Home > > Bestaat zelfmoord met stempel van goedkeuring?

Bestaat zelfmoord met stempel van goedkeuring?

Rogi Wieg in 1987 - Foto: Wikipedia

Vorige week woensdagavond eindigde dan toch het bestaan van de Amsterdamse schrijver/dichter Rogi Wieg. In het literaire wereldje leek Rogi iemand die voortdurend in de meest duistere krochten van zijn eigen ziel vertoefde, onderhuids chronisch suïcidaal. Dat is intussen al zo lang het geval geweest dat je niet beter wist, met als gevolg dat die permanente alarmsignalen de omgeving niet meer opvallen. Zijn gemoedstoestand wordt op de duur beschouwd als een gegeven.

Ik kan me de geestelijke nood van Wieg enigszins voorstellen. Vanuit een tijd toen ik mijn leven ervoer als een zich eindeloos herhalende reeks van dezelfde zinloosheid, waarvan het einde in zijn onafwendbaarheid het enig doel leek te zijn. Zo probeer ik de lezer de ervaring van een geestelijke depressie in een paar regels onder woorden te brengen. Maar je raakt niet zomaar in een depressie, er is altijd een aanleiding. Een emotioneel trauma of een reeks van nare coïncidenties vormt de ontsteker van die tuimeling in de diepte. En al kan het lang duren er komt een tijd van nieuw evenwicht.

Korte broek
Ik zag Wieg enkele malen optreden in Perdu, ook verscheen hij eens op het podium van het Zonnewende Festival in Lelystad. Om 5 uur, nog voor zonsopgang bij nauwelijks vier graden, gekleed in korte broek. Typisch Rogi Wieg, waarvan je nooit kon weten in welk tenue hij verschijnen zou. Een zorg voor collega dichter F. Starik toen hij hem betrok bij het werk van de Stichting Eenzame Uitvaart. De Gemeente Amsterdam maakt gebruik van de diensten van deze stichting bij de begrafenis van anonieme en eenzame doden waarvan geen enkele verwante kan worden gevonden. 

Kinnesinne
Rogi Wieg (1962-2015) is in zijn korte leven heel succesvol geweest. Vóór het internet tijdperk debuteert hij, op een leeftijd waarop anderen nog hooguit een eervolle plaatsing in een weekblad of tijdschrift bereiken, met ''Cis-trans'' (1981). Zes jaar later wordt hij bekroond met de Van der Hoogtprijs voor ''Toverdraad van dagverdrijf''. Vanaf het podium van de Nacht van de Poëzie verklaart hij op authentieke manier zijn liefde aan de vrouw waarop hij zijn zinnen heeft gezet en wint haar hart. Onder dichters onderling is er veel kinnesinne en weinig echte vriendschap, maar Wieg genoot de sympathie van Starik en Zwagerman.

Uitbehandeld
Zoals de ononderbroken depressiegolven van Wieg maar zijn blijven duren en duren, in een bestaan dat zoveel tegendeel van ziekmakende aanleidingen kent, moet dat wel duiden op een onheelbare kwaal. De psychiaters verklaren hem na eindeloze behandelingen 'uitbehandeld' -dus ongeneeslijk- maar psycholoog Bram Bakker is aan zijn zijde gebleven als vriend.  In het werk van Rogi Wieg is er veel wat ik niet graag lees, het schrikt mij af om me te verdiepen in teksten die zó voelbaar vanuit een gebied komen waaruit ik weg wil blijven. En daarin ben ik niet alleen.

Agressief
Wieg voelt dreiging, overal vandaan en wordt bij tijden agressief. De vrouw die zijn passie opriep en zijn kind baart wil dit kind van hem afschermen, haar houding is invoelbaar, maar het roept zijn woede op: ''niemand is te vertrouwen''. Toch wint hij de onvoorwaardelijke toewijding van redactrice Judith Flier (1970) die hem in leven houdt met haar uitspraak dat haar eigen voortbestaan geen grond meer zal hebben zodra Rogi's leven eindigt. Bij een optreden in Hilversum vertoont hij zich met pseudo-tattoeages op zijn blote armen: ''R = T''. Die T staat voor 'Tessa' volgens Chrétien Breukers. 

Rogi Wieg heeft heel wat vrouwen gelukkig gemaakt in zijn bestaan om hen vervolgens mee te slepen in de poel van zijn eigen noodlot van negatieve krachten. Vermoedelijk heeft Bram Bakker hem bijgestaan zijn kwellend bestaan af te sluiten. Zover ik nu weet: Judith Flier leeft gelukkig nog... 


Gedicht van Rogi Wieg uit de bundel ''Het boek van de beminnelijkheid'' (2000)

Titanic

Zij was ooit mijn toverdraad, ik was jong,

een halve meter literatuur verder
ben ik al jarenlang niet meer de herder
van schaap poëzie. Men zegt dat ik echt zong.

Het zingen is mij goed vergaan door niets;
louter dagtaken, scheren, ouder worden.
De blauwe stad hangt als een baard aan iets
dat ik 'ik' noem. Ben half-veertig geworden.

Een blauwe namiddag maakt niet meer een barst
- uit- in mij. De taal is wit en mistig.
Ik ben door bijna niets tot bot geharst.

Zij was ooit mijn dagverdrijf, maar verging
als de Titanic en later de kleurenfilm.
Het is in scheef proza waarin ik zing.

Het boek van de beminnelijkheid (2000)

Een gedicht voor een anonieme eenzame dode in de Bijlmer: 

JE WAS TÓCH THUIS!

Zo’n twee weken ben je langer

thuis geweest dan als men je
nog dezelfde dag gevonden had.
In je ‘Bijlmerkooi’. Heengegaan? Waarheen?
Je was toch thuis? Morsdood zou je
hebben kunnen nadenken over je graf
dat komen ging, áls je had kunnen nadenken: ‘Áls.’

Dit is het belangrijkste woord dat tijdens
het zijn van mensheid naar mensheid vaker valt dan alle…‘O, ja, nee’s, oh, ja’s.’
De zwaartekracht in ons heelal trekt
‘áls’ uit onze monden. En dat is nódig
voor een schoon gebit, waarmee gekauwd
wordt op onze gedachten over oorzaak en gevolg.
Totdat het gevolg de dood is. Dan is je mond
ineens echt leeg.

Twee weken was je langer gezellig thuis,
tussen je meubilair, mes en vork, één bord,
één glas voor De Eenzame.
Gaf men je nog bedenktijd? Of weet men
niet dat doden niet meer kunnen nadenken?

Rogi Wieg
Stichting Eenzame Uitvaart

Bekijk ook: http://nos.nl/artikel/2047230-dichter-rogi-wieg-52-overleden.html 
met video van KRO interview met Rogi Wieg over zijn vriendschap met Joost Zwagerman.


vier reacties op "Bestaat zelfmoord met stempel van goedkeuring?"

T. Veel
-1-  T. Veel:
"Vanuit een tijd toen ik mijn leven ervoer als een zich eindeloos herhalende reeks van dezelfde zinloosheid, waarvan het einde in zijn onafwendbaarheid het enig doel leek te zijn. Zo probeer ik de lezer de ervaring van een geestelijke depressie in een paar regels onder woorden te brengen."
J. Zwart kan wel denken dat hij de ervaring van een depressie onder woorden brengt, maar dat doet hij beslist niet. Wij ervaren allemaal wel eens het leven als een eindeloze sleur van herhalingen, dat is nog niet eens meer belangrijk in een depressie. Om te weten hoe een depressie voelt zul je veel moeten lezen dat daarover geschreven is door mensen die het hebben meegemaakt en kunnen navertellen.
Depressie is 'de hel' op aarde, dat beschrijf je niet even.
JohnN
-2-  JohnN:
@ Te veel: Uw commentaar is mij even te veel. Dat u, die mij niet kent, precies meent te weten wat ik me niet of juist wel kan voorstellen komt mij betweterig voor. Om vriendelijk te blijven houd ik het hier bij.
Suffie
-3-  Suffie:
Iemand die een ander vertelt of hij al of niet depressief is, daar kan ik zo droevig om worden...
Sola
-4-  Sola:
Beste Rogi, rust zacht. Vooral heel moe word ik van depressie en zeker ook erg wantrouwig.

Reageren?  

Lees vooraf even de regels voor discussies op Amsterdam Centraal door.

Eigen afbeelding bij reacties? Ga naar gravatar.com en meld je aan met het mailadres dat je ook hier voor reacties gebruikt.

(verschijnt niet online, is nodig voor gravatar afbeelding)
(optioneel veld)
Om geautomatiseerde spamreacties te voorkomen, wordt u gevraagd deze simpele vraag te beantwoorden.

Reactiemoderatie staat aan op deze site. Dit betekent dat je reactie niet zichtbaar zal zijn, tot deze is goedgekeurd door een beheerder.

Persoonlijke info onthouden?
Kleine lettertjes: Alle HTML-tags behalve <b> en <i> zullen uit je reactie worden verwijderd. Je maakt links door gewoon een URL of e-mailadres in te typen.