Maar even alle politieke geharrewar terzijde, waar gaat het nou eigenlijk om?
De simpele kernvraag van deze politieke strijd is de vraag: wie of wat moet nu uiteindelijk de toekomst van Schiphol bepalen? Is dat de markt, via haar aandeelhouders en de discipline die concurrentie nu eenmaal oplegt, of is dat de overheid, via de politieke prioriteitenvorming en de discipline van publieke opinie?
In tegenstelling tot wat Zalm en Asscher u willen doen geloven is het beantwoorden van de vraag moeilijker dan de simpele vraagstelling doet vermoeden: dit is géén makkelijke 'links-rechts'-keuze, waarbij we makkelijk op onze vooroordelen af kunnen gaan: van linkerzijde dat het (zoals altijd) winstmaximaliserende kapitalisten zullen zijn die Schiphol zullen uitbenen, en ter rechterzijde dat het nutsmaximaliserende socialisten zijn die de overheid gebruiken om hardwerkende en getalenteerde mensen te beroven via belastingen. Inhoudelijk is er voor beide zijden iets te zeggen. Laten we de argumenten eens op een rijtje zetten:
Ter linkerzijde van het politieke spectrum: Schiphol heeft een cruciale functie in de regio: het is een grote werkgever, niet alleen voor al het standaard-luchthavenpersoneel zoals piloten, stewardessen, beveiligers, et cetera, maar ook voor al die mensen die de winkels daar exploiteren, et cetera. Naast een belangrijke werkgever is Schiphol ook een belangrijke speler als aantrekker voor internationaal economisch verkeer, en in die zin draagt Schiphol op een secundaire manier bij aan het crëeren van werkgelegenheid. Die functie is zo cruciaal dat deze onder overheidscontrole moet blijven: een commerciële aandeelhouder kan maar al te snel beslissen om verliesgevende activiteiten af te stoten, zonder oog voor de socio-economische consequenties die dat zou kunnen hebben.
Ter rechterzijde wordt precies dezelfde feitelijke analyse gemaakt: inderdaad, Schiphol is een grote werkgever en een grote aantrekker in het internationale verkeer. Maar de terechte angst die de directie van Schiphol nu heeft, is dat wanneer overheden eigenaars zijn van deze in principe puur economische activiteit, dat ze dan juist die functie kunnen schaden. Dat zou bijvoorbeeld kunnen doordat mensen in Amsterdam ineens en masse van geluidsoverlast door vliegtuigen een politieke prioriteit gaan maken: Amsterdam kan dan, als belangrijke aandeelhouder, een voor de inwoners van Amsterdam qua geluidsoverlast aantrekkelijker vliegregime afdwingen: minder vluchten, minder vliegtijd per dag. Alleen leidt die politieke controle op lange termijn dus juist tot de ondergang van Schiphol: door dergelijke politieke maatregelen wordt Schiphol telkens minder aantrekkelijk als vlieghaven, waardoor het vliegverkeer afneemt: en zodoende neemt diezelfde socio-economische positie van Schiphol als primaire en secundaire werkgelegenheidscreëerder uiteindelijk ook alleen maar af.
Beide partijen hebben dus eigenlijk hetzelfde op het oog: beiden willen ze een goed en sterk Schiphol, dat een centrale rol vervult als werkgever in de regio. Maar omdat ze beiden grote risico's zien bij het plan van de andere partij, blijven ze elkaar in de haren vliegen - en die onduidelijkheid kan nog wel eens schadelijker zijn dan het nemen van welk besluit dan ook: zo lang er geen definitieve keuzes gemaakt zijn van waar Schiphol heengaat, worden er geen concrete plannen en nieuwe ideeën voor de toekomst gemaakt.
En dat is het ultiem ironische van deze hele politieke strijd: hoe langer beide partijen hierover blijven vechten, hoe langer de periode dat het voor veel van Schiphols belangrijke strategische partners onduidelijk is wat er nu gaat gebeuren, en hoe groter de kans dat die strategische partners de uitkomst van die discussie niet meer willen afwachten, en hun heil bij stabielere 'hubs' met vergelijkbare capaciteiten zoeken.
Misschien moeten we maar gewoon een muntje opgooien in plaats van nog langer in dit juridische en politieke labyrinth te blijven ronddolen.
In tegenstelling tot wat Zalm en Asscher u willen doen geloven is het beantwoorden van de vraag moeilijker dan de simpele vraagstelling doet vermoeden: dit is géén makkelijke 'links-rechts'-keuze, waarbij we makkelijk op onze vooroordelen af kunnen gaan: van linkerzijde dat het (zoals altijd) winstmaximaliserende kapitalisten zullen zijn die Schiphol zullen uitbenen, en ter rechterzijde dat het nutsmaximaliserende socialisten zijn die de overheid gebruiken om hardwerkende en getalenteerde mensen te beroven via belastingen. Inhoudelijk is er voor beide zijden iets te zeggen. Laten we de argumenten eens op een rijtje zetten:
Ter linkerzijde van het politieke spectrum: Schiphol heeft een cruciale functie in de regio: het is een grote werkgever, niet alleen voor al het standaard-luchthavenpersoneel zoals piloten, stewardessen, beveiligers, et cetera, maar ook voor al die mensen die de winkels daar exploiteren, et cetera. Naast een belangrijke werkgever is Schiphol ook een belangrijke speler als aantrekker voor internationaal economisch verkeer, en in die zin draagt Schiphol op een secundaire manier bij aan het crëeren van werkgelegenheid. Die functie is zo cruciaal dat deze onder overheidscontrole moet blijven: een commerciële aandeelhouder kan maar al te snel beslissen om verliesgevende activiteiten af te stoten, zonder oog voor de socio-economische consequenties die dat zou kunnen hebben.
Ter rechterzijde wordt precies dezelfde feitelijke analyse gemaakt: inderdaad, Schiphol is een grote werkgever en een grote aantrekker in het internationale verkeer. Maar de terechte angst die de directie van Schiphol nu heeft, is dat wanneer overheden eigenaars zijn van deze in principe puur economische activiteit, dat ze dan juist die functie kunnen schaden. Dat zou bijvoorbeeld kunnen doordat mensen in Amsterdam ineens en masse van geluidsoverlast door vliegtuigen een politieke prioriteit gaan maken: Amsterdam kan dan, als belangrijke aandeelhouder, een voor de inwoners van Amsterdam qua geluidsoverlast aantrekkelijker vliegregime afdwingen: minder vluchten, minder vliegtijd per dag. Alleen leidt die politieke controle op lange termijn dus juist tot de ondergang van Schiphol: door dergelijke politieke maatregelen wordt Schiphol telkens minder aantrekkelijk als vlieghaven, waardoor het vliegverkeer afneemt: en zodoende neemt diezelfde socio-economische positie van Schiphol als primaire en secundaire werkgelegenheidscreëerder uiteindelijk ook alleen maar af.
Beide partijen hebben dus eigenlijk hetzelfde op het oog: beiden willen ze een goed en sterk Schiphol, dat een centrale rol vervult als werkgever in de regio. Maar omdat ze beiden grote risico's zien bij het plan van de andere partij, blijven ze elkaar in de haren vliegen - en die onduidelijkheid kan nog wel eens schadelijker zijn dan het nemen van welk besluit dan ook: zo lang er geen definitieve keuzes gemaakt zijn van waar Schiphol heengaat, worden er geen concrete plannen en nieuwe ideeën voor de toekomst gemaakt.
En dat is het ultiem ironische van deze hele politieke strijd: hoe langer beide partijen hierover blijven vechten, hoe langer de periode dat het voor veel van Schiphols belangrijke strategische partners onduidelijk is wat er nu gaat gebeuren, en hoe groter de kans dat die strategische partners de uitkomst van die discussie niet meer willen afwachten, en hun heil bij stabielere 'hubs' met vergelijkbare capaciteiten zoeken.
Misschien moeten we maar gewoon een muntje opgooien in plaats van nog langer in dit juridische en politieke labyrinth te blijven ronddolen.
AT5 Nieuws
RTV Noord-Holland
Politie Amsterdam
Amsterdam.nl
RTV Amstelveen
Parool Nieuws Amsterdam
Een tweede nationale luchthaven in zee of in een minder dichtbevolkt stukje NL lijkt het werkelijke enige alternatief - hoe groot de financiele belangen van Schiphol en haar toekomstige aandeelhouders ook zijn. Het doen van onheils voorspellingen over te verwachten economische gevolgen van het niet laten doorgroeien doet daar ook niets aan af - vol is vol en op een andere plek in NL zal een nieuwe vlieghaven vast weer nieuwe economische groei brengen.
Een ander aspect is dat door de privatisering Schiphol hoogst waarschijnlijk binnen enkele jaren voor het grootste deel in buitenlandse (Arabische?) handen zal zijn. Dat biedt een andere economische (on)zekerheid. Laat ook in de toekomt Nederland beslissen wat er met de luchthaven gebeurd ipv een groep buitenlandse investeerders. Gooi geen muntje op - kijk verder dan de korte economische termijn - en stop de uitverkoop van Nederland.