Onze 'Rijks'-directeur gaat ons verlaten. Misschien wel een groot verlies voor het trotse museum en voor Amsterdam, wie zal het zeggen? Er zijn veel mensen die een haat-liefde verhouding met Amsterdam hebben, ik ben er zelf een van.
En misschien koesteren zulke mensen wel de warmste liefde, is daarvan niet het grootste bewijs dat zij die naar hun stad blijven tonen – ondanks de hartgrondige afkeer die hen van tijd tot tijd weer bekruipt door de nare trekjes die hun geliefde helaas ook heeft?
Bij Wim Pijbes (Veendam 1961) is dat niet het geval – vanaf zijn aantreden in 2008, toen hij zijn stoel in de Raad van Toezicht verruilde voor de zetel van hoofddirecteur van ons Rijksmuseum, heeft het nooit geboterd. De haat overheerste en aan de liefde kwam hij nooit toe.
Natuurlijk kan je het wel eens gloeiend oneens zijn met het 'gepeupel', zoals ik hem eigenlijk wel begreep in die rel over al dan niet een fietsroute onder het museum door. Bouwmeester Cuypers had zeker geen anarchistische fietsers- en scooterhorden in gedachten toen hij de grandeur van een wijde poort naar een open Museumplein erachter bedacht voor het grootse nationale museumgebouw. Als er in de 19e eeuw al animatiefilmpjes waren geweest had hij zijn plannen zeker geïllustreerd met flanerende dames met parasolletjes, reticules en kleine schoothondjes. Helaas zijn die intussen uitgestorven.
Eigenheimers
Ooit schreef ik een stuk over 'Amsterdammers', die ik omschreef als 'eigenheimers'. Wim Pijbes is geboren in de Groninger veenkoloniën, over 'eigenheimers' gesproken... Of hij vaardig is met het penseel of de tekenpen is onbekend, maar voor een succesvolle studie Kunstgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit van Groningen is dat geen vereiste. Pijbes stond een andere carrière voor ogen, als organisator en toezichthouder bij kunstinstellingen van de Haagse overheid. Amsterdam zit niet in zijn hart, maar het belangrijkste Rijksmuseum staat nu eenmaal in Amsterdam! Een beetje liefde voor Mokum moest deze ''eigenheimer'' toch kunnen opbrengen?
Nee hoor, het schofferen bleef ongeremd. Het VVV logo, dat bij iedereen toch nog steeds als herkenning de aloude Vereniging voor Vreemdelingenverkeer (eigentijds: Bureau voor Toerisme) oproept, werd voor Amsterdam door hem aangepast. 'Vies Vuil en Vol'!
Zo bouw je geen bestendige haat-liefde relatie.
Kotsen
Opvallend is de reactie van publicist Gerard Driehuis (Amsterdam 1954). Hij kan waarschijnlijk ook niet veel met penseel of krijt, evenmin heeft hij een groot literair oeuvre op zijn naam. Hij gebruikt het woord 'kotsen' in zijn commentaar op het vertrek van Pijbes. Waarom is hij zo gebeten op de vertrekkende museumtopman? Misschien komt dat wel doordat zij zoveel op elkaar lijken.
Omdat je ook geen schrijver of gevierd publicist hoeft te wezen om te streven naar topfuncties in de media. Hij bracht het in 1991 tot hoofdredacteur van HP/De Tijd. In 1995 deed hij zijn intrede in het machtige almaar fuserende Wegener concern. Daarna ging het niet meer voor de wind. In het jaar dat Pijbes zijn grote triomf vierde (2008) kwam de carrièreknak voor Driehuis: Wegener werd opgekocht door de grootste Britse krantenmagnaat Mecom. Sindsdien houdt hij zich bezig met een digitale knipsel-krant: Welingelichte Kringen. Een koppensneller medium, uitpuilend van de commerciële links en geïntegreerde reclame-uitingen. Brederode zei het al: ''Het kan verkeren'', maar het kotsen van Driehuis op een 'kotsende' Pijbes lijkt erg op kinnesinne.
Worst
Maar het zal Pijbes waarschijnlijk allemaal worst zijn. Het gaat om de kringen waarin je je beweegt. Of je regelmatig Beatrix, Willem Alexander, Máxima en buitenlandse staatshoofden ontvangt. Dan hoef je immers geen boodschap te hebben aan de grote massa, die samen alles betaalde.
Hij gaat naar Wassenaar en dat verbaast me nou niets. En stilletjes hoop ik op een nieuwe directeur die een beetje meer gevoel heeft voor het grote publiek – zodat wij Museumkaarthouders geen kaartjes behoeven te kopen voor elke nieuwe expositie. Want van Poetin moeten we ook al niets meer verwachten. Dankzij onze onverklaarde oorlog moeten we in de Hermitage voortaan ook betalen. Een gereduceerd tarief, dat wel. Voorlopig?
AT5 Nieuws
RTV Noord-Holland
Politie Amsterdam
Amsterdam.nl
RTV Amstelveen
Parool Nieuws Amsterdam
Where are the good old times, toen je nog gewoon met je UVA- studentenpasje (kunstgeschiedenis) kon binnenlopen? en even naar de Nachtwacht gluren, of naar Judith en Holofernes of een fraaie Vermeer (girl with the pearl Earring)... Of zoveel ander moois?
Musea zijn in deze tijd net gevangenissen: bestemd voor zoveel personen die even erin mogen, onder zware bewaking, en vervolgens snel weer uitgekotst worden.
Ik pleit voor musea met uitstekende (in China?) geschilderde kopiëen, in grote RAI hallen buiten de stad, dan kunnen alle toeristen zich vergapen aan alle 'dutch artists' zonder de echte Amsterdammers van hun musea te beroven...