Onlangs presenteerden Carolien Gehrels en Waternet het beleidskader voor het varen en afmeren in en door Amsterdam, voor passagiersvervoer en pleziervaart. In de notitie is terecht veel aandacht voor overlast, veiligheid, illegale boten, handhaving en de inzet van slimme informatietechnologie voor het verkeersmanagement op het water. Beter, en veiliger, benutten van het water zijn het credo. Maar, Carolien Gehrels ziet geen kansen voor meer vracht over de gracht. Dat is onverstandig.
Maar liefst 25 procent van de oppervlakte van Amsterdam wordt ingenomen door water. Toch wordt dit water nauwelijks gebruikt voor goederenvervoer. Er is nagenoeg geen aandacht voor goederenvervoer over water in het beleidskader varen. Dat blijkt al uit de titel van het beleidkader, dat alleen passagiersvervoer en pleziervaart meldt.
Geen aandacht
Het beleid komt niet verder dan: ‘Goederenvervoer over het water, waarbij ook distributie in de stad plaatsvindt, wordt door de gemeente gezien als potentieel aantrekkelijk alternatief voor vervoer over het land. In de praktijk blijkt het om tal van redenen niet eenvoudig te zijn voor bedrijven om hier een (commercieel) aantrekkelijk product in te ontwikkelen. Daardoor is het aantal aanbieders zeer beperkt. Volumebeleid is daarom nooit nodig geweest. In deze nota zal daarom aan het goederenvervoer over het water geen (afzonderlijke) aandacht worden besteed’.
Dit is een vreemde constatering. Mokum Mariteam, bouwgroothandel Van Keulen, meerdere aannemers in Amsterdam, hotels, afvalverwerkers en pakketvervoerders willen graag volume verplaatsen van de weg naar het water. Hun schepen worden aangedreven door schone en stille elektromotoren. Dit draagt direct bij aan een schone en leefbare binnenstad. En, de gemeente zou dat zeker voor de aanlevering aan bouwplaatsen en voor afval juist moeten stimuleren. Samen staan bouw en afval voor 3 van de 10 vrachtwagens in de binnenstad. Die moeten het water op!
Onbereikbare binnenstad
De ambtenaren stellen steeds dat er geen knelpunten zijn te verwachten bij de ambitieuze, maar niet altijd even realistische, stadsdeelplannen voor de bereikbare binnenstad.
Het feit is dat de werking van de stadshartlus, het ontlasten bij de Munt en de knip voor het Centraal Station wordt betwijfeld door de mensen die iedere dag op de Amsterdamse weg zitten. Zowel de toeristensector als EVO, de Kamer van Koophandel en Transport en Logistiek Nederland stellen dit zwart op wit in hun zienswijze op de bereikbare binnenstad. Daarom is veel meer aandacht voor vracht over de gracht nodig.
Kansen
Mijn advies: breng de kansen voor vracht over de gracht in kaart met de ondernemers, zorg voor goede vrachtafzetplaatsen in de stad en regel twee of drie distributiepunten aan de rand van Amsterdam en bij het Food Center waar vracht van grote schepen, of vrachtwagens, overgezet kan worden op de stedelijke distributieboten.
Door niet gebruik te maken vracht over de gracht schildert Amsterdam zich straks in de een hoek en wordt Amsterdam een onbereikbare binnenstad. Dat is een gemiste kans voor Carolien Gehrels en slecht nieuws voor iedereen die de stad bereikbaar wil houden.
Er is toch gekozen voor vervoer met vrachtwagens met als gevolg een enorme belasting voor de buurt. Tientallen vrachtwagens rijden af en aan met materialen en sloopafval door te nauwe straatjes. Buurtprotesten hebben uiteindelijk ook de gemeente doen inzien dat de fundering in het gebied niet berekend is op het zware verkeer, maar ze kunnen niet meer terug. Gevolg is dat er nu wekelijks inspectie is van de gemeente en de straten met "pappen en nathouden-methodes" in conditie worden gehouden. Helaas het trillen van de huizen aan de bouwroutes is er niet minder om.
Er zijn geen plannen doorgerekend voor vervoer over water. Echter de overlast en de extra onvoorziene kosten voor het intomen van het buurtprotest en het extra onderhoud aan de infrastructuur hadden behoorlijk gereduceerd kunnen worden als gekozen was voor milieuvriendelijke en stille aan- en afvoer over water. En wat een voorbeeldfunctie had dat kunnen zijn voor allerlei projecten in de rest van de binnenstad.
De UvA overweegt nu om na gereedkoming van de bouwwerkzaamheden afval via het water te gaan afvoeren, maar zitten met aanbesteding. In de eisen is weliswaar een groene component meegenomen, maar de plek waar het afval binnen het complex wordt verzameld ligt ver van het water en is met een laad en losperron ingericht op afvoer via de weg... Mooie sier maken met groene initiatieven die toch niet van de grond komen.
Bereikbaarheid van de binnenstad is een groot goed. De gemeente zou dit inderdaad met een duidelijk positief en initiërend beleid voor vervoer over water kunnen vormgeven, stimuleren en financieel aantrekkelijk maken.