anno 2008 is deze hoek van de Spaardammerstraat en Zaanstraat een lelijk stukje niemandsland. Asfalt, struiken en een paar bankjes. Er wordt dan ook weinig tot geen gebruik van gemaakt. "Behalve door slapende daklozen", volgens vrienden in de Zaanstraat. Het is ook geen prettig plekje om te zitten met de auto's van de Spaarndammerstraat, de spoorwegonderdoorgang en de trein die langs dendert. Dan zet je eerder twee stappen verder naar het Westerpark. "Dat moet anders", dacht het stadsdeel (en presenteerde het raadsbesluit in een onooglijk pdf-je). Er moeten woningen en een restaurant of theehuis komen om de sociale controle op het plantsoen te vergroten.
Een bewonersgroep wil geen bebouwing op het plantsoen. Ze willen een ander plan, met meer groen, speelgelegenheid en een pannenkoekenhuis. Hiervoor verzamelden ze voldoende handtekeningen voor een correctief buurtreferendum. De vraag die aan de buurtbewoners wordt voorgelegd is of maximaal twintig procent bebouwd mag worden. Dat lijkt weinig, maar het gebouw zal de helft van het plantsoen beslaan, omdat de twintig procent is berekend over het hele plangebied.
Met fietstaxi's ('voor de mensen uit de Zeeheldenbuurt') en gratis pannenkoeken ('want de buurt heeft behoefte aan een goedkoop pannenkoekenhuis') voeren de bewoners actie. Maar waarom niet genieten van het Westerpark in plaats van een plantsoen? "Mensen vertellen ons dat ze de spoortunnels onprettig blijven vinden. We wonen niet in een luchtfoto, wij wonen achter een barrière." Het zijn argumenten waardoor ik niet over de streep word getrokken. Het plantsoen wordt opgeëist door de bewoners, terwijl het jaren verlaten is geweest door diezelfde bewoners. Aan de andere kant, het plantsoen is nooit mooi ingericht door het stadsdeel en nodigt niet uit om er te gaan zitten.
Inrichting plantsoen
Een gebouw is naar mijn idee zeker nodig om het 'dode' uit het plantsoen te halen en de plek ligt zo ongunstig dat deze beter bestemd kan worden voor woningbouw. Het stadsdeel presenteert bovendien een gebouw in de stijl van de negentiende eeuw. Prachtig, maar deze eis is nergens terug te vinden in het raadsbesluit. Dus wordt dit werkelijkheid of is het slechts een artist impression?
En de plek van het gebouw van zes-hoog? Pal voor de ramen van de Elisabeth Paulusschool en voor de speelplaats van de kleuters. De speelplaats wordt nu een soort gevangenisluchtplaats en dat terwijl wethouder Steenwinkel rept over muren met haast geen ramen. En snel ga ik niet zitten op het terras in de uitlaatgassen en met zicht op de spoorwegonderdoorgang. Er moet toch wel een betere inrichting van het plantsoen te bedenken zijn?
Uitslag
Het huidige plan van het stadsdeel lijkt op een politiek compromis waar niemand gelukkig van wordt. We bouwen op een plek waar asfalt ligt om zo de bomen te behouden en we krijgen een plantsoen langs een drukke straat. Het referendum 'besluit' over het percentage bebouwing, niet over de bestemming of de inrichting van het plantsoen. Het zou toch leuker geweest zijn om niet alleen maar 'ja' of 'nee' te stemmen, maar te kunnen kiezen uit vier schetsen van het nieuwe plantsoen. Nu is bijvoorbeeld onduidelijk wat er gebeurt met het plantsoen als er massaal 'nee' wordt gestemd...
Het koor Morgenrood zong bij de opening van het Domela Nieuwenhuisplantsoen in 1972 het 'Lied van de Overwinning'. Wie zal het deze keer zingen?
Update 16 april: Wethouder Steenwinkel stelt dat bij een onvoldoende opkomst (en dus onvoldoende ja-stemmers), het plan van het stadsdeel de prullenbak ingaat. Hierna zal het stadsdeel met drie nieuwe schetsen van het plantsoen komen, waar opnieuw over gestemd mag worden. Bron: AT5.
Persoonlijk vind ik het plan met bewoning voor oa starters en jongeren een prima idee, leuk ook dat ze proberen iets van historie van het gebied vast te leggen in het nieuwe gebouw, samen met een publieksvoorziening. Beter dan iets van een pannekoekenhuis met alle respect en als de kinderen willen spelen, het Westerpark is letterlijk om de hoek.