AmsterdamCentraal.nl

Even terug naar het begin: ik denk niet dat er monden openvallen als ik stel dat de politie, in z'n huidige vorm en binnen de grenzen van de democratie, niet in staat is om onze veiligheid op eigen houtje te waarborgen. Ook niet nieuw is dat de politie daarom steeds vaker de burger om hulp vraagt als het gaat om bestrijding van overlast en criminaliteit, het signaleren van onveilige situaties en het voorkomen van allerlei soorten misstanden. Dat gebeurt al een tijdje, maar tegenwoordig heet dat burgerparticipatie.

Mep
Dat niet iedere burger daar onmiddellijk even enthousiast over is mag ook geen nieuws heten. Ik heb het dan niet over de mensen die luidruchtig van mening zijn dat ze hun verantwoordelijkheden in deze met het betalen van belasting wel hebben afgekocht, maar vooral over mensen die op basis van hun ervaringen elders in de wereld een heel andere kijk hebben op de plaats en het functioneren van de politie binnen de maatschappij. Op veel plekken in de wereld kun je van een politieman namelijk nog steeds eerder een mep verwachten dan een stichtend woord. En die ervaringen dragen velen vanuit hun thuisland of cultuur met zich mee. Daarnaast voelt niet iedereen zich vrij om ronduit te babbelen over zaken als radicalisering, eerwraak, huiselijk geweld, ontsporende kinderen, mensenhandel, gedwongen prostitutie of terrorisme.

PsyCops
Hoofdinspecteur Carolien Dijkstra van de Amsterdamse politie leidde in de afgelopen jaren het project PsyCops, een experiment waarin werd onderzocht hoe je als politie verschillende bevolkingsgroepen binnen een wijk kan benaderen, daarmee kan communiceren en zonodig beïnvloeden met betrekking tot bovengenoemde problemen. Daarbij liet Dijkstra de dienders bijstaan door defensiespecialisten die deze techniek onder de naam PsyOps ontwikkelden om in oorlogsgebieden de 'hearts and minds' en daarmee het vertrouwen en de medewerking van de lokale bevolking te winnen.

Discriminatie
Politieagenten die zich verdiepen in de gebruiken en gewoontes van de verschillende groepen mensen in hun wijk, zodat ze hun werk beter kunnen doen. Daar kan toch niets mis mee zijn? Antropoloog Paul Mutsaers van de Universiteit van Tilburg vindt van wel. Mutsaers stelt in een onlangs door hem gepubliceerd proefschrift dat het maken van onderscheid tussen bevolkingsgroepen eigenlijk gewoon discriminatie is. Hij noemt PsyCops dan ook 'een strategie van indoctrinatie en manipulatie' gericht tegen 'niet-westerse migranten', danwel een verregaande vorm van 'etnisch profileren'.

Even kijken of ik het begrijp. Jaren geleden verweet men de politie te ver af te staan van de bevolking en vanuit het blik waarin ze rondreden niet in staat te zijn met de burgers in contact te komen. Daar deden ze wat aan, er kwamen buurtregisseurs en de bureaus werden kleiner en talrijker. Daarna kwam het verwijt dat de politie in hun aanpak te weinig rekening hield met de culturele, maatschappelijke of religieuze achtergronden van de mensen waarmee ze in contact kwamen. Daar zijn ze nu dus kennelijk hard mee bezig, en nu is dat ineens discriminatie? Snapt U het nog?

Kennis over diversiteit
Het bijzondere is dat Mutsaers zelf werkzaam is bij de politieacademie en tijdens de voorbereidingen van zijn proefschrift regelmatig met dienders de straat op ging. Je zou zeggen dat hij daarbij als geen ander de noodzaak zou hebben kunnen zien om als diender kennis en inzicht op te bouwen met betrekking tot de diversiteit aan burgers in het verzorgingsgebied. Zou hij dat in zijn onderzoek, voornamelijk gericht op discriminatie en etnisch profileren, volledig gemist hebben?

Ineens voel ik inspiratie opborrelen voor het schrijven van een nieuwe bestseller: 'Aardse Realiteit voor Dummies'. Antropologen krijgen korting.