AmsterdamCentraal.nl

Dit jaar is het precies 180 jaar geleden dat de eerste rit werd gemaakt van Amsterdam, station De Honderd Roe (Haarlemmerpoort), via Halfweg naar Haarlem – door een stoomlocomotief genaamd De Arend, die 9 rijtuigen met genodigden trok. (1839).
Over de afstand van 16 km was de reistijd 30 minuten. Men verplaatste zich voor het eerst over een dergelijk traject met de ongehoorde snelheid van 32 km/u.
In die dagen maakten de meeste reizigers naar en van Haarlem voor die reis gebruik van de trekschuit en trokken daar een dag voor uit. Meer gefortuneerden boekten een plekje in de diligence. Voor veel mensen was vooruitgang door de trein zeer ingrijpend. In de courant van die dagen verscheen het volgende anonieme hekeldicht:

''wat vloog die trein!
wat floot die fluit!
wat gaf zijn stoom een naar geluid
ga ik voor een pretje uit
kruip ik veel liever in een schuit
of rijd ik mee met Koens of Jonker''

Ter verklaring: De firma's Koens en Jonker onderhielden diligence-diensten binnen het gebied dat nu als ''randstad'' wordt benoemd. Het ligt voor de hand dat dit rijmpje ontsproten is aan sympathisanten van deze ondernemers, maar het was destijds ook het eerste signaal om te pleiten voor 'onthaasten'.
Terwijl in die tijd rokende schoorstenen vooral in de stad stonden, er daarbuiten volop frisse lucht was – en boven het geluid van vogels geen ander lawaai dan ratelende wielen van een enkel rijtuig of een diligence en het klik-klak van paardenhoeven.
Rust was er nog volop, nu zoveel minder, terwijl de moderne mens er zo vaak naar smacht – maar met alle vooruitgang komt men er nooit aan toe.
Is ''the sky the limit'' of zijn er grenzen aan onze gemartelde geest?

Foto: De (replica) Arend van het Spoorwegmuseum te Utrecht.
Opname uit 2012 toen de replica een dag onder stoom werd gebracht t.g.v. het jubileum van NS en voorgangers.
Utrecht wordt wel gezien als de stad van het spoor, maar de eerste lijnen waren: Amsterdam-Haarlem-Den Haag-Rotterdam en Amsterdam-Utrecht. Het begon allemaal in Amsterdam. Vandaar ons prachtige Centraal Station.