Een impeachment voor de Bakkers graag

door: Toine Donk 23 Juni 2005

Vandaag heb ik een raadseltje voor u. Waar kan je op andermans kosten 2.500 euro spenderen aan een uitgebreide collectie kostuums, duizenden euro’s aan relatiebeheer (lees: bloemen, consumpties in koffiehuizen en gebak), zo’n 11.000 euro voor een advocaat die je privé-zaakjes afhandelt en pak hem beet 42.000 euro voor een leuk optrekje? U weet het natuurlijk al lang. Dat kan alleen in de Amsterdamse gemeenteraad. De heren Bakker van Leefbaar Amsterdam weten van gekkigheid niet waar zij hun gemeentelijke subsidies aan uit moeten geven.

Het onbeschofte misbruik van belastinggeld door vader en zoon Bakker maakt één ding pijnlijk duidelijk: er is een zwart gat in het systeem van controle van de gemeentelijke politiek. Het huidige stelsel zit als volgt in elkaar. De ambtenaren werken onder verantwoording van het college van burgemeester en wethouders. Zij worden op hun beurt gecontroleerd door de gemeenteraad. De gemeenteraad is de ‘baas’ in de gemeente want deze wordt direct gekozen door de burgers. Eens in de vier jaar. En daar ligt thans het probleem. In die vier jaar kunnen de gekozen gemeenteraadsleden reilen en zeilen zonder politieke controle. Er is slechts één instantie die een gemeenteraadslid uit zijn functie kan ontheffen en dat is het bestuur van de eigen partij. Als je zelf het hart van de partij vormt, zoals bij Leefbaar Amsterdam het geval is, komt het er op neer dat het gemeenteraadslid zichzelf zou moeten wegsturen.

Nu is bestuurlijke vernieuwing helemaal hot sinds het referendum over de Europese Grondwet. Ik heb zelf een vernieuwend idee dat ik nog niet gehoord heb: een impeachment-procedure voor gemeenteraadsleden die door de burgers in gang gezet kan worden. Zo kan schandelijk gedrag zoals dat van de heren Bakker aangepakt worden. Het beste systeem zou er in mijn ogen als volgt uitzien. Ten eerste moeten er beginselen van behoorlijke vertegenwoordiging opgesteld worden met een juridische status, vergelijkbaar met de beginselen van behoorlijk bestuur die al reeds bestaan. Wanneer een burger vermoedt dat een gemeenteraadslid deze regels overtreedt, kan hij een impeachment-procedure beginnen door een bepaald (hoog) aantal handtekeningen op te halen. Dit is een bewuste drempel omdat een gemeenteraadslid anders een makkelijk doelwit wordt van politieke karaktermoord. Vervolgens kijkt een onafhankelijke commissie, van bestuursrechters allicht, of het gemeenteraadslid inderdaad zich niet aan de beginselen van behoorlijke vertegenwoordiging gehouden heeft. Bij een negatief oordeel wordt het raadslid uit zijn functie gezet.

Het initiatief voor de invoering van zo’n systeem moet door de gemeenteraad zelf genomen worden. Daarom richt ik mij tot hen.

Beste gemeenteraad van Amsterdam, door de affaires in de afgelopen periode bent u voor een groot deel uw geloofwaardigheid verloren. Doe een poging om deze te herwinnen en kijk met een serieus oog naar mijn voorstel voor een impeachment-procedure. Het wordt tijd dat de burger niet een paar jaar hoeft te wachten tot de volgende verkiezingen, voordat hij zijn vertegenwoordigers kan afstraffen voor schandelijk gedrag zoals wij dat de laatste tijd hebben moeten tolereren.