Alleen samen lossen we de grote maatschappelijke vraagstukken in Amsterdam op. Het oplossen van de tweedeling tussen arm en rijk, de informele zorg voor de groeiende groep ouderen in de stad, onze gezondheid, het zeker stellen van onze voedselvoorziening en de gevolgen van de klimaatverandering. Maar, met een voller en drukker Amsterdam lijkt het alsof we steeds minder samen willen doen.
De bezopen feestgangers op hun houseboot, de illegale hotelverhuurders, de korte lontjes op straat, de bezorger met zijn oude dieselbus midden op straat, het naroepen van twee vrouwen die hand in hand lopen en de fietsparkeerders op de stoep. Tijdens de feestdagen stond de stad vol met afval, omdat niemand zich iets aan trok van de ophaaldagen. De enkeling die zich nergens iets van aantrekt verziekt het voor de rest.
Het lijkt klein leed, maar we trekken ons steeds minder van anderen aan. Wie trekt zich dan wat van jou als jij het nodig hebt? Hoe lossen we dan straks nog samen die echt grote vraagstukken in de stad op?
Iedereen kent het prisoner's dilemma, een theoretisch spel met twee spelers die elk de keuze hebben samen te werken of te saboteren. Wanneer ze allebei samenwerken, winnen ze ieder een beetje, en als ze allebei saboteren, krijgen ze allebei niets. Maar wanneer een van de spelers de boel saboteert terwijl de andere samenwerkt, dan krijg de een alles en de ander niets.
Op de korte termijn is saboteren beter. Wanneer je het spel vaak achter elkaar speelt is het beter om samen te werken. Dan hou je het spel in stand, en blijf je allebei voortdurend winnen. Samenwerken loont.
Grote denkers laten zien dat samenwerking, niet concurrentie, de sleutel is geweest tot evolutie. Mensen zijn in beginsel emotioneel en meevoelend en in en in verbonden met anderen. Mensen zijn goed in zorgen, samenwerken en delen. Maar, op straat zien we daar weinig van. Het is ieder voor zich en God voor ons allen.
Moet de overheid dan ingrijpen bij sabotage? Beleid dat begint met 'moeten' en afsluit met 'handhaven' werkt niet werkt. Het wordt zelfs ‘regelluwer’ op straat. De overheid trekt zich terug.
Gaat nieuwe informatietechnologie ons dan dwingen tot coöperatief gedrag? Komt er een TomTom die vertelt dat als je nu gas geeft op de Wibautstraat je 20 minuten later thuis bent? Straks vertelt de fietsparkeerapp dat je beter nu hier kunt parkeren, in plaats van dichter bij het Centraal Station, en dat je zo je trein stressvrij haalt. Wanneer komt Amazon met een metertje dat laat zien wat jouw 'same day’ bestelling met de luchtkwaliteit en de gezondheid van jouw kinderen doet?
Verandering komt niet door politiek beleid of informatietechnologie tot stand, maar door groepsdruk. Toen ik jong was en vuurwerk gooide werd ik door de buurvrouw aan mijn oren naar huis gebracht, waar mijn moeder mij vervolgens stevig met de mattenklopper aanpakte. Ik leerde smel wat wel en niet goed was.
Met een steeds vollere stad zijn we meer op elkaar aangewezen om de stad leefbaar, gezond en aantrekkelijk te houden. Na tientallen jaren van 'ik' is het de hoogste tijd voor meer ruimte voor de ander in de stad. Maar, elkaar aanspreken op het niet stoppen voor een zebrapad, het parkeren van de fiets op de stoep of nachtelijk gebral op het terras voor de deur durft niemand meer. Wie er iets van zegt wordt een 'hutje op de hei' toegewenst. Wie heeft het lef om saboteurs op hun gedrag aan te spreken? Ik nog niet...
AT5 Nieuws
RTV Noord-Holland
Politie Amsterdam
Amsterdam.nl
RTV Amstelveen
Parool Nieuws Amsterdam
twee reacties op "Wie durft zijn buren aan te spreken?"
Wat in mijn ervaring heel veel verschillende mensen goed samenbrengt is een gemeenschappelijke vijand. Een gek in de straat met gevaarlijk gedrag of een ongewild plan van de overheid.