4 januari jl. vond er een schietpartij plaats in de J.J. Slauerhoffstraat in Amsterdam . Daarbij viel een dode. Ik realiseerde mij toen al dat deze straat vernoemd is naar de roemruchte scheepsarts en schrijver/dichter Jan Jacob Slauerhoff (1898-1936). Hoe zou hij dit incident hebben gevonden?
In de biografieën staat hij vooral bekend als een vrijbuiter, die nergens kon aarden. Van hem zijn de dichtregels: "Slechts in mijn gedichten kan ik wonen!" Een rusteloze ziel, die vrouwen versierde, ongelukkig was, in opiumkits verkeerde in de Oriënt en gevallen vrouwen meenam aan boord om ze te redden uit de klauwen van souteneurs.
Hij werd in Leeuwarden geboren en bracht vakanties door op Vlieland, aan zee dus. Daarna had hij ook diverse woonplaatsen in Nederland. Hij woonde in Utrecht in de Twijnstraat 26, tijdens zijn artsenstudie op de Bloemgracht 38 te Amsterdam.
Bier
Zijn grote liefde de danseres Darja Collin woonde aan het Frederiksplein boven café Oosterling. Het café bestaat nog steeds. Wanneer Slauerhoff terugkeerde van de grote vaart wachtte hij Darja op in haar kamer, want hij had de sleutel. Zijn eerste woorden waren dan: "Bier godverdomme!"
Maar al spoedig kampte hij met een slechte gezondheid. Hij kreeg meerdere malen bronchitis en longontsteking en werd uiteindelijk opgenomen in Villa Carla aan de Boslaan 7 in Hilversum. Z'n conditie was zo verslechterd, dat hij na een korte wandeling in de tuin van de villa zei: "Ik heb geprobeerd te wandelen, maar een scheepsdek tijdens storm is rustiger onder mijn voeten!" Uiteindelijk overleed hij aan tuberculose. Zijn urn staat in het crematorium van Driehuis-Westerveld, waar ook Multatuli, Herman Gorter en A.Roland Holst zijn gecremeerd.
Fado
Er is nu een prachtig nieuw boek verschenen in de Prominentreeks over Slauerhoff en de fado. De jonge getalenteerde schrijver Nout van den Neste woont in Portugal en schreef eerder een masterthesis over Slauerhoff en de Portugese cultuur. De schrijver zegt in zijn voorwoord dat hij vooral werd beïnvloed door het duet 'Dansen aan zee', van Cristina Branco met BLØF.
Hij loodst ons verder door een aantal anekdotes en valkuilen. Was Slauerhoff werkelijk wel de wild kid die iedereen hem toedicht te zijn? Of was hij simpelweg geraakt door de saudade, na al zijn bezoeken aan Portugal? Het gevoel van ontheemd zijn in een wereld vol heimwee naar vervlogen tijden. De ultieme nostalgie dus. Verder legt hij behendig een brug naar de fado, de muziekvorm, ontstaan uit het gedicht waarin deze nostalgie zo vaak wordt bezongen. De saudade, toont Van den Neste aan, is veeleer een manier van leven, dan een houding om interessant te doen. En de rusteloze Slauerhoff leefde op deze manier. Verder mooie gedichten van Slauerhoff om de stelling van de schrijver kracht bij te zetten. Een mooi boek om mee te nemen op een wandeling door het Amsterdam van Slauerhoff, die natuurlijk eindigt in café Oosterling.
Foto: Darja Collin en Slauerhoff - bron: Wikipedia.
AT5 Nieuws
RTV Noord-Holland
Politie Amsterdam
Amsterdam.nl
RTV Amstelveen
Parool Nieuws Amsterdam
Reageer op "Inkt op de Amstel: Slauerhoff"