AmsterdamCentraal.nl

In 1936 ondernam hij een reis naar Rome. Aanvankelijk was het zijn bedoeling te voet te gaan, maar Bertus reisde een gedeelte met de trein.  Hij had 100 gulden op zak uit de erfenis van zijn jong overleden vader, Jan Aafjes. Dat geld was echter snel op. Onderweg ontdekte Bertus de Wet van de zwaartekracht: wanneer hij een arme familie wat geld gaf uit medelijden, verdiende hij dit geld dubbel en dwars terug doordat de familie hem adressen gaf waar hij kon eten en slapen op zijn reis. In Rome had hij binnen de katholieke enclave bovendien adressen van paters en kloosters. Dag en nacht werkte Aafjes aan gedichten en teksten. Bij terugkomst publiceerde Aafjes veel gedichten en hij trouwde in 1941 met Tine Wesseling, die drie jaar jonger was dan hij.

Bertus en Tine bewoonden een huis op de Prinsengracht, maar in 1943 verhuisden ze naar de Plantage Franselaan 25, tegenover Artis. Ze hadden geen gas, licht en vooral geen geld.

In 1946 verscheen Een voetreis naar Rome en de bundel werd daverend besproken door o.a. Vasalis en Nijhoff. Aafjes was in een klap beroemd en zijn bundel verkocht in recordoplagen. Via een bevriende schilder mocht het echtpaar Aafjes met kind verhuizen naar Bergen, Elzenlaantje 26.

Na de oorlog raakte Aafjes steeds meer aan de drank en hij leed aan depressies. Wellicht kwam hier zijn ongekend felle aanval op de Vijftigers- ook wel experimentelen genoemd- vandaan. Deze groep bestond o.a. uit Schierbeek, Vinkenoog, Lucebert, Kouwenaar, Voeten, Schuur en Campert. Hun gedichten rijmden niet en dat was Aafjes, naast de vrijpostige thematiek, een doorn in het oog.

In Elsevier schreef Aafjes: 'Lees ik Luceberts poëzie, dan heb ik de indruk dat de S.S. de poëzie is binnengemarcheerd.(...)'
De aanval van Aafjes deed veel stof opwaaien. Ongewild bereikte Aafjes het tegenovergestelde van wat hij had beoogd. De Vijftigers kregen opeens enorm veel aandacht en verdrongen traditionele dichters zoals de arme Aafjes, Hoornik, e.a.

Aafjes zou zijn hele leven last hebben van zijn aanval. Hij woonde inmiddels in Hoensbroek in een tochtig kasteel. Als journalist verdiende hij nu zijn kost met het schrijven van reisverslagen. Zijn carrière had een flinke deuk opgelopen, hoewel hij in 1972 het boekenweekgeschenk mocht maken: Een lampion voor een blinde.
In 1992 overleed hij, nadat Wim Hazeu in 1989 een televisieportret over hem had gemaakt en er eerder in Vrij Nederland uitgepakt was met een drie pagina's tellende terugblik.

In Amstelveen is er een Bertus Aafjeslaan en in Hoorn  een Bertus Aafjeshof.
Onlangs verscheen bij uitgeverij Aspekt een vuistdikke biografie (435 blz.) over Aafjes onder de titel In de schaduw van de hemel, geschreven door Rob Molin. Hieruit rijst evenees het beeld op van een getormenteerd mens.