AmsterdamCentraal.nl

AT5 was na het incident zo aardig om een filmpje van de moord online te zetten. En in alle eerlijkheid, ook ik had na het zien ervan het idee dat er niet bijster veel agressie van de honden uitging. Toen ik het filmpje later in een bijeenkomst over burgerjournalistiek terug zag ontspon zich een discussie tussen een aantal heren die op professioneel niveau met honden werkten of hadden gewerkt, waarbij me termen om de oren vlogen als 'roedelgedrag', 'jachtinstinct', 'wolvenmethodes' en 'lichaamshouding'. En hoewel er aardig wat meningsverschillen waren over het hoe en wat met betrekking tot het soort honden en de opvoeding daarvan, waren ze het over één ding wel eens, namelijk dat de agent met zijn schot hoogstwaarschijnlijk zwaar letsel had weten te voorkomen, hetzij bij zichzelf, hetzij bij minder weerbare buurtbewoners.

Meindert Tjoelker
Toch is het niet zozeer de gebeurtenis zelf die me dwars zit, maar de stille tocht. Even wat geschiedenis: in 1997 overleed de toen 30-jarige Meindert Tjoelker, nadat hij na een avondje stappen in Leeuwarden door vier jongens in elkaar werd geslagen. Door de aandacht die er aan deze gebeurtenis op landelijk niveau aan werd besteed, werd Tjoelker feitelijk het eerste, erkende slachtoffer van 'zinloos geweld' in Nederland. Een 'eer' die eigenlijk toekwam aan Amsterdam Joes Kloppenburg, die een jaar eerder bij een soortgelijk incident om het leven kwam, maar waarbij de term 'zinloos geweld' nog niet zwang was.

Nog een primeur die Tjoelker ten deel viel was dat hij het eerste misdrijfslachtoffer was dat met een stille tocht werd geëerd, niet alleen als eerbetoon aan hemzelf, maar ook als aanklacht tegen het toenemende uitgaansgeweld waar hij het symbool van werd. Daarna volgende in de loop der jaren een hele reeks stille tochten voor slachtoffers van gebeurtenissen die de maatschappij op landelijk niveau hadden geschokt, zoals Marianne Vaatstra, Pim Fortuyn, Anja Joos, Milly Boele en Richard Nieuwenhuizen. Met name in de afgelopen jaren begon het speciale van het fenomeen stille tocht een beetje af te brokkelen, toen bijna wekelijks tochten werden georganiseerd voor allerlei verkeers- en andere slachtoffers. Ronduit afkeurend waren de reactie op stille tochten die werden gehouden na liquidaties in het criminele circuit.

Aandachttrekkerij
Wat mij betreft is de grens van het wenselijke bij de stille tocht voor hond Max wel een beetje overschreden. Wetende hoe gek ik als kind op m'n eigen hond was, begrijp ik het verdriet en het verzet van Eljay, voor wie Max vermoedelijk inderdaad een trouw maatje was, lief voor de kinderen en altijd blij, ongeacht wat er verder op die dag op straat is gebeurd. Ik zou ik ook niemand het recht willen ontzeggen om stille tochten te organiseren voor een overleden geliefde of een verkeersslachtoffer uit de buurt, maar ook niet voor een doodgeschoten hond, een vergiftigde kat, een platgereden egel, een gekapte boom of een uit de grond gerukte begonia. Die keuze is aan eenieder, vind ik.

Wat ik echter ook vind is dat je in de laatste gevallen voorbij gaat aan de bijzondere, symbolische nagedachtenis van mensen als Meindert Tjoelker, Joes Kloppenburg of Marianne Vaatstra. Niet alleen ontkracht je een collectief moreel ijkpunt, feitelijk devalueer je daarmee het bijzondere karakter van de stille tocht tot een stukje al of niet  gemeende aandachttrekkerij.

Maar één ding weet ik wel, lieve vrienden en familie: mocht ik ooit de geest geven in één of andere gruwelijke gebeurtenis, laat dan de stille tocht maar zitten en hou het maar bij een bakje koffie met natte cake. En een borrel graag, dat maakt het voor mijn familie weer bijzonder.