AmsterdamCentraal.nl

Brillenslijper
Uit een beroepentest kwam naar voren dat hij fietsenmaker of brillenslijper zou kunnen worden. Vooral dat laatste is curieus, omdat hij op latere leeftijd talloze oogoperaties moest ondergaan. In 1963 begon hij als bibliothecaris te werken op de Vrije Universiteit. Dat deed hij op geheel eigenzinnige manier. Door de lange gang reed hij met een fiets waarop een bord was geplakt: 'Popmobiel.' Verder voorzag hij hele afdelingen van schrijfbenodigdheden, elastiekjes, nietjes etc. Dan verschanste hij zich achter een heus loket en hanteerde merkwaardige sluitingstijden, meestal lag hij achter het gesloten loket op een sofa te slapen als de sluiting daar was.

Murk woonde aanvankelijk op kamers in Amsterdam, o.a. aan het Beukenplein, in de Vossiusstraat en op het Roelof Hartplein, waar hij de schrijver Jan Arends vaak zag lopen. In 1972 verhuisde hij naar Amstelveen met zijn vrouw. Ze kregen samen twee kinderen. Hoe langer hoe meer vond Murk zijn ware roeping in het schrijven van gedichten. In dat opzicht was hij een soort Slauerhoff, die zei eigenlijk alleen in zijn gedichten te kunnen leven.

Veertig jaar vriendschap
Voor Murk was het leven een moeizame zaak, maar hij leefde het met veel humor en soms vriendschap. Ik leerde hem kennen op een dichtersbijeenkomst in 1976. Hij had al een paar bundels gedichten gepubliceerd en een kinderboek, ik begon net. Hij gaf me een paar complimenten stelde me voor aan W.J. van der Molen, die net de Van der Hoogtprijs had gewonnen en we spraken af elkaar regelmatig te zien. Een vriendschap die bijna 40 jaar stand hield. We belden iedere week met elkaar en bespraken gedichten, politiek en sporadisch huiselijke problemen. En schaterden het uit van het lachen.

In de jaren '80 waren we allebei lid van het dichterskwartet Vierkruid. We traden op met Carla Dura en Kees Helsloot in kleine theaters. Carla kwam van het toneel en instrueerde ons hoe we gedichten moesten voordragen. Murk had een mooie stem en had dat vlug onder de knie. Bovendien richtten Murk en ik later in 1993 het literaire blad Ruim op. Het bestond 7 jaar.
Murk werd aanvankelijk uit christelijke hoek fel aangevallen door christelijke dichters, die niet begrepen waarom hij zich van zijn nest had losgemaakt. Maar toen ik eens naar de redactie van Bloknoot hard wilde terugslaan zei hij: "Dat doen we niet Karel, zij gooien met modder, dan laten wij het achterwege!"

Vliegende schotels
Toen de dichter Hans Vlek Murk belde met de mededeling dat er vliegende schotels op Ameland waren geland, zei Murk: "Ik weet het Hans, maar de zaak is onder controle!" De psychotische Hans voelde zich gerustgesteld en serieus genomen. Murk had een onderkoeld gevoel voor humor en hij nam mensen serieus, had respect. Ondertussen  publiceerde hij nieuwe bundels gedichten en verschenen zijn verzen in bloemlezingen, o.a. in de Komrij-verzameling en hertaalde hij Russische oorlogsgedichten, die eerst door Marius Broekmeyer waren vertaald. De titel van dat boek is : 'O wat schreeuwden de vogels!'

Moeilijke jas
Na zijn vervroegde pensionering leefde hij in Ouderkerk aan de Amstel in een aanleunwoning van het Bejaardenhuis Theresia en zijn gezondheid verslechterde. Anneke kwam iedere week langs en hielp waar mogelijk, ondanks hun scheiding. Oogoperaties, een verwijderde schildklier en het feit dat hij steeds minder goed kon lopen maakten zijn leven steeds minder dragelijk. Daar kwam dit jaar na een ziekenhuisopname en een dubbele longontsteking een einde aan. Ik zal zijn mooiste gedicht blijven voordragen. En met liefde aan hem blijven denken. Toen ik hem een compliment gaf, dat hij ondanks z'n achteruitgaande gezondheid zo sterk en vriendelijk bleef zei hij: "Ik heb een moeilijke jas gekozen om dit leven door te maken."

Ik was vergeten wie ik was
tot ik het oude handschrift las:
de hanenpoten neergeschreven
in schoolschrift. Door een vorig leven
- gestroomlijnd in een kinderklas
ingelijst achter spiegelend glas-
zie ik mijn hoofd naast mijn hoofd beven:
ik was vergeten wie ik was.

Nog steeds te pas en te onpas
schrijft de hand voort, van ver gedreven;
ik staar op het blad, ermee verweven-
o hart dat van geen pijn genas:
ik was vergeten wie ik was.

Murk A.J. Popma uit  Aardse verhalen (1985).